«Οι ιδιοκτήτες της “Δωδώνης” δεν έχουν καμία διάθεση να αποεπενδύσουν. Το αντίθετο: έχουν μεγάλη διάθεση να επενδύσουν ακόμη περισσότερο στο ελληνικό επιχειρηματικό γίγνεσθαι». Με αυτά τα λόγια ο κ. Μιχάλης Παναγιωτάκης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη», δίνει το στίγμα για τις επόμενες κινήσεις της εταιρείας. Κινήσεις που αναμένεται να περιλαμβάνουν εξαγορές ομοειδών εταιρειών το επόμενο διάστημα, με όραμα σε βάθος χρόνου τη μετεξέλιξη της ηπειρώτικης γαλακτοβιομηχανίας σε μια ευρύτερη εταιρεία τροφίμων.
Εξι χρόνια μετά την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της «Δωδώνης», καθώς το 2013 πωλήθηκε στην κοινοπραξία Strategic Initiatives – Simos Foods το 67,7%, που ανήκε μέχρι τότε στην υπό εκκαθάριση Αγροτική Τράπεζα, η «Δωδώνη» συνεχίζει να κατέχει κυρίαρχη θέση στην εγχώρια αγορά φέτας, ενώ την ίδια ώρα σχεδιάζει νέα επέκταση στην Κύπρο, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο μελλοντικά ανάπτυξης παραγωγικής δραστηριότητας και σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. «Η “Δωδώνη” είναι μια ελληνική εταιρεία με πολυεθνικές προεκτάσεις», απαντά στην «Κ» ο κ. Παναγιωτάκης.
Το 2018 έκλεισε με ενοποιημένες πωλήσεις στα 125 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και των πωλήσεων που προέρχονται από το εργοστάσιο της Κύπρου, ενώ οι εξαγωγές από Ελλάδα –χωρίς δηλαδή να συμπεριλαμβάνεται ο κύκλος εργασιών της Dodoni Cyprus Ltd– αντιστοιχούν πλέον στο 40% του συνολικού τζίρου της γαλακτοβιομηχανίας, από 37% το 2017. Στόχος, βεβαίως, της διοίκησης είναι το 2020 οι εξαγωγές να αντιστοιχούν στο 50% του τζίρου, κάτι που μένει να δούμε εάν θα επιτευχθεί. Στα τέλη του 2018 προστέθηκε ακόμη μία ξένη αγορά στην οποία η «Δωδώνη» εξάγει φέτα και πρόκειται για τη μακρινή Ουρουγουάη, ενώ παρουσία έχει πλέον και στη Μαλαισία. Επίσης, η εταιρεία, εκτός από φέτα, πλέον εξάγει στην Ιαπωνία και γιαούρτι. Συνολικά η εταιρεία εξάγει τα προϊόντα της σε πάνω από 50 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Εντός του 2019 θα τεθεί σε λειτουργία η θυγατρική εταιρεία που ίδρυσε τον προηγούμενο χρόνο στη Γερμανία με την επωνυμία Dodoni GmbH, μέσω της οποίας η γαλακτοβιομηχανία εκτιμά ότι θα έχει έναν καλύτερο έλεγχο της εμπορίας και της διανομής των προϊόντων της από την παραγωγή έως το ράφι του σούπερ μάρκετ σε ό,τι αφορά τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης. Ιδιαίτερη ώθηση στις πωλήσεις του ομίλου δίνει η δραστηριότητά της στην Κύπρο, η οποία ξεκίνησε το 2016 με την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής χαλουμιού, στην περιοχή Υψωνα, έξω από τη Λεμεσό. Το 2018 οι πωλήσεις διπλασιάστηκαν, ενώ η αυξημένη ζήτηση που υπάρχει από ξένες αγορές δημιουργεί την ανάγκη για νέες επενδύσεις στην εν λόγω μονάδα. «Το χαλούμι αποτελεί ένα από τα τρία τυριά με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη παγκοσμίως», υποστηρίζει ο κ. Παναγιωτάκης, επισημαίνοντας ότι έχει επιτευχθεί η ενσωμάτωσή του στις κουζίνες πολλών χωρών. Οι επενδύσεις που αναμένεται να γίνουν εντός του 2019 στο εργοστάσιο της Κύπρου υπολογίζονται σε 2-3 εκατ. ευρώ και θα αφορούν νέες γραμμές παραγωγής αλλά και επιπλέον αποθηκευτικούς χώρους.
Εντός ελληνικών συνόρων η εταιρεία πρόσφατα ολοκλήρωσε τον εκσυγχρονισμό της γραμμής παραγωγής φέτας, επένδυση ύψους 1 εκατ. ευρώ, ενώ η επένδυση στο γιαούρτι είναι της τάξης των 5 εκατ. ευρώ. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι τις επόμενες ημέρες η «Δωδώνη» θα τοποθετήσει στην αγορά νέο γιαούρτι, με την ονομασία «Ηπειρώτικο». Πρόκειται για στραγγιστό γιαούρτι το οποίο παράγεται αποκλειστικά από γάλα που προέρχεται από παραγωγούς στην Ηπειρο. Το γιαούρτι αυτό θεωρείται premium προϊόν και θα διατίθεται σε υψηλότερη τιμή σε σύγκριση με το υφιστάμενο βασικό προϊόν της κατηγορίας, το «Κλασικό». Το τελευταίο, πάντως, θα συνεχίσει να κυκλοφορεί κανονικά.
Σε επίπεδο έρευνας, για την ώρα η εταιρεία εξετάζει την κατηγορία των λεγόμενων «φυτικών γαλακτοκομικών», ενώ έρευνα πραγματοποιεί και για το ενδεχόμενο παραγωγής φέτας χωρίς λακτόζη.
Σε ό,τι αφορά τα μερίδια αγοράς, η «Δωδώνη» κατέχει ηγετική θέση στην κατηγορία της φέτας (σύμφωνα με τα στοιχεία για το σύνολο του 2018), στην τρίτη θέση σε ό,τι αφορά το γιαούρτι και στην έκτη θέση στο φρέσκο γάλα, η διανομή του οποίου όμως δεν είναι πανελλαδική, αλλά περιορίζεται στην περιοχή της Ηπείρου και σε κάποια σημεία στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη.
Η «Δωδώνη» διαθέτει από τον Δεκέμβριο του 2016 και ακόμη ένα εργοστάσιο, στην περιοχή της Θήβας, το οποίο απέκτησε από τη Simos Foods. Εκεί παράγονται δύο σήματα βαρελίσιας φέτας, η φέτα «Παρνασσός» που διατίθεται αποκλειστικά στην «ΑΒ Βασιλόπουλος» και η φέτα Πλαταιών που διατίθεται στην αλυσίδα «Μασούτης».
Η «Δωδώνη» ιδρύθηκε το 1963 και μέχρι το 2013 μέτοχοί της ήταν συνεταιριστικές οργανώσεις και η Αγροτική Τράπεζα. Πλέον, το 93,75% ανήκει στην Strategic Initiatives Foods και οι συνεταιρισμοί των Ιωαννίνων και της Πρέβεζας έχουν πολύ μικρά ποσοστά (1% και 2,39% αντιστοίχως).
Πρόβλημα η φέτα ιδιωτικής ετικέτας
Μπορεί η φέτα να έχει καταχωρισθεί από το 2002 ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν συνεχίζουν να υπάρχουν στα ψυγεία ευρωπαϊκών σούπερ μάρκετ λευκά τυριά που παρουσιάζονται παρανόμως ως φέτα, με κυριότερη προέλευση του γάλακτος τη Ρουμανία.
«Υπάρχει πίεση στην αγορά της φέτας για απομείωση της ποιότητάς της και αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: είτε για να υπάρχουν πολύ χαμηλότερες τιμές στο ράφι, έτσι ώστε να προσελκύουν τον καταναλωτή, είτε για να αυξάνεται το κέρδος των λιανεμπόρων στις αλυσίδες σε ευρωπαϊκά κράτη. Αυτό έχει ως συνέπεια να πιέζονται οι τιμές στον παραγωγό, κάτι που είναι πολύ άσχημο. Εμείς είμαστε οι πρώτοι που θα αυξήσουμε τις τιμές στον παραγωγό και οι τελευταίοι που θα τις μειώσουμε, γιατί καταλαβαίνουμε και αναγνωρίζουμε την καθημερινή του προσπάθεια. Σήμερα δίνουμε τις υψηλότερες τιμές», επισημαίνει ο κ. Παναγιωτάκης.
Η πρακτική που ακολουθείται είναι η εξής: κάποιες μικρές και μεσαίες εταιρείες του κλάδου, που δεν μπορούν καν να εισέλθουν στην ελληνική αγορά, κάνουν συμφωνίες με λιανεμπόρους του εξωτερικού, κυρίως σε χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Αγγλία, για την παραγωγή «φέτας» ιδιωτικής ετικέτας. Οι τιμές στις οποίες συχνά πωλούνται αυτά τα προϊόντα είναι συνήθως κάτω του κόστους, κάτι που σημαίνει ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για λευκό τυρί που έχει παρασκευασθεί με εισαγόμενο αγελαδινό ή αιγοπρόβειο γάλα.
«Θεωρώ επιβεβλημένο να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι σε κάθε παραγωγό φέτας. Η προάσπιση των προϊόντων ΠΟΠ είναι κάτι ιερό. Ευτυχώς έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα οι έλεγχοι και μάλιστα έχουν επιβληθεί και πρόστιμα», υποστηρίζει ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη».