Πυκνή ομίχλη, χιόνι και παγετός, αναμμένες σόμπες και μανιασμένα κύματα: ο ελληνικός χειμώνας μέσα από επτά φωτογραφίες.
ΚΟΖΑΝΗ
Το λευκό που ομορφαίνει
Ο πρωινός παγετός κατακάθεται πάνω στα χωράφια του κάμπου της Νεάπολης, στην Κοζάνη. Περπατάς και ακούς κάτω από τα πόδια σου τη χαμηλή βλάστηση να θρυμματίζεται, λες και πατάς σε σπασμένα γυαλιά. Ο Αλιάκμονας που διατρέχει την περιοχή κυλάει ατάραχος και οι γύρω πλαγιές του Άσκιου και του Βοΐου είναι χιονισμένες για τα καλά. Από τα χαμηλά στα ψηλά, βλέπεις τον χιονιά να κλιμακώνεται. Η παγωνιά είναι δεδομένη, αλλά το ψιλόχιονο σκεπάζει τα πάντα γύρω και τα κάνει όλα πιο όμορφα.
ΠΡΕΣΠΑ
Λίμνες από σύννεφα
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Στην Πρέσπα το καταχείμωνο, η ομίχλη καταπίνει αχόρταγα ό,τι βρεθεί στο διάβα της. Καταμεσής των βουνών, με δύο μεγάλες λίμνες και δεκάδες χωριά, που μπορεί να μην τα δεις και καθόλου. Από τα σημεία θέας συχνά θέα δεν υπάρχει: στα πόδια σου, αντί για τις ακριτικές λίμνες στο τριεθνές με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, βλέπεις μια λίμνη από σύννεφα – αιθεροβατείς κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο Άγιος Γερμανός βρίσκεται στα 1.000 μ. υψόμετρο. Αν ακολουθήσεις τους χωματόδρομους που οδηγούν ψηλότερα στο όρος Βαρνούντας, βλέπεις κανονικά τα βουνά των τριών κρατών σαν σε τρισδιάστατο χάρτη. Αλλιώς, την επέλαση των σύννεφων που εξαφανίζουν το χωριό μέσα σε λίγα λεπτά – ωραίο κι αυτό.
ΦΛΩΡΙΝΑ
Το «σπίτι» του Αγγελόπουλου
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Οι θερμοκρασίες στη Φλώρινα τον χειμώνα είναι από τις πιο χαμηλές σε όλη την Ελλάδα. Ο υδράργυρος πέφτει και κάτω από τους -20°C. Οι σόμπες καίνε ασταμάτητα για μήνες, τα τζάμια ιδρώνουν και η ομίχλη –το σινιάκι, όπως λέγεται το σύννεφο που «κάθεται» στη γούβα της Φλώρινας– μοιάζει να απλώνεται και στους εσωτερικούς χώρους. Στο καφενείο Διεθνές, στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου, βρίσκεις ζεστό καταφύγιο, μαζί με τους παππούδες που παίζουν μπουρλότ και διαβάζουν εφημερίδα και τους νέους που πίνουν τσίπουρα. Στέκι και σκηνικό του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που είχε πει: «Σε όποιο μέρος του κόσμου και αν ταξιδέψω, στο δεύτερο σπίτι μου θα επιστρέψω, στο Διεθνές».
ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ
Ένα με τη φύση
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Σπάνια βλέπεις τις πίστες του χιονοδρομικού κέντρου του Παρνασσού άδειες. Δίπλα στη διάσημη Αράχωβα, και με την κοντινή του απόσταση από την Αθήνα, είναι το πιο δημοφιλές της Ελλάδας. Αλλά και από τα καλύτερα, λόγω των εγκαταστάσεών του. Αν έρθεις καθημερινή όμως, νιώθεις πως έχεις όλο το βουνό για τον εαυτό σου. Ειδικά στα ψηλά, μακριά από τα σαλέ και τα lifts της βάσης. Εκεί όπου ακούς μόνο την απόκοσμη ησυχία του χιονιού, νιώθεις την απόλυτη ελευθερία: κυρίαρχος του κόσμου και ταπεινός φιλοξενούμενος της φύσης την ίδια στιγμή.
ΖΑΖΑΡΗ
Απόκοσμος περαματάρης
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Τα πρωινά του χειμώνα, η υγρασία και η ομίχλη δεν λένε να σηκωθούν από τη λεκάνη του Αμυνταίου. Μέχρι το μεσημέρι κινείσαι γύρω από τη λίμνη Ζάζαρη αβέβαια, νιώθοντας πρωταγωνιστής ταινίας μυστηρίου. Ακούς τα τιτιβίσματα των πουλιών, αλλά δεν τα βλέπεις, ακούς πλατσουρίσματα στο νερό από τα ψάρια που πηδούν, μα δεν μπορείς να τα εντοπίσεις, ακούς χλιμιντρίσματα και ψαλμωδίες από κάποιον ναό, αλλά ούτε χειμάδι (σ.σ. κτηνοτροφική εγκατάσταση) ούτε χωριό διακρίνεις. Οι καλαμιώνες εντείνουν το μυστήριο και, όταν ξαφνικά εμφανιστεί μπροστά σου κάποιος ψαράς με την πλάβα του, είσαι σίγουρος ότι κάποιος περαματάρης του… Άδη έρχεται να σε παραλάβει.
ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ
Επίθεση στα τείχη
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Λένε πως οι καλύτερες εποχές για να την επισκεφτεί κανείς είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη. Μέγα ψέμα. Η Μονεμβασιά είναι μαγική όλο τον χρόνο και πιο γοητευτική τον χειμώνα. Ο βαρύς καιρός
μεγεθύνει το βάρος της ιστορίας και την ασύγκριτη ατμόσφαιρα. Και ο κλισέ ρομαντισμός για τον οποίο φημίζεται γίνεται αγριάδα. Τα κύματα του Μυρτώου πελάγους χτυπούν με ορμή το Θαλασσινό Τείχος που περιβάλλει την καστροπολιτεία. Τη νύχτα δε, καθώς κοιμάσαι ασφαλής σε κάποιον ζεστό ξενώνα, ακούς τη βοή και νιώθεις όλο τον βράχο, πάνω στον οποίο είναι χτισμένη, να σείεται.
ΖΑΓΟΡΙ
Γέφυρα ζωής
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Τα πέτρινα γεφύρια χτίστηκαν στο Ζαγόρι τον 18ο-19ο αιώνα για την ανάγκη επικοινωνίας των ανθρώπων και τη μεταφορά των αγαθών σε έναν τόπο δύσβατο. Tοιχώματα φαραγγιών ενώθηκαν χάρη στα αρχιτεκτονικά αυτά θαύματα – μέχρι και καμπανάκι κρεμόταν στο τόξο τους, που όταν φυσούσε πολύ προειδοποιούσε τους κυρατζήδες να μη διαβούν. Σήμερα, τα περισσότερα έχουν να περπατηθούν χρόνια, ενώ άλλα καταρρέουν από την ανθρώπινη αδιαφορία. Το γεφύρι του Κόκκορη όμως, ανάμεσα στα χωριά Δίλοφο και Κουκούλι, είναι διάσημο αξιοθέατο της περιοχής. Και τα Σαββατοκύριακα διατηρεί τον αρχικό ρόλο του: αυτόν της επικοινωνίας.