100 χρόνια «Κ»: Ελεγεία Γ.Α. Βλάχου

100 χρόνια «Κ»: Ελεγεία Γ.Α. Βλάχου

2' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το ανυπόγραφο άρθρο του Γεωργίου Βλάχου υπό τον τίτλο «Οίκαδε» χαρακτηρίσθηκε από τους Βενιζελικούς «προδοτικό», διότι εκλόνισε, κατά την άποψή τους, το ηθικό του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και ήταν αιτία της ατάκτου υποχωρήσεως και συντριβής του. Το φύλλο της «Κ» της 14ης Αυγούστου, όπου δημοσιευόταν το πρωτοσέλιδο άρθρο του εκδότου της εφημερίδος δεν έφτασε ποτέ στο Μέτωπο. Επί της ουσίας προεξήγγειλε το τέλος της πλέον φιλόδοξης και ριψοκίνδυνης –στα όρια της αφροσύνης– προσπάθειας της Ελλάδος να πραγματώσει τη

Μεγάλη Ιδέα του Ιωάννη Κωλέττη υπό την εδαφική της μορφή. Την προηγουμένη της δημοσιεύσεως, ο Γεώργιος Βλάχος είχε συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη και επληροφορήθη ότι η επίθεση του Μουσταφά Κεμάλ είχε εκδηλωθεί σφοδρότατη ήδη από το μεσημέρι και το απόγευμα η «Εστία» δημοσίευε τηλεγράφημα εκθέτοντας τον κίνδυνο της τουρκικής ενέργειας.

Η ρητορική του «Οίκαδε» ήταν ιδιαιτέρως φορτισμένη, και περισσότερο δραματική στο άρθρο –ανυπόγραφο επίσης– που δημοσιεύθηκε στην «Κ» τρεις ημέρες αργότερα με τίτλο «Οι Πομερανοί», όταν ο Αρχιστράτηγος γνωστοποίησε στην κυβέρνηση ότι «ο στρατός μας ανακτά την κυριαρχίαν της καταστάσεως».

«Αν πρόκειται να πωτίσωμεν πάλιν αίμα αξένους τουρκικάς εκτάσεις, διά ν’ ανακτήσωμεν τους εγκαταλειφθέντας μιναρέδες του Αφιόν Καρά Χισάρ ή διά να κρατήσωμεν τους μιναρέδες του Εσκή Σεχήρ ή της Κουτάχειας … δεν πρέπει να συγκατανεύσωμεν εις τας θυσίας ταύτας», έγραφε στους Πομερανούς ο Βλάχος, έχων πλέον συνείδηση της επικείμενης καταστροφής.

Ο κοινός νους αδυνατεί να εννοήσει πώς θα μπορούσε να αναληφθεί μία υπεράνθρωπη προσπάθεια με το έθνος και τον στρατό βαθύτατα διχασμένο. Αλλά εκείνη την περίοδο κυριαρχούσε η αυταπάτη και μόνο αυτή. Η δύναμη της ψευδαισθήσεως προσέδιδε στις νίκες των ελληνικών δυνάμεων επί ατάκτων τουρκικών ομάδων –πριν οργανωθεί ο Κεμάλ– «στρατηγική διάσταση». Η εσφαλμένη εκτίμηση του Ελευθερίου Βενιζέλου ότι η δημοφιλία του ήταν ακλόνητη μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών –γεωπολιτικός θρίαμβος επί χάρτου– τον ώθησε στη διεξαγωγή των εκλογών της 1ης Νοεμβρίου, αλλά κατατροπώθηκε.

Από την άλλη πλευρά, η Ηνωμένη Αντιπολίτευση –ο συνασπισμός των αντιβενιζελικών κομμάτων– όταν κατέκτησε την εξουσία αντί να εφαρμόσει τη συνετή πολιτική απεμπλοκής από τη Μικρά Ασία, οικειοποιήθηκε το «όραμα» του Βενιζέλου. Δικαιολογούμενος ο Γούναρης στη διάρκεια μιας δραματικής συναντήσεως με τον Ιωάννη Μεταξά, στις 25 Μαρτίου 1921, υποστήριξε ότι «η αδυναμία της Ελλάδος να νικήσει θα είχε ως συνέπεια όχι μόνον την απώλεια της Σμύρνης αλλά και της Θράκης».

Ο Ι. Μεταξάς, ωστόσο, ο ιδιοφυής αυτός στρατιωτικός, σημείωνε στο ημερολόγιό του, ότι δεν εννοούσε τους φόβους του πρωθυπουργού. Και φυσικά αρνήθηκε επιμόνως να υποκύψει στις πιέσεις του Δ. Γούναρη και του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, υπουργού των Οικονομικών τότε, να αναλάβει την Αρχιστρατηγία, υπογραμμίζοντας ότι «ήταν ήδη πολύ αργά για αναστροφή της δημιουργηθείσης καταστάσεως».

Το ευρύτερο δράμα της Μικρασιατικής περιπέτειας, των μεταπτώσεων του συντηρητικού στρατοπέδου παρακολουθούσε πάσχων ο Γεώργιος Βλάχος. Για αυτό τα δύο άρθρα του «Οίκαδε» και «Οι Πομερανοί», που τόσο εσκανδάλισαν τους Βενιζελικούς, με τους δραματικούς ρητορικούς τους τόνους, είναι από μιαν άποψη μία Ελεγεία στην απόπειρα ενσωματώσεως των ελληνικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας στον κορμό της Ελλάδος. Ενα ανέφικτο όνειρο που συνετρίβη στις ακτές της Ιωνίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή