Το ΝΑΤΟ εορτάζει τα 70 χρόνια από την ίδρυσή του. Είναι περίεργα τα γενέθλια μιας οικογένειας που αυτός που τη δημιούργησε, τη μεγάλωσε και παραμένει ο φυσικός της ηγέτης δείχνει να αμφιταλαντεύεται για τα εάν η οικογένεια αυτή έχει λόγο ύπαρξης. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επανειλημμένα διαμηνύσει την ενόχλησή του για τις συμπεριφορές άλλων μελών και, τελικά, με δηλώσεις αλλά και ενέργειές του, έχει άμεσα ή έμμεσα αμφισβητήσει την ίδια τη Συμμαχία.
Είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που πιστεύει, και το έχει δηλώσει δημόσια, ότι «το ΝΑΤΟ βοηθάει την Ευρώπη πολύ περισσότερο από ό,τι εμάς».
Αλλά δεν είναι μόνον ο συχνά απρόβλεπτος Ντόναλντ Τραμπ. Και ο αμερικανικός λαός εκπέμπει τα πρώτα σημάδια σκεπτικισμού. Μπορεί οι ηγεσίες και των δύο κομμάτων να πιστεύουν στην αναγκαιότητα του ΝΑΤΟ, ωστόσο η κοινωνία αμφιταλαντεύεται.
Ναι μεν το 77% των Αμερικανών εξακολουθεί να θεωρεί τη Συμμαχία καλή για τις ΗΠΑ –σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του έγκυρου ερευνητικού κέντρου Pew–, ωστόσο το 34% θεωρεί ότι είναι περισσότερο σημαντική για τα άλλα μέλη της από ό,τι για τις ΗΠΑ και μόλις το 15% τη βρίσκει πιο σημαντική για την Αμερική. Το 42% λέει ότι είναι εξίσου σημαντική για όλους.
Προφανώς, οι Αμερικανοί δεν απορρίπτουν το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, υπό την επιρροή και του προέδρου Τραμπ, αναδεικνύεται μια πρωτόγνωρη αίσθηση προβληματισμού, που συχνά φθάνει στην αμφισβήτηση, ενίοτε στη δυσφορία. Πριν από ακριβώς είκοσι χρόνια διεξήχθη στην Ουάσιγκτον σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ για τη συμπλήρωση 50 ετών από την ίδρυση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Το κλίμα ήταν πανηγυρικό. Οι ηγέτες υπεραμύνονταν της αναγκαιότητας της Συμμαχίας.
Ακολούθησαν διευρύνσεις, διεξήχθησαν επιχειρήσεις, αλλά ποτέ δεν είχε παρατηρηθεί τέτοια αβεβαιότητα.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, λόγω των περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη, αναγνωρίζει τα οφέλη της συμμετοχής της στη Συμμαχία και είναι από τα λίγα μέλη της που πληρούν όρους και προϋποθέσεις.
Ακόμη και αν στο παρελθόν δεν συμμετείχε, στον βαθμό που θα ήθελαν Αμερικανοί και άλλοι, σε επιχειρήσεις όπως στο Αφγανιστάν, κανείς δεν αμφισβητεί τη συμβολή της και τον χρήσιμο ρόλο που διαδραματίζει σε μια εύφλεκτη περιοχή που εγκυμονεί κινδύνους για τη Δύση.
Είναι η δεύτερη χώρα, μετά τις ΗΠΑ, σε αμυντικές δαπάνες. Το 2018 ξόδεψε το 2,2% του ΑΕΠ της στην άμυνα, υπολειπόμενη μόνο των ΗΠΑ που δαπάνησαν 3,4% για τον αμυντικό τους προϋπολογισμό. Λίγα από τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ υπερέβησαν τον στόχο του 2%.
Η Ελλάδα προσβλέπει στη στήριξη ή έστω στην πυροσβεστική παρέμβαση των συμμάχων, στην απευκταία περίπτωση που βρεθεί σε δυσκολία. Υπό αυτό το πρίσμα, η έστω και μερική ή απλώς ρητορική αμφισβήτηση του ΝΑΤΟ στο εσωτερικό των ΗΠΑ γεννά εύλογους προβληματισμούς. Και το μόνο που μπορεί να κάνει η χώρα μας είναι να προχωρεί παράλληλα στην εμβάθυνση διμερών και πολυμερών συνεργασιών.