Η Ισπανία επιστρέφει σήμερα στις κάλπες για μια ψηφοφορία με πολύ αβέβαιη έκβαση ενώ ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός, ο οποίος έρχεται πρώτος στις δημοσκοπήσεις, προειδοποιεί εναντίον της επανεμφάνισης της άκρας δεξιάς.
Περιθωριακό μέχρι και πριν από μόλις έξι μήνες, πριν δημιουργήσει έναν πολιτικό σεισμό συγκεντρώνοντας σχεδόν 11% των ψήφων σε εκλογές στη νότια περιφέρεια της Ανδαλουσίας, το υπερεθνικιστικό κόμμα Vox είναι η προαναγγελθείσα έκπληξη αυτών των βουλευτικών εκλογών, των τρίτων μέσα σε τριάμισι χρόνια.
Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 09:00 (τοπική ώρα, 10:00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 20:00 (21:00 ώρα Ελλάδας).
Με περισσότερο από 10% των ψήφων στις δημοσκοπήσεις και μια τριανταριά έδρες από τις 350, το Vox θα μπορούσε να κάνει μια ισχυρή είσοδο στη βουλή σε μια χώρα όπου η άκρα δεξιά ήταν απούσα από το τοπίο μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο το 1975. Οι Ισπανοί ανανεώνουν επίσης σήμερα μεγάλο μέρος της Γερουσίας.
Ο απερχόμενος σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος έφθασε στην εξουσία τον Ιούνιο χάρη σε μια πρόταση μομφής εναντίον του συντηρητικού Μαριάνο Ραχόι (Λαϊκό Κόμμα, PP), έχει προειδοποιήσει εναντίον ενός κύματος της άκρας δεξιάς στην Ισπανία, όπως συνέβη στη Φινλανδία, όπου το κόμμα των Αληθινών Φινλανδών ήρθε δεύτερο στις εκλογές που έγιναν στα μέσα Απριλίου.
Σύμφωνα με τις έρευνες της κοινής γνώμης, οι επιδόσεις του Λαϊκού Κόμματος (PP), των φιλελεύθερων του Ciudadanos και του Vox δεν αναμένεται πάντως να τους επιτρέψουν να συγκροτήσουν μια πλειοψηφία, όπως αυτή που τους επέτρεψε να διώξουν τους σοσιαλιστές από την εξουσία στις αρχές της χρονιάς στο προπύργιό τους της Ανδαλουσίας.
Όμως, όπως έχουν αφήσει να εννοηθεί ορισμένοι αναλυτές, «υπάρχει πραγματικός, σίγουρος κίνδυνος» το Vox να πάει σήμερα πολύ καλύτερα απ' ό,τι λένε οι δημοσκοπήσεις και να καταστεί δυνατό να σχηματισθεί μια πλειοψηφία της δεξιάς με τη στήριξη της άκρας δεξιάς, δήλωσε την Παρασκευή ο Σάντσεθ.
Ο επικεφαλής του PP, ο Πάμπλο Κασάδο, ο οποίος διεξήγαγε μια πολύ επιθετική εκστρατεία εναντίον του Σάντσεθ τον οποίο χαρακτήρισε «Δούρειο Ίππο» των καταλανών και των βάσκων εθνικιστών, άνοιξε εξάλλου την Παρασκευή για πρώτη φορά την πόρτα σε μια συμμετοχή του Vox σε ενδεχόμενη κυβέρνηση της δεξιάς.
Το κόμμα αυτό με τον αντιμεταναστευτικό και αντιφεμινιστικό λόγο, το οποίο ιδρύθηκε από πρώην μέλη του PP, αύξησε τη δύναμή του κυρίως προτείνοντας τη χρήση πυγμής εναντίον των αυτονομιστών στην Καταλονία, των οποίων τα κόμματα θέλει να απαγορεύσει.
Η περιοχή αυτή της βορειοανατολικής Ισπανίας υπήρξε το 2017 το θέατρο μιας απόπειρας απόσχισης που αποτέλεσε τη χειρότερη πολιτική κρίση που γνώρισε η Ισπανία εδώ και σαράντα χρόνια και παραμένει στο κέντρο της πολιτικής συζήτησης.
Σήμερα «θα επιλέξουμε ανάμεσα στην αντι-Ισπανία και τη ζώσα Ισπανία», υπογράμμισε την Παρασκευή ο επικεφαλής του Vox, ο Σαντιάγο Αμπασκάλ, ο οποίος έχει την υποστήριξη της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία ή του Ματέο Σαλβίνι της Λέγκας στην Ιταλία.
Καχύποπτο έναντι των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, το Vox διεξήγαγε μαζικά εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εμπνεόμενο από τη στρατηγική του προέδρου των Φιλιππίνων Ροντρίγκο Ντουτέρτε, του αμερικανού Ντόναλντ Τραμπ ή του βραζιλιάνου Ζαΐχ Μπολσονάρου.
Εντατικές διαβουλεύσεις
Καθώς το πολιτικό τοπίο στην Ισπανία είναι κατακερματισμένο, αναμένεται ότι η διεξαγωγή εντατικών διαβουλεύσεων θα είναι απαραίτητη για να καταστεί δυνατός ο σχηματισμός κυβέρνησης.
Ο Πέδρο Σάντσεθ δεν αναμένεται να κερδίσει παρά 120-130 έδρες σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, μακράν της απόλυτης πλειοψηφίας των 176 εδρών. Θα είναι συνεπώς υποχρεωμένος να συμπήξει συμμαχίες με τη ριζοσπαστική αριστερά των Podemos, η οποία αντιμετωπίζει δυσκολίες, και με περιφερειακά κόμματα, μεταξύ των οποίων οι καταλανοί υποστηρικτές της ανεξαρτησίας που τον Ιούνιο υποστήριξαν την άνοδό του στην εξουσία.
Όμως ο σοσιαλιστής ηγέτης θα προτιμούσε να αποφύγει να χρειαστεί και πάλι αυτούς τους τελευταίους: η δεξιά δεν έχει πάψει να τον κατηγορεί πως τα βρήκε με τους «εχθρούς της Ισπανίας» και πως αυτοί οι ίδιοι αυτονομιστές είναι που τον υποχρέωσαν να συγκαλέσει αυτές τις πρόωρες εκλογές αρνούμενοι να ψηφίσουν τον προϋπολογισμό του.
Το σενάριο μιας συμμαχίας με τους Ciudadanos, κάτι που ήδη επιχειρήθηκε ανεπιτυχώς το 2016, δεν έχει αποκλεισθεί ξεκάθαρα από τον Σάντσεθ. Έστω κι αν ο Άλμπερτ Ριβέρα, ο επικεφαλής των φιλελευθέρων, υπογράμμισε και πάλι την Παρασκευή πως η «εκδίωξη» του σοσιαλιστή πρωθυπουργού από την εξουσία αποτελεί «εθνική επείγουσα ανάγκη».
Με τη «ματιά» του ισπανικού Τύπου
«Η επιτυχία ή η αποτυχία της Αριστεράς και της Δεξιάς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο πολλοί από εκείνους που συνήθως απέχουν, αυτή τη φορά θα αποφασίσουν να προσέλθουν στις κάλπες» γράφει η εφημερίδα El Pais.
Σύμφωνα με την El Periodico De Catalunya, «οι ψηφοφόροι θα αποφασίσουν εάν η Ισπανία θα είναι μια σοσιαλδημοκρατική, φιλοευρωπαϊκή και φεμινιστική χώρα, αν θα δεχτεί με θάρρος ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις για περιόδους αβεβαιότητας και ότι δεν υπάρχουν τείχη που να μας προστατεύουν από τις προκλήσεις που υπάρχουν παγκοσμίως. Ή αν οι Ισπανοί θα προτιμήσουν να ψηφίσουν υπό τον φόβο των αλλαγών στην ταυτότητά τους, τις παραδόσεις, την ασφάλεια με ένα όπλο κάτω από το μαξιλάρι. Το θρυλικό τραγούδι του Lou Reed «Δεν υπάρχει χρόνος» μπορεί κάλλιστα να είναι το soundtrack των εκλογών στις οποίες η Ισπανία κοιτάζει τον καθρέφτη της» γράφει η εφημερίδα της Καταλωνίας.
Φόβος ή οργή;
Θα επικρατήσει ο φόβος της ανόδου του ακροδεξιού Vox που αναδεικνύεται σε όλες τις συναντήσεις των κεντροαριστερών κομμάτων ή η οργή της Κεντροδεξιάς εναντίον του σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ; Η διαφαινόμενη άνοδος του Vox ενθάρρυνε τους φόβους των προοδευτικών ότι η Ακροδεξιά -που πολλοί πίστευαν ότι είχε εξαφανιστεί στη μόνη χώρα της Ευρώπης που την είχε στην εξουσία μέχρι το 1976- θα μπορούσε να φτάσει ως την κυβέρνηση. Οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι κερδίζει ο Σάντσεθ τροφοδοτούν την απογοήτευση των συντηρητικών που θέλουν να τον απομακρύνουν από την εξουσία.
Το διπλό μέλλον
«Η Ισπανία θα επιλέξει σήμερα εάν θέλει να προχωρήσει ακόμη και αν το μέλλον είναι αβέβαιο ή εάν θα ρίξει άγκυρα. Το πρώτο Συμβούλιο Υπουργών της νέας κυβέρνησης μπορεί να θέσει στο τραπέζι το νόμο για την ευθανασία ή την επέμβαση στην Καταλονία. Την αύξηση του κατώτατου μισθού ή την κατάργηση του γάμου μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών.
Αν θα δοθούν ενισχύσεις για την εξάλειψη της παιδικής φτώχειας ή επιδοτήσεις για τις ταυρομαχίες. Περισσότερες εβδομάδες γονικής άδειας ή περιορισμοί στην άμβλωση. Μέτρα κατά του μισθολογικού χάσματος ή σχέδια για διευκόλυνση της διαμονής των γυναικών στο σπίτι. Μέτρα για τη χρηματοδότηση των κοινοτήτων ή την κατάργηση της αυτονομίας. Ενίσχυση της δημόσιας υγείας ή κατάργηση της κάρτας υγείας στους παράτυπους μετανάστες. Παροχή περισσότερων κονδυλίων για την καταπολέμηση της βίας λόγω φύλου ή αμφισβήτηση των καταγγελιών των θυμάτων.
Φαίνονται απλές ερωτήσεις για να απαντηθούν από τη μια πλευρά ή την άλλη. Οι πολιτικοί επιστήμονες, ωστόσο, θυμούνται ότι την ίδια Κυριακή, δύο εκατομμύρια άνθρωποι θα αποφασίσουν αν θα πάνε στις κάλπες ή όχι, και αν το κάνουν ποιον θα ψηφίσουν. Είναι οι αναποφάσιστοι των οποίων το μέγεθος ήταν αδύνατο να μετρηθεί λόγω της απαγόρευσης των δημοσκοπήσεων εδώ και πέντε ημέρες» γράφει η El Periodico.
Οι δυο άγνωστοι x
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι υπάρχουν δυο άγνωστοι x στη σημερινή αναμέτρηση: Ο πρώτος άγνωστος είναι το ποσοστό συμμετοχής. Οι έρευνες το τοποθετούν μεταξύ 67% και 75%. Τα αποτελέσματα θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή αυτή. Ο δεύτερος άγνωστος είναι ποιο κόμμα θα έρθει τρίτο: οι αριστεροί Ποδέμος, οι κεντροδεξιοί Πολίτες η το ακροδεξιό Vox; Το τρίτο κόμμα θα είναι το πιο σημαντικό από ποτέ γιατί θα καθορίσει, στην πραγματικότητα, ποια πλευρά θα νικήσει: η Αριστερά ή η Δεξιά. Και όχι μόνο ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της κυβέρνησης, αλλά και αν θα υπάρξει για πρώτη φορά κυβερνητικός συνασπισμός. Εάν το Σοσιαλιστικό κόμμα θα επιβεβαιώσει την ηγεμονική του θέση. Ή αν το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα θα συνεχίσει την παρακμή του ή θα σωθεί από την καταστροφή. Όλα είναι στον αέρα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ