Ιταλικό μοντέλο «δύο σε ένα» για τις τράπεζες

Ιταλικό μοντέλο «δύο σε ένα» για τις τράπεζες

4' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σενάρια για απαλλαγή από τα κόκκινα δάνεια με παράλληλη μείωση του προσωπικού τους εξετάζουν οι τράπεζες, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθούν στη δέσμευση για ταχεία εξυγίανση των ισολογισμών τους και περιστολή του κόστους. Ο διπλός στόχος αποσκοπεί στο να βγάλει τις τράπεζες από τον φαύλο κύκλο της δημιουργίας ζημιών, αίροντας και τις επιφυλάξεις των επενδυτών που έχουν γυρίσει την πλάτη τους στον τραπεζικό κλάδο, οδηγώντας σε απώλειες της τάξης του 50%, περίπου, την κεφαλαιοποίησή τους μέσα σε έξι μήνες.

Η λύση της πώλησης κόκκινων δανείων με παράλληλη μεταφορά του προσωπικού στη νέα εταιρεία που θα αναλάβει να διαχειριστεί το κόκκινο χαρτοφυλάκιο έχει εφαρμοστεί από την ιταλική τράπεζα Intesa, η οποία μεταβίβασε μη εξυπηρετούμενα δάνεια 11 δισ. ευρώ στη σουηδική Intrum. Τη διαχείριση αυτών των δανείων ανέλαβε μια νέα εταιρεία που δημιουργήθηκε από κοινού με την Intesa και την Intrum, στην οποία η ιταλική τράπεζα μετέφερε και προσωπικό 600 υπαλλήλων από τη μονάδα διαχείρισης κόκκινων δανείων που λειτουργούσε εντός της τράπεζας.

Οι ελληνικές τράπεζες εξετάζουν αυτή τη λύση στο πλαίσιο και των αναγκών για περιορισμό του λειτουργικού κόστους, που τον τελευταίο χρόνο βαίνει αυξανόμενο λόγω και των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου που υλοποιούν. Η ανάγκη για περιστολή των εξόδων είναι σε άμεση συνάρτηση με τα μειωμένα έσοδα από τραπεζικές εργασίες και δη από τις χορηγήσεις δανείων, που παραμένουν καθηλωμένες λόγω της απουσίας ουσιαστικού επενδυτικού ενδιαφέροντος και την έλλειψη ζήτησης για δανεισμό από τα νοικοκυριά ή τις επιχειρήσεις, σημαντικό μέρος των οποίων βαρύνεται ήδη με υψηλές οφειλές προς τις τράπεζες, αλλά και με υψηλά φορολογικά βάρη.

Η λύση Intesa εξετάζεται σε συνδυασμό με το λεγόμενο ιταλικό μοντέλο, δηλαδή την τιτλοποίηση κόκκινων δανείων με την εγγύηση του Δημοσίου. Η λύση αυτή έχει εγκριθεί από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp) της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εφαρμόζεται από τις ιταλικές τράπεζες, οι οποίες έχουν προχωρήσει τον τελευταίο χρόνο σε μαζικές πωλήσεις δανείων ή τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων. Η τιτλοποίηση με εγγύηση του Δημοσίου επιτρέπει στις ιταλικές τράπεζες να εκδώσουν ομόλογα διαφορετικής διαβάθμισης (senior, mezzanine και junior), ανάλογα με το ρίσκο κάθε χαρτοφυλακίου δανείων που ενσωματώνεται σε κάθε τίτλο και την πώλησή τους σε επενδυτές.

Ανάλογη πρόταση έχουν επεξεργαστεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η JP Morgan κατ’ εντολήν του υπουργείου Οικονομικών, και την πρόθεσή του να υποστηρίξει αυτή την πρόταση στην DG Comp άφησε να εννοηθεί σε δηλώσεις του στη Νέα Υόρκη στο πλαίσιο του συνεδρίου Capital Link ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Στην περίπτωση της χώρας μας, η υλοποίηση αυτής της λύσης έχει το πρόβλημα ότι, σε αντίθεση με την Ιταλία, η πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας είναι πολύ χαμηλή (junk – «σκουπίδι») και έτσι η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου έχει μικρότερη αξία. Πηγές από την πλευρά του ΤΧΣ εξηγούν ότι η κακή βαθμίδα στην οποία κατατάσσεται η χώρα μας δεν σημαίνει ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να εγγυηθεί. Σημαίνει ότι αυτό θα ενσωματωθεί στην τιμή που θα λάβει το ομόλογο, καθιστώντας έτσι ακριβότερη την τιτλοποίηση για τις τράπεζες, αλλά όχι απαγορευτική.

Σε κάθε περίπτωση, στην παρούσα φάση η τιτλοποίηση προκρίνεται ως προτιμότερη επιλογή αντί της απευθείας πώλησης δανείων, εξαιτίας του ότι οι τράπεζες μπαίνουν πλέον στον σκληρό πυρήνα του προβλήματος των κόκκινων δανείων, δηλαδή τα δάνεια με εξασφαλίσεις. Στην τιτλοποίηση η τράπεζα κρατάει συνήθως στα βιβλία της ένα μέρος του ρίσκου, συνήθως αυτό που έχει περισσότερες πιθανότητες να ανακτηθεί, δηλαδή του senior τίτλου, και έτσι μπορεί να πετύχει καλύτερη τιμολόγηση, αντί της πώλησης που συνεπάγεται την πλήρη απάλειψη του δανείου από τα βιβλία.

Η διαδικασία για την πώληση κόκκινων στεγαστικών δανείων, μέσω τιτλοποίησης ύψους 2 δισ. ευρώ, ξεκίνησε ήδη από τη Eurobank, ενώ εντός του 2019 θα ακολουθήσουν η Alpha Bank, η Εθνική Τράπεζα και η Τράπεζα Πειραιώς. Η Eurobank στο πλαίσιο της συμφωνίας για οριστική εξυγίανση του ισολογισμού της μέσω της συγχώνευσης με τη Grivalia δρομολογεί επίσης τη μεταφορά σε όχημα ειδικού σκοπού (SPV), δηλαδή την τιτλοποίηση 7 δισ. ευρώ με παράλληλη πώληση του 50% της εταιρείας διαχείρισης που έχει δημιουργήσει, της FPS.

Δύο προτάσεις για 4 τράπεζες

Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση φέρεται να προκρίνει τη λύση του ΤΧΣ, δηλαδή την τιτλοποίηση κόκκινων δανείων με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, ορισμένες τράπεζες θεωρούν ότι εξίσου ελκυστική είναι και η πρόταση της ΤτΕ, δηλαδή η τιτλοποίηση με τη χρήση του αναβαλλόμενου φόρου. Η λύση αυτή προϋποθέτει ότι οι τράπεζες θα χρειαστεί να καταφύγουν στην αγορά για την έκδοση ομολόγων που θα ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους, αλλά σύμφωνα με εκτιμήσεις, συγκεντρώνει και ισχυρά πλεονεκτήματα. Εκτός του ότι ξεκαθαρίζει τους ισολογισμούς των τραπεζών από ένα μεγάλο τμήμα κόκκινων δανείων, βελτιώνει και την ποιότητα των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών που σήμερα αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από αναβαλλόμενο φόρο.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα απαιτηθούν ανέρχονται στις 3 ποσοστιαίες μονάδες (περί τα 3-5 δισ. ευρώ για όλο το τραπεζικό σύστημα) και η επίπτωση διαφοροποιείται ανά τράπεζα. Ετσι στην περίπτωση της Alpha Bank, που διαθέτει τον υψηλότερο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, η λύση αυτή φαίνεται ότι ταιριάζει περισσότερα στα χαρακτηριστικά της, σε αντίθεση με την Εθνική και την Πειραιώς, που είναι πιο επιφυλακτικές σε αυτή την επιλογή. Από τις επαφές πάντως που έγιναν με τον SSM, ο εποπτικός μηχανισμός φαίνεται ότι βλέπει θετικά την πρόταση αυτή, που δεν έχει ακόμη αποκλειστεί.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή