Επανενεργοποιείται το ενδιαφέρον μεγάλων ξένων επενδυτών του κλάδου των ΑΠΕ για την εγχώρια αγορά. Η ισπανική Ιberdrola μάλιστα, όπως αναφέρουν πηγές από τον κλάδο των ΑΠΕ, επαναφέρει την επένδυση-μαμούθ «Αιγαία Ζεύξη» που προβλέπει τη σύνδεση των νησιών Λέσβος, Λήμνος και Χίος στο Β. Αιγαίο με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας και αφορά την εγκατάσταση 28 αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 706 MW.
Το έργο που σχεδιάστηκε πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 βγαίνει από τον «πάγο», καθώς η συγκυρία των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή της Ε.Ε. και της μείωσης των τιμών εγκατάστασης του εξοπλισμού ανεμογεννητριών μπορεί να εγγυηθεί τη βιωσιμότητά του.
Η κίνηση της Ιberdrola αντανακλά τη συνολικότερη τάση στην παγκόσμια αγορά ενέργειας που κινείται πλέον στον αστερισμό των ΑΠΕ, με την Ελλάδα να συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που στρέφουν το ενδιαφέρον τους μεγάλες εταιρείες όχι μόνο του κλάδου των ΑΠΕ αλλά και άλλων κλάδων που διεκδικούν μερίδια από τη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, λόγω του υψηλού αιολικού και ηλιακού δυναμικού της.
Η πτώση των τιμών εγκατάστασης εξοπλισμού είναι ο βασικότερος παράγοντας της κοσμογονίας που παρατηρείται στην παγκόσμια αγορά των ΑΠΕ. Από το 2010 μέχρι σήμερα το κόστος εγκατάστασης των φωτοβολταϊκών μειώθηκε κατά 80% και των αιολικών κατά 40%. Πάνω από τα 2/3 των νέων εγκαταστάσεων σε ηλεκτροπαραγωγή είναι πλέον ΑΠΕ. Το 2017 εγκαταστάθηκαν παγκοσμίως 178 γιγαβάτ ΑΠΕ, μέγεθος που αντιστοιχεί στο ηλεκτρικό σύστημα της Γερμανίας ή 10 φορές στο ηλεκτρικό σύστημα της Ελλάδας.
Η δυναμική των ΑΠΕ αλλάζει το τοπίο της ηλεκτρικής αγοράς παγκοσμίως, με τις μεγάλες εταιρείες ηλεκτρισμού να εκτοπίζουν τις ΜμΕ που στήριξαν μέχρι σήμερα την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Αυτός είναι ένας από τους προβληματισμούς της αγοράς, όπως μεταφέρεται από τον καθηγητή Αρθούρο Ζερβό πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ και πρόεδρο, για τρίτη μάλιστα συνεχή θητεία, του Παγκοσμίου Δικτύου Πολιτικής για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας – REN21, o πλέον αναγνωρισμένος παγκοσμίως μη κυβερνητικός οργανισμός με αντικείμενο την ταχεία προώθηση και ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ο κ. Ζερβός σε συνάντηση που είχε χθες με δημοσιογράφους μετέφερε τους προβληματισμούς της παγκόσμιας κοινότητας των ΑΠΕ και για το εργαλείο ανάπτυξής τους μέσω των δημοπρασιών. Ο ανταγωνισμός που, όπως είπε, αναπτύσσεται μέσω των δημοπρασιών σε συνδυασμό με την κατακόρυφη μείωση του κόστους εγκατάστασης των τεχνολογιών ΑΠΕ, οδηγεί σε πολύ χαμηλές τιμές που αφενός καθιστούν σήμερα την παραγωγή από ΑΠΕ την πιο συμφέρουσα από τις συμβατικές τεχνολογίες (άνθρακα και φυσικό αέριο), αφετέρου όμως κινδυνεύει να αφήσει εκτός αγοράς τις μικρομεσαίες εταιρείες του κλάδου, οι οποίες ήταν και αυτές που προώθησαν τις ΑΠΕ.
Αυτό θα πρέπει, σύμφωνα με τον ίδιο, να προβληματίσει και τις εθνικές κυβερνήσεις οι οποίες χρειάζεται να κινηθούν πιο ενεργά στη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων που προβλέπει το ευρωπαϊκό πλαίσιο και το οποίο μπορούν να αξιοποιήσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι μεγάλες εταιρείες ηλεκτρισμού της Ευρώπης ήταν μέχρι χθες πολέμιες των ΑΠΕ και σήμερα μπαίνουν δυναμικά στον τομέα, τόνισε χαρακτηριστικά, πράγμα βέβαια που χαρακτήρισε εύλογο λόγω των πολιτικών απανθρακοποίησης που ακολουθεί η Ε.Ε. στο πλαίσιο των στόχων για την κλιματική αλλαγή. Μιλώντας για την Ελλάδα εκτίμησε ότι οι δεσμευτικοί στόχοι για το κλίμα δεν πρόκειται να επιτευχθούν εάν δεν προχωρήσουν οι διασυνδέσεις και τα έξυπνα δίκτυα.
Για τους λιγνίτες της ΔΕΗ
Παρεμβαίνοντας στο θέμα της αποεπένδυσης της ΔΕΗ στους λιγνίτες, όπως διαμορφώνεται μετά τον άγονο διαγωνισμό για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων Μελίτης και Μεγαλόπολης, ο κ. Ζερβός εκτίμησε ότι θα πρέπει να υπάρξει μια συνολική επαναδιαπραγμάτευση με τους θεσμούς για το πώς θα επιτευχθεί ο στόχος ανοίγματος της αγοράς.
Βασική παράμετρος της επαναδιαπραγμάτευσης σύμφωνα με τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ θα πρέπει να είναι η προστασία της ΔΕΗ, ενώ οι δύο πλευρές θα πρέπει να προσέλθουν σε αυτή χωρίς εμμονές και ιδεοληψίες.
Και τα δύο μέτρα για το άνοιγμα της αγοράς, ΝΟΜΕ και αποεπένδυση στον λιγνίτη απέτυχαν, τόνισε ο κ. Ζερβός, ο οποίος αναγνωρίζει εμμονές και στην πλευρά των θεσμών. Ο λιγνίτης είναι μια υπόθεση του 2008 και σήμερα το τοπίο, με το κόστος των CO2 να διαμορφώνεται πλέον στα 20-25 ευρώ ο τόνος έχει αλλάξει δραματικά και είναι αστείο να μιλάμε για πλεονέκτημα της ΔΕΗ στον λιγνίτη, τόνισε χαρακτηριστικά. Χωρίς εμμονές θα πρέπει να κινηθεί σύμφωνα με τον ίδιο και η ελληνική πλευρά. Αν και απέφυγε να πάρει ευθέως θέση στη συζήτηση που έχει ανοίξει περί πιθανής πώλησης των υδροηλεκτρικών, τόνισε ότι από ένα υδροηλεκτρικό η ΔΕΗ θα είχε απώλειες περί τα 20 εκατ. ευρώ, ενώ τα ΝΟΜΕ κόστισαν μόνο σε μία χρονιά 230 εκατ. ευρώ. Καλούμενος τέλος να σχολιάσει το σχέδιο «Μικρή ΔΕΗ» που προχωρούσε επί των ημερών του, τόνισε ότι εκ του αποτελέσματος ήταν ένα καλύτερο σχέδιο για τη ΔΕΗ.