Τη χρονική στιγμή που φαινόταν ότι η δημοκρατία είχε πεθάνει στην Τουρκία, οι ψηφοφόροι κατάφεραν ένα γερό εκλογικό ράπισμα στον αυταρχικό πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τα ανεπίσημα εκλογικά αποτελέσματα στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής δείχνουν ότι ο Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) έχασαν τον έλεγχο της Αγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, του οικονομικού κέντρου της χώρας, που αποτέλεσε και το εφαλτήριο για την πολιτική σταδιοδρομία του Ερντογάν.
Ο ίδιος, βέβαια, δεν συμμετείχε στην εκλογική αναμέτρηση και το κόμμα του εξακολουθεί να ελέγχει το Κοινοβούλιο, αλλά τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών αποτελούν τη μεγαλύτερη ήττα του Τούρκου προέδρου στις δύο δεκαετίες που βρίσκεται στην εξουσία. Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης στις δημοτικές εκλογές κεφαλαιοποίησαν την αυξανόμενη δυσαρέσκεια και την οικονομική κακοδιαχείριση. Τα αποτελέσματα σηματοδοτούν ότι η αντιπολίτευση, αν καταφέρει να παραμείνει ενωμένη και να κοιτάει μπροστά, ενδέχεται να αποτελέσει μια πραγματική πρόκληση για τον Ερντογάν στις επόμενες προεδρικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν το 2023.
Ο βασικός αντίπαλος του Τούρκου προέδρου, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και οι σύμμαχοί του, υποσχέθηκε πολιτική αλλαγή, δημιουργία θέσεων εργασίας, καλύτερη εκπαίδευση και βελτιωμένες κοινωνικές υπηρεσίες. Τα μέλη της αντιπολίτευσης επόπτευσαν προσεκτικά την καταμέτρηση των ψήφων και κοιμήθηκαν πάνω στους σάκους με τα ψηφοδέλτια προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι δεν επρόκειτο να «πειραχθούν» από τους οπαδούς του Ερντογάν. Την ίδια στιγμή, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) κατέβαλε κάποια προσπάθεια να υποστηρίξει τους υποψηφίους του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος στις μεγαλύτερες πόλεις.
Απόλυτος κυρίαρχος
Για περισσότερο από μία δεκαετία, ο Ερντογάν κυριάρχησε στην Τουρκία, προωθώντας τις ισλαμικές θρησκευτικές αξίες και συνθλίβοντας αυτούς που θεωρεί πολιτικούς αντιπάλους. Με το πέρασμα των ετών, διαχειρίστηκε το σύστημα έτσι ώστε να συγκεντρώσει υπέρμετρες διοικητικές εξουσίες, να ελέγξει το στράτευμα και να πατάξει τις ατομικές ελευθερίες. Οι άνθρωποί του ελέγχουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και η Τουρκία εξακολουθεί να φυλακίζει περισσότερους δημοσιογράφους από οποιοδήποτε άλλο κράτος. Ο πρόεδρος παρενέβη στην εκλογική διαδικασία των περιφερειακών εκλογών, επιλέγοντας τον επί πολλά χρόνια σύμμαχό του Μπιναλί Γιλντιρίμ για υποψήφιο δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης και έναν πρώην υπουργό του για τη δημαρχία της Αγκυρας.
Εμφανιζόμενος σε έως και οκτώ προεκλογικές συγκεντρώσεις καθημερινά, ο Ερντογάν πραγματοποίησε μια επιθετική αρνητική προεκλογική μάχη, κατηγορώντας την αντιπολίτευση για εγκληματικότητα, απειλώντας με μηνύσεις και πυροδοτώντας την εθνικιστική οργή.
Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι εξέλαβαν τις εκλογές σαν ένα δημοψήφισμα για την κυριαρχία Ερντογάν. Οι ψηφοφόροι, ιδιαίτερα οι νέοι, ανησυχούν για τη διαφθορά μεταξύ των μελών της οικογένειας του Τούρκου προέδρου και των συμμάχων της.
Το κόμμα του Ερντογάν αμφισβητεί την καταμέτρηση των ψήφων, αλλά επισημαίνει ότι θα σεβαστεί τα αποτελέσματα. Παρά τις ολοκληρωτικές τάσεις του, ο Τούρκος πρόεδρος εκτιμά τη νομιμοποίηση που δίνει η εκλογική διαδικασία.
Η ευκαιρία της Δύσης
Οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές δημοκρατίες είχαν χάσει τις ελπίδες τους ότι η Τουρκία μπορεί να αποτελέσει ένα σύμμαχο, πάνω στον οποίο θα μπορούσαν να βασιστούν με δεδομένη την αποστροφή του Ερντογάν για τις δημοκρατικές αξίες και το ΝΑΤΟ, κοιτάζοντας προς την κατεύθυνση της Ρωσίας. Οι πρόσφατες εκλογές παρέχουν μια ευκαιρία να του καταστήσουν σαφές ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στα εκλογικά αποτελέσματα απλά θα διευρύνει αυτό το χάσμα και θα θέσει σε περαιτέρω κίνδυνο τις οικονομικές και στρατιωτικές συμμαχίες του. Μία από τις ανησυχίες που διατυπώνονται είναι πως ο πρόεδρος Ερντογάν μπορεί να αποπειραθεί να αυξήσει την όλο και μειούμενη υποστήριξη προς το πρόσωπό του εξαπολύοντας στρατιωτικές επιχειρήσεις, κάτι που επί μακρόν απειλεί, κατά των Κούρδων συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συρία. Μία τέτοια κίνηση θα μπορούσε να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα, ιδιαιτέρως αν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν ευοδωθούν. Ιδίως τη δεδομένη χρονική στιγμή, όταν η αντιπολίτευση της Τουρκίας απέδειξε περίτρανα ότι βρίσκεται εν ζωή και ότι διαθέτει τη δύναμη να αντιπαλέψει τον Ερντογάν.