Το ένα μετά το άλλο τα σχέδια επί χάρτου που καταρτίζει η διοίκηση της ΔΕΗ, για να ωραιοποιήσει την εικόνα της επιχείρησης και να κερδίσει χρόνο, προσκρούουν στα βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα.
Μετά την άδοξη προσπάθεια έκδοσης ομολόγου και μάλιστα από τις διεθνείς αγορές, όταν διαπιστώθηκε πως δεν υπάρχουν πρόθυμοι επενδυτές να τη χρηματοδοτήσουν, ήρθε πριν από λίγο η σιωπηρή απόσυρση ενός άλλου μεγαλεπήβολου σχεδίου: του εταιρικού μετασχηματισμού με την απορρόφηση της ΔΕΗ Ανανεώσιμες.
Οι τράπεζες, όπως ανακοίνωσε η διοίκηση, δέχθηκαν να της δώσουν δάνειο 200 εκατ. ευρώ, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή του ομολόγου που λήγει την 1η Μαΐου ύψους 350 εκατ. ευρώ. Αυτό που δεν ανακοινώθηκε είναι ότι οι τράπεζες για να μπορέσουν να δανείσουν τη ΔΕΗ ζήτησαν και πήραν ως ενέχυρο τις μετοχές της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, ανατρέποντας έτσι τον στρατηγικό σχεδιασμό απορρόφησης της θυγατρικής της, στον οποίο η διοίκηση της ΔΕΗ έχει στηρίξει τον φιλόδοξο στόχο για ισχύ 2,5 GW από ΑΠΕ μέχρι το 2030, που αντιστοιχεί σε διπλασιασμό της σημερινής ισχύος της στον κλάδο. Η απόφαση για συγχώνευση της ΔΕΗ ΑΠΕ εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΗ τον Νοέμβριο του 2018, με ορόσημο ημερομηνίας μετασχηματισμού την 31η Δεκεμβρίου 2018. Η διοίκηση της ΔΕΗ δεν ήταν ανυποψίαστη για τη στάση των τραπεζών όταν προχωρούσε στη συγκεκριμένη απόφαση, αφού ένα αντίστοιχο αίτημα τέθηκε από την πλευρά τους και στις διαπραγματεύσεις για το άνοιγμα της προηγούμενης γραμμής χρηματοδότησης ύψους 200 εκατ. ευρώ. Θεωρούσε ωστόσο ότι δεν θα βρεθεί στην ίδια θέση, αφού εκείνη την περίοδο είχε αρχίσει να ξεδιπλώνει ένα άλλο φιλόδοξο σχέδιο, αυτό της έκδοσης ομολόγου, το οποίο μάλιστα, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου Μανόλη Παναγιωτάκη, είχε προγραμματιστεί για το πρώτο τρίμηνο του 2019. Τα σχέδια της έκδοσης ομολόγου που είχαν συνδεθεί με τις προσδοκίες του κ. Παναγιωτάκη για ενίσχυση των εσόδων της επιχείρησης, προσγειώθηκαν ανώμαλα όταν ο εποπτεύων υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης έβαλε δημοσίως τέλος σε οποιαδήποτε συζήτηση περί αύξησης των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Ετσι, η ΔΕΗ με ζημίες ύψους 299 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο του 2018, χωρίς καμία ουσιαστική πρόοδο στο θέμα των ανεξόφλητων οφειλών που παραμένουν άνω των 2,7 δισ., αρνητική ρευστότητα και χωρίς κανένα μέτρο βελτίωσης του ισολογισμού της, βρέθηκε να διαπραγματεύεται με τις τράπεζες νέα γραμμή χρηματοδότησης. Οι τράπεζες από την πλευρά τους, αξιολογώντας τη δυσμενή οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ και την αδυναμία της να προσφέρει άλλου είδους εγγυήσεις, επανέφεραν τον όρο της ενεχυρίασης των μετοχών της ΔΕΗ ΑΠΕ, κάτι που αυτή τη φορά η διοίκηση της εταιρείας υποχρεώθηκε να αποδεχθεί. Στην προηγούμενη συμφωνία, και προκειμένου να αποφύγει την ενεχυρίαση των μετοχών της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, είχε αποδεχθεί μια σειρά από όρους. Αυτοί περιελάμβαναν παραχώρηση σειράς συμβάσεων πελατών της, ακόμη και το μεγαλύτερο ποσοστό των αναμενόμενων εσόδων από την πώληση των λιγνιτικών μονάδων.
Η εξέλιξη αυτή αποτυπώνει την προβληματική κατάσταση που διέρχεται η ΔΕΗ τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσμα των διαχρονικών κυβερνητικών επιλογών για το άνοιγμα της αγοράς, με αποκορύφωμα τις επιλογές της παρούσας κυβέρνησης που με στοιχεία της ίδιας της ΔΕΗ επιβάρυναν την επιχείρηση με 1 δισ. ευρώ. Η διοίκηση της ΔΕΗ κρατάει «παγωμένο» το επιχειρησιακό σχέδιο της Mackinsey για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της επιχείρησης, που προβλέπει μέσα από σειρά δράσεων βελτίωση της κερδοφορίας κατά 500 εκατ. ευρώ εντός της πενταετίας. Η μείωση του προσωπικού κατά 5.860 άτομα μέχρι το 2022 και η αναπροσαρμογή των τιμολογίων προς τα πάνω αποτελούν τους βασικούς πυλώνες του σχεδίου Mckinsey για τη βελτίωση της λειτουργικής κερδοφορίας της ΔΕΗ.
Σε «μηχανική» υποστήριξη
Από τον Φεβρουάριο και μετά, και ενώ η ΔΕΗ για να αντεπεξέλθει σε μη ανελαστικές δαπάνες έχει φεσώσει την αγορά με πάνω από μισό δισ. ευρώ, η ομαλή λειτουργία της διασφαλίζεται με έκτακτα μέτρα ρευστότητας. Στις 7 Μαρτίου με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών εκταμιεύθηκε κονδύλι ύψους 550,7 εκατ. για την προπληρωμή της φετινής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της γενικής κυβέρνησης και των δήμων. Η δεύτερη ένεση ρευστότητας αναμένεται να έρθει από τη διαδικασία τιτλοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών που η ΔΕΗ σχεδιάζει να εκδώσει με διοργανωτές την Deutsche Bank και τη Finacity, για να αντλήσει περί τα 300 εκατ. ευρώ ενόψει της δημοσιοποίησης του ισολογισμού της. Προκειμένου να κρατηθεί στη ζωή μέχρι τις εκλογές η επιχείρηση, κυβέρνηση και ΡΑΕ επανεξετάζουν το παλαιό αίτημα της ΔΕΗ για τις ξεχασμένες ΥΚΩ 2011 ύψους 700 εκατ. ευρώ, με ένα μέρος αυτών να χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Αντιδράσεις εργαζομένων στο «πάγωμα» της απορρόφησης
Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες συστάθηκε το 1998 ως 100% θυγατρική της ΔΕΗ με σκοπό την αξιοποίηση του ανανεώσιμου δυναμικού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα, η εταιρεία λειτουργεί συνολικά λιγότερα από 160 MW ΑΠΕ –κατέχοντας μερίδιο της τάξης μόλις του 2,9% της αγοράς– και το επενδυτικό της πρόγραμμα προβλέπει αύξηση στα 500 ΜW μέχρι το 2020.Το σύνολο των επενδύσεων ξεπερνάει τα 300 εκατ. ευρώ και αυτές αναλύονται σε 300 MW αιολικά, 150 MW υδροηλεκτρικά, 30 MW βιομάζα και γύρω στα 20 MW γεωθερμία. Το 2017, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες είχε κύκλο εργασιών 25,9 εκατ. ευρώ έναντι 30,8 εκατ. ευρώ το 2016 και καθαρά κέρδη 2,3 εκατ. ευρώ έναντι 9,7 εκατ. ευρώ.
Στις 31 Δεκεμβρίου 2017 απασχολούσε 72 εργαζομένους, από 54 στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Με βάση τον στρατηγικό σχεδιασμό για νέα ισχύ 2,5 GW με ορίζοντα το 2030, η διοίκηση της ΔΕΗ προχώρησε σε μελέτη για τον βέλτιστο σχεδιασμό προς επίτευξη του φιλόδοξου αυτού στόχου, τα συμπεράσματα της οποίας έδειξαν ως καταλληλότερο το σενάριο της συγχώνευσης της θυγατρικής ΔΕΗ Ανανεώσιμες στη μητρική εταιρεία. Ως σοβαρό διαρθρωτικό μέτρο που αποσκοπεί, μέσω της αξιοποίησης της τεχνογνωσίας και του δυναμικού της επιχείρησης, στην υλοποίηση του στρατηγικού στόχου για 15πλασιασμό της ισχύος της ΔΕΗ σε ΑΠΕ μέχρι το 2030, και του άμεσου επιχειρησιακού στόχου για 600 MW ΑΠΕ μέχρι το 2022, είχε χαρακτηρίσει με δηλώσεις του στην «Κ» το σχέδιο απορρόφησης ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης. Το σχέδιο «πάγωσε» προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες χρηματοδότησης της ΔΕΗ. Ο κ. Παναγιωτάκης καλείται τώρα να διαχειριστεί τις αντιδράσεις των εργαζομένων στη ΔΕΗ ΑΠΕ που απασχολούνται με ατομικές συμβάσεις και διεκδικούν την ένταξή τους στο καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων των εργαζομένων στη ΔΕΗ, όπως τους υποσχέθηκε με το σχέδιο απορρόφησης. Οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ ΑΠΕ ξεκίνησαν την περασμένη Παρασκευή με στάση εργασίας και απειλούν με απεργιακές κινητοποιήσεις…