Η αξιοπρεπής εργασία το θεμέλιο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος

Η αξιοπρεπής εργασία το θεμέλιο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος

9' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ανάγκη να επανεφευρεθεί το ευρωπαϊκό όραμα και να θέσει στο επίκεντρό του την αξιοπρεπή εργασία των πολιτών προβάλλει πιο επιτακτική από ποτέ, επισημαίνει στην «Κ» η Ισπανίδα Ισαμπέλ Κάνιο Αγκιλάρ, η μία εκ των δυο αντιπροέδρων της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επίτροπής (ΕΟΚΕ). Eν όψει των ευρωεκλογών του 2019 και στο πλαίσιο των  φλεγόντων ζητημάτων, που αντιμετωπίζει η ΕΕ (έξαρση εθνικισμού, υποχώρηση, αντιμετώπιση πολυπολιτισμικότητας), η ΕΟΚΕ προσφάτως διοργάνωσε σεμινάριο στην Αθήνα (Αίγλη Ζαππείου) με θέμα τις ευρωπαϊκές αξίες και το ρόλο της κοινωνίας πολιτών στην εκ νέου διατύπωση της πίστης σε αυτές (Reasserting Europe’s values) – αξίες όπως  το κράτος δικαίου, η δημοκρατία, η ισονομία, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διοργάνωση είχε ως κύριους αποδέκτες δημοσιογράφους και υπεύθυνους επικοινωνίας από φορείς της κοινωνίας πολιτών. (Το πόσο φλέγοντα είναι τα ζητήματα των αξιών και του ευρωπαϊκού οράματος φαίνεται και στις κινητοποιήσεις των «κίτρινων γιλέκων»).

Η επιλογή της Αθήνας, δεν ήταν καθόλου τυχαία, όπως μας διευκρίνισε η Ισαμπέλ Κάνιο Αγκιλάρ, η οποία προέρχεται από τον βραχίονα της ΕΟΚΕ, που εκπροσωπεί τους εργαζόμενους. «Πέρασαν δέκα χρόνια από την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας στην Ελλάδα και είναι πολύ σημαντικό να επανέλθουμε εδώ, μιλώντας για τις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες», τόνισε. «Η δημοκρατία κινείται και μετασχηματίζεται, όπως και ο κόσμος, αλλά γεννήθηκε στην Ελλάδα». Με αφορμή το σεμινάριο Reasserting Europe’s values, η κ. Κάνιο Αγκιλάρ μίλησε στην “Κ”.

Η αξιοπρεπής εργασία το θεμέλιο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος-1

Κ: Η οικονομική κρίση έχει περάσει, η οικονομία αποκαταστάθηκε, αλλά κλυδώνισε έντονα την πίστη στο ευρωπαϊκό όραμα, τη συνοχή, την αλληλεγγύη, την αίσθηση του κράτους δικαίου ειδικά στις χώρες των μνημονίων. Το δόγμα της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας εκτίναξε την ανεργία, αναζωπύρωσε το φόβο και την μισαλλοδοξία και επιδείνωσε το χάσμα βορρά – νότου. Πώς θα το σχολιάζατε;

Ισαμπέλ Κάνιο Αγκιλάρ: Τα δέκα χρόνια της κρίσης δεν πρέπει να ξεχαστούν, δεδομένου ότι επηρέασαν σημαντικά την καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων. Οι περικοπές των κρατικών δαπανών ειδικά επηρέασαν το βιοτικό τους επίπεδο. Θα έλεγα πως ναι μεν αποκαταστάθηκε η οικονομία και ειδικότερα ο τραπεζικός τομέας και βελτιώθηκαν οι δείκτες της απασχόλησης – όμως, η απασχόληση, όπως γνωρίζουμε δεν είναι νούμερα, αλλά οι άνθρωποι με τους χαμηλούς μισθούς,  την επισφαλή  εργασία, χωρίς δυνατότητες σταδιοδρομίας, με ελλειπή κοινωνική προστασία, χωρίς την προοπτική αξιοπρεπούς σύνταξης. Παράλληλα, οι νέοι εισέρχονται αργά στην αγορά λόγω σπουδών και απασχολούνται σε επισφαλείς εργασίες. Σήμερα οι πολίτες αισθάνονται ότι το ευρωπαϊκό όραμα δεν βελτιώνει όπως πριν τις ζωές τους κι έτσι η οικονομική κρίση έγινε πολιτική και εντέλει κρίση ταυτότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Κ: Ποιες είναι οι αδυναμίες του οράματος αυτού;

ΙΣ. Κ- Αγκ : Οι πολίτες αισθάνονται πως δεν βρίσκονται στο επίκεντρο της εθνικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής, πως δεν έχουν θέση σε αυτό.  Δεν υπάρχουν απαντήσεις στο πως θα υπάρξει μία αξιοπρεπής ζωή για όλους τους Ευρωπαίους και πως μέσα από αυτήν θα τους εμπνεύσει το ευρωπαϊκό όραμα – αυτό είναι ένα ευάλωτο του σημείο.

Κ: Ποιος είναι ο αντίκτυπος του βρετανικού δημοψηφίσματος, που είχε ως έκβαση την επικείμενη έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ;

ΙΣ. Κ – Αγκ.: Η αμφισβήτηση της Βρετανίας ως προς την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, για την οποία διεξάγεται μία πολύ μεγάλη συζήτηση, έχει ένα χαρακτηριστικό: αν και οι πολίτες της χώρες ψήφισαν να αποχωρήσουν από την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, ταυτόχρονα θέλουν να διατηρήσουν τα προνόμιά της. Εκτιμώ, λοιπόν, πως το Μπρέξιτ ως έχει στρεβλώνει την χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής. Στην ουσία του το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι επιτυχημένο, αλλά περνά κρίση. Λόγου χάριν, η εθελοντική κινητικότητα των πολιτών και των εργαζομένων στην ΕΕ είναι ένα πολύ σημαντικό επίτευγμά της, αλλά η μαζική μετακίνηση νέων από χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ρουμανία σε άλλες ευρωπαϊκές λόγω υψηλής ανεργίας στην πατρίδα τους είναι τραγωδία.

Παρά ταύτα, η σημασία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος πρέπει να γίνει κατανοητή ειδικά στην νέα γενιά – όπως στη νέα γενιά της Ισπανίας, που ούτε πόλεμο γνώρισε ούτε έχει την ανάμνηση του καθεστώτος του Φράνκο. Είναι καθήκον μας να διατηρήσουμε την μνήμη της Ευρώπης, το τι προϋπήρξε της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και τι σημαίνει αυτό το θεσμικό πλαίσιο στην κάθε χώρα, στην εργασία και στην καθημερινότητα.

Κ: Εν όψει των ευρωεκλογών του 2019, πως θα μπορούσε η κοινωνία πολιτών να κινητοποιήσει τους πολίτες για να ψηφίσουν, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ο μέσος όρος συμμετοχής τους είναι χαμηλός;

ΙΣ. Κ.- Αγκ.: Είναι καθήκον μας να δείξουμε στους Ευρωπαίους και τις Ευρωπαίες εμείς ως ΕΟΚΕ ότι θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε με την κοινωνία, τους εργαζόμενους και τους εργοδότες και τις επιχειρήσεις για να εγκαταστήσουμε εκ νέου τις αξίες της Ευρώπης, να συνδιαμορφώσουμε το όραμά της. Εάν δεν είμαστε ικανοί να μεταφέρουμε στους πολίτες τι έργο κάνουν οι Βρυξέλλες, να δείξουμε πως αυτό έχει προστιθέμενη αξία για τους ιδίους, εάν δεν τους εμπνεύσουμε, τότε θα έχουμε θέμα συμμετοχής. Είναι, μάλιστα, ζωτικής σημασίας να ψηφίσουν οι νέοι, οι οποίοι ζώντας σε συνεχή ειρήνη, θεωρούν πως αυτή είναι η φυσική κατάσταση μίας χώρας. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να γνωρίζουν πως οι άνθρωποι, που ίδρυσαν την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, το έκαναν, επειδή είχαν την βούληση να αποτρέψουν έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο στην γηραιά ήπειρο.

Δημιουργήσαμε την Ευρωζώνη, την οικονομική ένωση, την ενιαία αγορά, αλλά χωρίς πολιτική και κοινωνική ένωση δεν γίνεται να στηριχθούν όλα αυτά – είναι έργο των Ευρωπαίων πολιτών να την οικοδομήσουν. Αυτή είναι το μέλλον και η κληρονομιά μας, όπως ειπώθηκε και στο σεμινάριο. Συχνά οι πολίτες δεν αντιλαμβάνονται τι σημαίνει ενιαία αγορά, αλλά αντιλαμβάνονται τι σημαίνει μπορώ και πληρώνω τους λογαριασμούς μου, ζω αξιοπρεπώς από τη δουλειά μου, και οι ευρωπαϊκές χώρες, όταν λένε πως συμφωνούν να διαχειριστούν από κοινού ένα θέμα, όπως το προσφυγικό, το κάνουν και έμπρακτα.

Κ: Σας προβληματίζει το ποια θα είναι τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, δεδομένης της ανόδου του ευρωσκεπτικισμού, της ξενοφοβίας και του εθνικισμού; Η οργανωμένη κοινωνία έχει λύσεις για να αντιμετωπίσει τον εθνικιστικό εγωϊσμό;

ΙΣ. Κ – Αγκ.: Δεν προτιμώ την λέξη «λύση». Διότι το πρόβλημα είναι βαθύ, ούτε εύκολες λύσεις υπάρχουν ούτε άμεσες. Η ουσία, λοιπόν, έγκειται στις διαδικασίες, που θα βρούμε για να το αντιμετωπίσουμε, στο ποια νομοθεσία καταρτίζουμε. Εμείς στην ΕΟΚΕ είμαστε οι άνθρωποι, που εκπροσωπούμε την κοινωνία πολιτών. Προσωπικά προέρχομαι από το χώρο του συνδικαλισμού και συγκεκριμένα την UGT, την Γενική ΄Ενωση Εργατών της Ισπανίας. Είμαστε η φωνή των ανθρώπων και πρέπει να μεταφέρουμε τις ανάγκες τους στα ευρωπαϊκά όργανα και, λαμβάνοντας αυτές υπ’ όψιν να δημιουργήσουμε το νέο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Και η θεμέλια λίθος σε αυτό είναι η αξιοπρεπής απασχόληση με όρους αμοιβών, εργασιακής ασφάλειας και προστασίας.

Ο αξιοπρεπής μισθός πρέπει να τεθεί ως κομβικό στοιχείο στην ευρωπαϊκή πολιτική, εάν ισχυριζόμαστε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση φροντίζει τους εργαζομένους. Στην ΕΟΚΕ επεξεργαζόμαστε και την ιδέα του να θεσμοθετηθεί ως επίδομα ένα «ελάχιστο ενοίκιο», ώστε να μπορούν να ζουν αξιοπρεπώς πολλοί άνθρωποι με χαμηλότατα εισοδήματα. Μπορεί να βελτιώθηκαν οι δείκτες απασχόλησης, αλλά όχι οι μισθοί και αυτό σχετίζεται και με την φτώχεια όχι μόνο στο νότο αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες – επιδιώκουμε ως ΕΕ την βιωσιμότητα του πλανήτη αλλά ταυτόχρονα και των κοινωνιών, οπότε την φτώχεια δεν πρέπει να την επιτρέπουμε. Στην Γερμανία, λόγου χάριν, παρατηρείται παιδική φτώχεια. Επίσης, πολλοί που απασχολούνται σε ένα – δυο μινι τζομπς, που φαίνονται αλλά δεν είναι αθώα, και έχουν ίσως και κάποια σύνταξη, δυσκολεύονται να ζήσουν.

Κ: Όταν η ανεργία κατατρώγει την κοινωνία, επιτείνοντας την φτώχεια και γεννώντας εστίες δυσαρέσκειας, μπορεί να ξερριζωθεί μία ακραία έκφανση αντίδρασης όπως ο εθνικισμός;

ΙΣ. Κ – Αγκ.: Θα πρέπει να κάνουμε μία διευκρίνιση. Σε χώρες με υψηλότατους δείκτες νεανικής ανεργίας, όπως είναι η Ισπανία και η Ελλάδα, με σχεδόν έναν στους δυο νέους να μην εργάζεται, δημιουργείται δυσαρέσκεια και αμφισβητείται η δυνατότητα της πολιτικής εξουσίας να δημιουργήσει απασχόληση. Ωστόσο, αυτό δεν στρέφει απαραίτητα τους νέους στην ακροδεξιά και τον εθνικισμό. Ορισμένοι μετασχηματίζουν αυτήν την κατάσταση σε πολιτική δράση. Αλλωστε, ο εθνικισμός δεν γεννιέται μόνο λόγω της ανεργίας, συνηγορούν και άλλοι παράγοντες, ενώ η κατάσταση διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα. Στην Ισπανία, επί παραδείγματι, λόγω του φρανκικού παρελθόντος δεν υπάρχει ακροδεξιά και οι άνθρωποι είναι πολύ προσεκτικοί σε τέτοια ακραία μορφώματα.

Η αξιοπρεπής εργασία το θεμέλιο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος-2

Κ: Μιλώντας για τις αξίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, φθάνουμε στους πρόσφυγες. Από την μία μεριά έχουμε χώρες, που τους έκλεισαν τα σύνορα, και από την άλλη χώρες, που τους δέχθηκαν, και ανέλαβαν το έργο να τους διδάξουν νέες αξίες, ώστε να τους ενσωματώσουν. Μπορούμε στην ΕΕ να ανεχθούμε πολιτιστικά στοιχεία, που φέρουν ορισμένοι προσφυγικοί πληθυσμοί ή μουσουλμανικοί πληθυσμοί γενικότερα, όπως η Σαρία και η μαντήλα ή αυτά τα στοιχεία αντιβαίνουν κατάφωρα στις κοινωνικές και πολιτικές κατακτήσεις των γυναικών στην σύγχρονη ιστορία;

ΙΣ. Κ – Αγκ.: Κατ’ αρχήν, νομίζω πως εφαρμόζοντας εμπράκτως τις ευρωπαϊκές αξίες, θέλουμε οι πρόσφυγες να μάθουν την εκάστοτε γλώσσα στη χώρα υποδοχής, να έχουν πρόσβαση στην πληροφόρηση, να μπουν σε μία επαγγελματική πορεία, να πάνε τα παιδιά τους σχολείο και να ζουν με ασφάλεια. Σε αντίθετη περίπτωση, θα δημιουργήσουμε συνθήκες ανισότητας και θύλακες φτώχειας. Αναφορικά με τη Σαρία, αυτή δεν συνδέεται μόνο με προσφυγικούς πληθυσμούς, αλλά και με δεύτερης γενιάς Ευρωπαίους πολίτες. Το κράτος δικαίου, ωστόσο ισχύει για όλους ανεξαιρέτως – για το διαζύγιο θα αποφασίσει το δικαστήριο και όχι ο ιμάμης της κοινότητας, όπως και κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει σε ένα κορίτσι να πάει στο σχολείο, επειδή είναι μεικτό.

Η δε μαντήλα, προσωπικά μιλώντας, δεν μου αρέσει. Ωστόσο, ως φεμινίστρια πρωτίστως και ως συνδικαλίστρια, πιστεύω πως οι γυναίκες πρέπει να έχουν ελευθερία έκφρασης. Να έχουν την δική τους φωνή και να αποφασίζουν εκείνες για τον εαυτό τους. Η χρήση της μαντήλας από μία βουλευτή, λόγου χάριν, είναι διαφορετική από ό,τι για μία άλλη γυναίκα. Η βουλευτής έχει βγει έξω από το σπίτι της, αυτονομήθηκε, σπούδασε, πήρε μέρος σε πολιτικές διεργασίες και εξελέγη. Μία γυναίκα, που δεν μιλά τη γλώσσα της χώρας και δεν βγαίνει από το σπίτι, απομονώνεται, χωρίς να έχει την ευκαιρία προσωπικής ανάπτυξης και διαμόρφωσης ταυτότητας

Κ.: Ζούμε σε μία εποχή αντιφάσεων για τις γυναίκες. Η συμμετοχή τους στην πολιτική έχει αυξηθεί σε διεθνές επίπεδο, κατέχουν υψηλές θέσεις σε οργανισμούς, όπως η Κριστίν Λαγκάρντ στο ΔΝΤ και η πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζάνετ Γιέλεν. Παράλληλα, μέσα από την εκστρατεία Μetoo αποκαλύπτονται τα οδυνηρά μυστικά της κακοποίησης των γυναικών από τις ίδιες τις παθούσες. Ορισμένες φορές κεκτημένα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην έκτρωση αμφισβητείται, ενώ το χάσμα το μισθολογικό μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι σοβαρό. Κλείνοντας, θα ήθελα να ρωτήσω, ποιος είναι επ’ αυτού ο ρόλος της ΕΟΚΕ και της κοινωνίας πολιτών;

ΙΣ. Κ – Αγκ.: Είναι αλήθεια πως έχει αυξηθεί η παρουσία των γυναικών στην δημόσια σφαίρα, αλλά είναι πιο συχνό να τις βλέπεις να καταλαμβάνουν όχι τις πρώτες θέσεις αλλά τις δεύτερες, τις τρίτες κ.οκ. Τον Νοέμβριο είχε οργανωθεί μία μεγάλη εκστρατεία στην Ισπανία βασισμένη στα στοιχεία για την μισθολογική διαφορά ανδρών – γυναικών. Αποδεικνυόταν από τη διαφορά αυτή, που φθάνει στην ΕΕ το 16,2%, ότι κατά μέσο όρο από τις 3 Νοεμβρίου οι Ευρωπαίες εργάζονται μέχρι το τέλος του χρόνου, χωρίς να αμείβονται – και οι Ισπανίδες ειδικά από τις 10 Νοεμβρίου. Στην Ισπανία το σλόγκαν ήταν «Από τις 10 Νοεμβρίου και μέχρι το τέλος του 2018 εγώ ως γυναίκα δουλεύω δωρεάν».

Και αυτό ακριβώς το σύνθημα είχε πολύ μεγαλύτερη δύναμη από όσα έχουμε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν, όπως το «ίση αμοιβή για ίση εργασία». Προξενεί εντύπωση ότι στην ΕΕ ενοχλεί το να εργάζονται αμισθί όσοι απασχολούνται ως μαθητευόμενοι ή ασκούμενοι, αλλά δεν προκαλεί ανάλογη ενόχληση η δωρεάν εργασία των γυναικών. Τέλος, με στόχο την ενδυνάμωση των γυναικών στις επιχειρήσεις, με γνωμοδότησή της προς την Κομισιόν η ΕΟΚΕ πρότεινε να τεθεί υποχρεωτικά ποσόστωση 40% στην συμμετοχή τους στα Διοικητικά Συμβούλια των ευρωπαϊκών εισηγμένων εταιρειών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή