Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν

5' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι εργάτες έβαζαν τις τελευταίες πινελιές. Έστρωναν πλάκες στον περιβάλλοντα χώρο, τοποθετούσαν δέντρα και φυτά, αλλά για τον κόσμο (τουρίστες στην πλειονότητά τους) που περίμενε υπομονετικά για να ανέβει στο καινούργιο «παιχνιδάκι» της πόλης, ήταν σαν να μην υπήρχαν. Όλοι κοίταζαν ψηλά: στην κορυφή του «The Vessel», ύψους 46 μέτρων, του νέου μεγάλης κλίμακας γλυπτού του Βρετανού καλλιτέχνη Τόμας Χέδεργουικ. Έχει τοποθετηθεί μπροστά στο επίσης νέο πολιτιστικό κέντρο «The Shed», το οποίο φέρει την υπογραφή του αρχιτεκτονικού γραφείου της Ελίζαμπεθ Ντίλερ. Αλλά το «The Vessel» είναι το κερασάκι στην τούρτα, δηλαδή στο Χάντσον Γιαρντς, την καινούργια γειτονιά που χτίζεται τα τελευταία χρόνια και θα ολοκληρωθεί μέσα στην επόμενη δεκαετία στη δυτική πλευρά του Μανχάταν, στις όχθες του ποταμού Χάντσον. Αποτελεί τη μεγαλύτερη ιδιωτική ανοικοδόμηση στην ιστορία των ΗΠΑ από την εποχή του Κέντρου Ροκφέλερ.

Στην πραγματικότητα δημιουργείται εκ του μηδενός ένα μετα-Μανχάταν, αστραφτερό, πεντακάθαρο, τακτοποιημένο. Με εμπορικά κέντρα για πλούσιους Αμερικανούς και τουρίστες, με διαμερίσματα που ξεκινούν από τα 4 εκατ. δολάρια για να φτάσουν τα 30 εκατ. στα ψηλότερα πατώματα, με πανάκριβα εστιατόρια και μπαρ, με μερικές από τις πιο μεγάλες αμερικανικές εταιρείες που ανοίγουν γραφεία εκεί. Μια γειτονιά που σίγουρα απευθύνεται σε λίγους και που, όπως υποστηρίζουν οι πιο αυστηροί επικριτές της, για να υλοποιηθεί έγινε κατάληψη δημόσιου χώρου. Το Χάντσον Γιαρντς είναι η κορυφή στο παγόβουνο του οικοδομικού οργασμού που απλώνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της αμερικανικής μητρόπολης. 

Ουρανοξύστες δεν χτίζονται για πρώτη φορά στο Μανχάταν, αλλά η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι αυτή τη φορά αφορούν σχεδόν αποκλειστικά συγκροτήματα διαμερισμάτων που απευθύνονται μάλλον μόνο σε όσους έχουν δει το όνομά τους στη λίστα του περιοδικού Forbes με τους πιο πλούσιους ανθρώπους στον κόσμο. Την επόμενη πενταετία, μια σειρά από νέους ουρανοξύστες θα αλλάξει την «κορυφογραμμή» της πόλης: ο «Οne Manhattan West» των 67 ορόφων, ο «9 DeKalb Avenue» των 73 ορόφων, ο «One Vanderbilt» των 58 ορόφων, ο «111 West 57th Street», ο πιο λεπτός ουρανοξύστης του κόσμου, με 82 ορόφους, που ολοκληρώνεται σύντομα στη λεγόμενη «γειτονιά των δισεκατομμυριούχων» και έχει θέα στο Σέντραλ Παρκ, αλλά και το ψηλότερο κτίριο της Νέας Υόρκης και ένα από τα ψηλότερα της Αμερικής, ο «Central Park Tower», 95 ορόφων, που σχεδίασαν οι Άντριαν Σμιθ και Γκόρντον Γκιλ, διάσημοι για το «Μπουρτζ Καλίφα» του Ντουμπάι. Θα γειτνιάζει με τον «220 Central Park South», που μπορεί να υπολείπεται σε ύψος κατά 25 ορόφους, προκαλεί όμως ίλιγγο με άλλο τρόπο. Με τα 240 εκατ. δολάρια που ξόδεψε ο Κεν Γκρίφιθ, ιδιοκτήτης του Hedge Fund «Citadel», για ένα ρετιρέ. Σύμφωνα με την εφημερίδα Wall Street Journal, είναι η πιο ακριβή αγορά σπιτιού που έχει γίνει μέχρι σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. ■

 

Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν-1

«The Shed»

Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν-2

«The Vessel»

Οι νέες ατραξιόν

Μπορεί το «The Shed» να έχει αποσπάσει θετικές κριτικές για τον σχεδιασμό του, καθώς ένα κομμάτι του πατάει πάνω σε ράγες και έχει τη δυνατότητα μέσα σε μόλις λίγα λεπτά να αυξομειώνεται σε εμβαδόν, ανάλογα με τις ανάγκες των εκδηλώσεων που θα φιλοξενεί στους χώρους του (εκθέσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις), το «The Vessel» όμως δεν αρέσει σε όλους. Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι το μόνο που προσφέρει είναι η δυνατότητα σε όποιον ανέβει τις σκάλες μέχρι την κορυφή να τραβήξει μια εντυπωσιακή φωτογραφία με θέα τον ποταμό Χάντσον.

 

Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν-3

Στο κτίριο που σχεδίασε ο Ιταλός αρχιτέκτονας, Ρέντσο Πιάνο, στο Σόχο, φημολογείται ότι έχει ήδη προαγοράσει το νέο του διαμέρισμα ο άσος του παγκόσμιου τένις Νόβακ Τζόκοβιτς. © RPBW Architects

Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν-4

Ο πύργος «220 Central Park South». © Jeenah Moon, Karsten Moran/The New York Times

 

Ουρανοξύστες για πολύ λίγους

Αυτή είναι μια νέα γενιά από ουρανοξύστες που αντανακλούν τις φιλοδοξίες της μητροπολιτικής Νέας Υόρκης στο πεδίο των αστικών ανταγωνισμών του 21ου αιώνα. Ξεχάστε τις πιο «χοντροκομμένες» εκδοχές (πολύ) υψηλών κτιρίων που υψώνονται σε άλλα μέρη του κόσμου. Το Μανχάταν, με την πολύτιμη βοήθεια των νέων επιτευγμάτων της μηχανικής, υπόσχεται λεπτεπίλεπτους κατασκευαστικούς άθλους δεκάδων ορόφων, που ανεγείρονται στην καρδιά της μητρόπολης, δίπλα στο Σέντραλ Παρκ, προσελκύοντας τους (πολύ) πλούσιους και τους διάσημους. Με την υπογραφή, ασφαλώς, μεγάλων αρχιτεκτόνων, όπως του Ρέντσο Πιάνο. Στο κτίριο της φωτογραφίας δεξιά, που σχεδίασε ο Ιταλός αρχιτέκτονας στο Σόχο, φημολογείται ότι έχει ήδη προαγοράσει το νέο του διαμέρισμα ο άσος του παγκόσμιου τένις Νόβακ Τζόκοβιτς. 

 

Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν-5

Στο γνώριμο αρχιτεκτονικό ύφος της αείμνηστης Ζάχα Χαντίντ, το πρώτο έργο του γραφείου της στη Νέα Υόρκη προσφέρει μια καλή ιδέα από τη ζωή στο (άμεσο)μέλλον. © Stefano Ukmar/The New York Times

 

Φουτουρισμός στην πράξη

Φορητά διαμερίσματα. Ρομπότ στον ρόλο οικιακών βοηθών. Χώροι στάθμευσης πλήρως αυτοματοποιημένοι. Spa που λειτουργεί με υπέρυθρες ακτίνες. Ενσωματωμένη αίθουσα προβολής IMAX. Μπορεί η Ζάχα Χαντίντ, η πιο διάσημη γυναίκα αρχιτέκτονας στην αυγή του νέου αιώνα, να έφυγε πρόωρα από τη ζωή, αλλά το πνεύμα της είναι εδώ, ολοζώντανο. Το 2018 ολοκληρώθηκε το πρώτο έργο του γραφείου της στο Μανχάταν, ένα φουτουριστικό συγκρότημα 39 κατοικιών στο Τσέλσι, πολύ κοντά στο High Line, το υπερυψωμένο πάρκο στα ίχνη μιας εγκαταλελειμμένης σιδηροδρομικής γραμμής. Οι ρέουσες φόρμες, σήμα κατατεθέν της Χαντίντ, είναι πάντα εδώ, αλλά στην περίπτωση του ανορθόδοξου αυτού κτιρίου των 11 ορόφων το σημείο αναφοράς είναι η τεχνολογία αιχμής που έχει υιοθετηθεί στις περισσότερες από τις λειτουργίες του συγκροτήματος. Φουτουρισμός στην πράξη.

 

Ξαναχτίζοντας το Μανχάταν-6

© Sasha Arutyunova/The New York Times

 

Η αναγέννηση ενός θρύλου

Η ανακαίνισή του κόστισε 205 εκατομμύρια δολάρια και οι κριτικοί αρχιτεκτονικής στις μεγάλες εφημερίδες των ΗΠΑ συμφωνούν: άξιζε και το τελευταίο σεντ. Το εμβληματικό κτίριο του Ιδρύματος Φορντ δεν ανήκει στα «τοπόσημα» της Νέας Υόρκης, αν και θα έπρεπε. Πιθανότατα δεν το βοηθάει η θέση του, ανάμεσα στους 42 και στους 43 Δρόμους, πολύ κοντά στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Αλλά από τον Δεκέμβριο του 2018, όταν αποκαλύφθηκε η νέα εμφάνιση του υπέροχου αυτού αρχιτεκτονήματος, όσοι επισκέπτονται το Μανχάταν δεν έχουν δικαιολογία· αξίζει ο κόπος να κάνουν μια βόλτα. Εξάλλου είναι προσβάσιμο και επισκέψιμο, τουλάχιστον το σημείο που το έκανε διάσημο στα τέλη της δεκαετίας του 1960: το περίφημο αίθριο με τον εσωτερικό κήπο (φωτογραφία). Στο πλαίσιο των εργασιών ο φωτισμός μειώθηκε, ενώ η φύτευση, καθώς και η κεντρική λίμνη αναδιαμορφώθηκαν για να ανταποκριθούν στον αρχικό σχεδιασμό. Το ανακαινισμένο κτίριο άνοιξε τις πύλες του με τη νέα του ονομασία: «Κέντρο Ιδρύματος Φορντ για Κοινωνική Δικαιοσύνη» (Ford Foundation Centre for Social Justice). ■

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή