Μαύρη τρύπα ***
ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ (2018)
Σκηνοθεσία: Κλερ Ντενί
Ερμηνείες: Ρόμπερτ Πάτινσον, Ζιλιέτ Μπινός, Μία Γκοθ
Η δεξιοτέχνις Γαλλίδα δημιουργός Κλερ Ντενί («Η λιακάδα μέσα μου») κάνει μια ασυνήθιστη, για εκείνη, στροφή προς την επιστημονική φαντασία, προκειμένου να στοχαστεί πάνω σε διαχρονικά θέματα. Ο Ρόμπερτ Πάτινσον πρωταγωνιστεί στον ρόλο ενός μοναχικού αστροναύτη, ο οποίος έχει ξεμείνει, μαζί με τη νεογέννητη κόρη του, κάπου στα βάθη του Διαστήματος, δίχως ελπίδα επιστροφής στη Γη. Οσο η ταινία προχωράει, μαθαίνουμε πώς έφτασε έως εκεί, καθώς και για την τύχη των συντρόφων του και το περιεχόμενο της αποστολής τους.
Η Ντενί παίρνει ως αφορμή την ιστορία φαντασίας, ώστε να αγγίξει φιλοσοφικά το θέμα της ανθρώπινης μοίρας. Η θνητή φύση καθώς και οι τρόμοι-ελπίδες του μέλλοντος διαπερνούν τον πυρήνα του φιλμ που διαδραματίζεται στο σκηνικό μιας πολύ ιδιαίτερης και αδιαπέραστης φυλακής.
Εκεί, ένα γκρουπ από θανατοποινίτες –ανάμεσά τους και ο πρωταγωνιστής– έχει σταλθεί σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή, με προορισμό μια μαύρη τρύπα. Στη διάρκειά του, υπεύθυνη για τα ανθρώπινα πειραματόζωα είναι μια μάλλον ανισόρροπη γιατρός (Ζιλιέτ Μπινός), η οποία εξασκείται με τον δικό της τρόπο στις μεθόδους εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Η σκηνοθέτις καταπιάνεται με διάφορα ενδιαφέροντα θέματα, όπως ο προορισμός του ανθρώπου, ο τρόμος του θανάτου, η σεξουαλικότητα, η γοητεία του αγνώστου κ.ά., περιπλέκοντας ωστόσο αρκετά την υπόθεση για τον θεατή. Αισθητικά δημιουργεί την ατμόσφαιρα του εγκλεισμού και ενός ανείπωτου άγχους-τρόμου, που κυκλώνει τους χαρακτήρες της ταινίας, φτάνοντάς τους στα όρια της παράνοιας και του χάους. Από την άλλη υπάρχει η ελπίδα της ζωής.
Κόντρα σε κάθε αντιξοότητα, ένα κοριτσάκι γεννιέται και μεγαλώνει με εικόνες που βλέπει σε έναν βιντεοπροβολέα – προφανής και η αναφορά στο σινεμά. Γύρω της αντικείμενα και συσκευές μιας απαρχαιωμένης σήμερα τεχνολογίας –περισσότερο δεκαετία του 1970 θυμίζουν– ενισχύουν ακόμα περισσότερο την αίσθηση του άχρονου ή/και της δίχως σκοπό περιπλάνησης.
Ολα αυτά συμβαίνουν σε ένα γενικώς χαμηλότονο φιλμ, το οποίο ωστόσο περιέχει και μερικές συναρπαστικά σκηνοθετημένες κορυφώσεις. Το πρόβλημα είναι πως αυτές έρχονται κυρίως στο δεύτερο μέρος και δεν καταφέρνουν πάντα να διατηρήσουν το ενδιαφέρον, ειδικά του λιγότερο «εκπαιδευμένου» θεατή.
Ενας ελέφαντας στέκεται ακίνητος ***½
ΔΡΑΜΑ (2018)
Σκηνοθεσία: Χου Μπο
Ερμηνείες: Ζανγκ Γου, Πενγκ Γουτσάνγκ, Γουάνγκ Γιουγουέν
Μία από τις πιο ιδιαίτερες ταινίες της χρονιάς μάς έρχεται από την Κίνα και τον νεαρό μαθητή του Μπέλα Ταρ, Χου Μπο, ο οποίος αμέσως μετά την ολοκλήρωσή της έθεσε τέρμα στη ζωή του. Απίθανο για ντεμπούτο στις μεγάλου μήκους και εξαιρετικό γενικώς, το φιλμ παρουσιάζει τέσσερις βασικούς χαρακτήρες, οι ζωές των οποίων συμπλέκονται δραματικά στη διάρκεια μιας και μόνης μέρας. Κάπως ακαθόριστος σκοπός όλων τους είναι ένα ταξίδι στην πόλη Μανζούλι, εκεί όπου ένας ελέφαντας του τσίρκου στέκεται απολύτως ακίνητος, αδιαφορώντας για τα όσα τραγικά συμβαίνουν στον κόσμο.
Η αλληγορία γίνεται το όχημα μιας κατά τα άλλα απόλυτα ρεαλιστικής όσο και μελαγχολικής αφήγησης, η οποία ξεκινά από την ατμόσφαιρα και συνεχίζεται στην ουσία του ανθρώπινου δράματος. Οι τέσσερις πρωταγωνιστές είναι με τον τρόπο τους φυγάδες: μια κοπέλα που μεγάλωσε παραμελημένη, ένας νεαρός με βάναυσο πατέρα, ένας ηλικιωμένος που τον προορίζουν για το γηροκομείο, ένας άλλος άνδρας υπεύθυνος για τον θάνατο του φίλου του· όλοι τους στην πραγματικότητα προσπαθούν να ξεφύγουν από μια ζωή καθημερινά και πιο οδυνηρή.
Ο Χου Μπο αποκαλύπτει πολύ αργά τους χαρακτήρες, σαν κρεμμύδι που ξεφλουδίζεται για να φανεί η καρδιά του – στην πορεία διαπιστώνουμε πως μάχονται για τον σεβασμό, την αγάπη και κυρίως την αξιοπρέπεια, ενώ κάποιες φορές επιλέγουν απλώς την αποδοχή και την παραίτηση. Οι ιστορίες τους έχουν φυσικά και μήνυμα ευρύτερο, σκιαγραφώντας μια κοινωνία άρρωστη, όπου οι πάντες δείχνουν να ενδιαφέρονται για την επιφάνεια κι όχι για την ουσία της ζωής και της ευτυχίας.
Μέσα από δεκάδες, πολλές φορές αριστουργηματικές σεκάνς, ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος-μοντέρ επιχειρεί να αναδείξει ακριβώς αυτό το λεπτό σημείο επαφής (ή σύγκρουσης) που χαρακτηρίζει τον πυρήνα της ανθρώπινης φύσης. Το κάνει με έναν απλό και συνάμα ιδιαίτερο τρόπο κινηματογράφησης, τοποθετώντας συχνά τα πρόσωπα σε ζεύγη, εντός και εκτός εστίασης του φακού του. Ερχόμαστε και στον… ελέφαντα στο δωμάτιο, που είναι φυσικά η διάρκεια. Ενα φιλμ τόσο υψηλής δραματουργικής δεξιοτεχνίας και διαφορετικών επιπέδων είναι προφανώς λογικό –και αναγκαίο– να πάρει τον χρόνο του. Από την άλλη, οι σχεδόν τέσσερις ώρες μπορούν πράγματι να αποδειχθούν κουραστικές και μάλλον αχρείαστες, αφού αρκετά θα μπορούσαν να λείπουν από το τελικό μοντάζ. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν θα είναι χαμένες για όσους επιλέξουν να τιμήσουν ένα από τα ποιοτικότερα φιλμ της πρόσφατης παραγωγής.
Transit **½
Σκηνοθεσία: Κρίστιαν Πέτζολντ
Ερμηνείες: Φραντς Ρογκόφσκι, Πάουλα Μπέερ, Γκόντεχαρντ Γκίζε
Μια σύγχρονη «Καζαμπλάνκα»
Ο πολυβραβευμένος Κρίστιαν Πέτζολντ («Barbara») διασκευάζει δημιουργικά ένα μυθιστόρημα («Τράνζιτο») του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τοποθετώντας το στη σημερινή εποχή. Καθώς οι ναζί πλησιάζουν στο Παρίσι, ένας Γερμανός φυγάς δραπετεύει στη Μασσαλία, αναζητώντας σωτηρία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μαζί του έχει τα έγγραφα ενός νεκρού συγγραφέα και ο πειρασμός να υιοθετήσει τη βίζα του είναι μεγάλος. Στη Μασσαλία, όμως, θα συναντήσει και τον έρωτα. Η αίσθηση της ανασφάλειας αλλά και του ανθρώπου χωρίς πατρίδα είναι διάχυτη σε όλη την ταινία, που αποτίνει (εμφανώς) και φόρο τιμής στην κλασική «Καζαμπλάνκα». Το εύρημα της σύγχρονης μεταφοράς, ωστόσο, αν και ενδιαφέρον, περισσότερο περιπλέκει παρά βοηθά την αφήγηση.
Μάρνι, μια τρελή συμμορία **½
Σκηνοθεσία: Κρίστοφ και Βόλφγκανγκ Λαουνστάιν
Ακούγονται: Νίκη Γρανά, Θάνος Λέκκας, Ελισάβετ Μουτάφη
Animation συμμαχία τετραπόδων
Το βραβευμένο με Οσκαρ δίδυμο των Γερμανών δημιουργών («Ισορροπία») παρουσιάζει ένα κεφάτο animation με δίποδους όσο και τετράποδους πρωταγωνιστές. Μια καλομαθημένη σπιτόγατα ξεβολεύεται όταν στο σπίτι της αφεντικίνας της καταφτάνει ο μυστηριώδης αδελφός της.
Σύντομα η τετραπέρατη Μάρνι θα βρεθεί στον δρόμο και θα συμμαχήσει με τρία ακόμη (συνήθως) οικόσιτα ζώα, προκειμένου όλοι μαζί να εντοπίσουν τους αδίστακτους κλέφτες που έχουν βάλει στο μάτι την κοινότητα. Αρκετά καλοφτιαγμένο κινούμενο σχέδιο, εμπνευσμένο από τις ιστορίες των αδελφών Γκριμ, και μερικοί απολαυστικοί χαρακτήρες σε ένα οικογενειακό φιλμ, δίχως άλλες ιδιαίτερες φιλοδοξίες.
Γυναίκες με τα όλα τους **½
Σκηνοθεσία: Πέτρα Μπιοντίνα Βόλπε
Ερμηνείες: Μαρί Λόιενμπεργκερ, Μαξιμίλιαν Σιμονίτσεκ, Ρέιτσελ Μπραουνσβάικ
Στον δρόμο της χειραφέτησης
Βραβευμένη με τη διάκριση του κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τραϊμπέκα, η ταινία ασχολείται με το θέμα της γυναικείας χειραφέτησης. Το 1971, σε κάποιο χωριό της Ελβετίας, οι γυναίκες ζουν στον αστερισμό της «καλής νοικοκυράς», ενώ η επερχόμενη ψηφοφορία για το δικαίωμα ψήφου μοιάζει περίπου κωμική υπόθεση. Μια νεαρή σύζυγος, ωστόσο, όταν ο άνδρας της τής απαγορεύει να εργαστεί, επαναστατεί και μαζί της παρασέρνει και τις υπόλοιπες. Η… απεργία που θα ακολουθήσει ταράζει για τα καλά τη μικρή κοινότητα. Η ατμόσφαιρα της εποχής μεταφέρεται άρτια, όπως και ο αγώνας των γυναικών για ισότητα μέσα σε ένα τρομερά συντηρητικό επαρχιακό περιβάλλον.
Εμείς…
Ξεκινάει σήμερα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (18-21/4) το τετραήμερο «Με τα μάτια ανοικτά», το οποίο διοργανώνει η Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ. Δεκαοκτώ ταινίες, μικρού και μεγάλου μήκους, στο τέλος καθεμιάς από τις οποίες θα ακολουθεί συζήτηση με τους δημιουργούς, αποτελούν τον πυρήνα του αφιερώματος, το οποίο ωστόσο έχει και άλλες εκφάνσεις. Ο σκηνοθέτης της ταινίας «Sugar Town – για μια χούφτα ψήφους» (φωτ.) Κίμωνας Τσακίρης θα δώσει σήμερα ένα masterclass γύρω από την εμπειρία των γυρισμάτων και τη σχέση πολιτών – πολιτικών. Επιπλέον, το Σάββατο υπάρχει μια ημερίδα του ΕΚΟΜΕ (12 μ.μ.) ενώ την Κυριακή (8 μ.μ.) θα προβληθεί το υποψήφιο για Οσκαρ ντοκιμαντέρ του Σύρου Ταλάκ Ντερκί.
…και οι άλλοι
Τον τιμητικό Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών θα παραλάβει φέτος ο Αλέν Ντελόν, όπως έγινε γνωστό χθες. Οπως αναφέρει ο διευθυντής του Φεστιβάλ, Τιερί Φερμό, «μιλάμε για έναν γίγαντα, έναν ζωντανό θρύλο και παγκόσμιο σύμβολο. Στην Ιαπωνία, όπου λατρεύεται, αποκαλείται ακόμα και “Σαμουράι της Ανοιξης”. Περισσότερα από 80 φιλμ, αμέτρητα αριστουργήματα, μαρτυρούν το καλλιτεχνικό εύρος και τη διεθνή αύρα ενός άνδρα που όρμησε στη σκηνή με το “Purple Noon”, ένα αστυνομικό φιλμ, το οποίο ήταν και ωδή στην ίδια του την ομορφιά».