Η αυθαιρεσία με την οποία ο ανθρώπινος πολιτισμός έχει επιβληθεί στο αιώνιο πέρασμα του χρόνου, τεμαχίζοντάς τον σε βολικά και λειτουργικά μερίδια, με συναρπάζει, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από κάποια συμβολική έννοια. Φανερώνει, πιστεύω, τη ματαιοδοξία του ανθρώπου, όταν θεωρεί πως το 24ωρο που ο ίδιος όρισε ως πρώτη ημέρα αυτού που ο ίδιος όρισε ως έτος φέρνει μαζί του αναγέννηση, ελπίδα και μια σειρά από σημαντικές αποφάσεις. «Nothing Changes on New Year’s Day» τραγούδησαν με ύφος γλυκόπικρο οι U2, και με βρίσκουν σύμφωνο. Τίποτα δεν αλλάζει από μόνο του, απλώς και μόνο με το πέρασμα του χρόνου.
Στο πάνθεον των συμβολικών μεριδίων του χρόνου βρίσκεται σίγουρα και η Κυριακή, τόσο λόγω της συχνότητάς της όσο και λόγω του πλουραλισμού της βαρύτητάς της στις διάφορες κοινωνίες του πλανήτη. Τον δεύτερο τον φανερώνει με όμορφο τρόπο η γλωσσολογία. Οι λατινογενείς γλώσσες του νότου της Ευρώπης εφάπτονται πλήρως με την ελληνική φιλοσοφία: η Κυριακή, la Dimanche και το el Domingo είναι όλες ημέρες αφοσιωμένες στον Θεό, ο οποίος, μετά από μια δύσκολη και δημιουργική εβδομάδα, που μας χάρισε τη Γη και τις ομορφιές της, αποφάσισε να ξεκουραστεί και να χαρεί τα δημιουργήματά Του. Οι χώρες της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης συμφωνούν με το πνεύμα της ξεκούρασης, ωστόσο δίνουν μια πιο στεγνή έμφαση στο ανθρώπινο στοιχείο. Nedelija στη Σλοβενία, Nedele στην Τσεχία και Niedziela στην Πολωνία, όλες μεταφράζονται ρητά ως «ημέρα χωρίς δουλειά». Στον αντίποδα, στα τουρκικά, η Κυριακή λέγεται Pazar, και είναι συνήθεια για τις μητέρες να περνούν τα πρωινά τους ψωνίζοντας στις πολύχρωμες αγορές της Πόλης. Παραδόξως, στον συννεφιασμένο βορρά της Ευρώπης, όπου επικράτησαν οι τευτονικές γλώσσες, τόσο το Sunday όσο και το γερμανικό Sontag και το ισλανδικό Sonnudagur μεταφράζονται ως «η ημέρα του ήλιου» – ακόμα και τις Κυριακές που στο Ρέικιαβικ δεν μπορεί να διακρίνει κανείς ούτε μία ισχνή αχτίδα φωτός.
Την περασμένη Κυριακή ξύπνησα 216 χιλιόμετρα νοτιότερα της Αθήνας, με τον ίδιο κυνισμό και το ίδιο ενδιαφέρον για τις γλώσσες του κόσμου. Για μερικά δευτερόλεπτα σκέφτηκα πως θα μου αρκούσε ένα ταπεινό πρωινό ή μερικές ακόμα ώρες στο μεταίχμιο του ύπνου και του Netflix, μετά όμως θυμήθηκα πως βρισκόμουν εκεί με παρέα και με κοινό στόχο να αποβάλουμε από πάνω μας τους αχαλίνωτους, αστικούς ρυθμούς με μια βόλτα στη φύση. Πεταχτήκαμε λοιπόν γρήγορα μέχρι την παλιά αγορά, για να εφοδιαστούμε με λίγο τσάι του βουνού, και στην πορεία κατευθυνθήκαμε αποφασισμένοι προς ένα εκκλησάκι, σε κάποια πυκνή βουνοκορφή. Μια ασύγχρονη συμφωνία από ήχους σύντομα ξεκίνησε να μας συνοδεύει: ο παφλασμός των νερών σε κάποιο μακρινό ρυάκι, ένα ρυθμικό θρόισμα των πεύκων, το αφελές και ενθουσιώδες καλωσόρισμα των σπουργιτιών προς τον ήλιο. Έπρεπε να τη σεβαστούμε με τη δική μας ησυχία, την οποία τηρήσαμε έως ότου φτάσουμε στην κορυφή. Ο κάμπος, που απλωνόταν στους πρόποδες και έδειχνε περήφανος τις πιο έντονες αποχρώσεις του πράσινου, και η απεραντοσύνη της θάλασσας στον ορίζοντα μας ενθουσίασαν. Βγάλαμε και οι δύο μια συγχρονισμένη κραυγή και σαν μεθυσμένοι τρέξαμε με ορμή προς το σημείο όπου το γαλάζιο του ουρανού συναντούσε το γαλάζιο του πελάγους, για το πρώτο μπάνιο αυτού που οι ίδιοι έχουμε ορίσει ως νέο έτος.
Μια Κυριακή χωρίς δουλειά, με πρωινές αγορές, με τις πιο όμορφες δημιουργίες του Κυρίου να προσφέρονται γενναιόδωρα και με τις αχτίδες φωτός του ήλιου να σχηματίζουν μια αιωνιότητα. Η ομορφιά της Κυριακής είναι πως σου θυμίζει ότι, πράγματι, τίποτα δεν αλλάζει από μόνο του, απλώς και μόνο με το πέρασμα του χρόνου. ■