Πρέπει το κράτος να μας προστατεύει από τις αρνητικές συνέπειες των καταναλωτικών επιλογών μας στην υγεία μας; Αυτό το ερώτημα κρύβεται πίσω από την κατάρτιση του δείκτη κράτους-γκουβερνάντας (Nanny State Index), που εξετάζει τον βαθμό στον οποίο κάθε χώρα χρησιμοποιεί διοικητικά και φορολογικά μέτρα «εξαναγκαστικού πατερναλισμού» και να ωθήσει τους πολίτες της προς πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Σύμφωνα με την τέταρτη έκδοση της έρευνας, την οποία παρουσιάζει το ΚΕΦίΜ σε συνεργασία με το European Policy Information Center (EpiCENTER), η Ελλάδα βρίσκεται στην 11η θέση μεταξύ των «28» της Ευρωπαϊκής Ενωσης στους ρυθμιστικούς περιορισμούς και στα φορολογικά βάρη που επιβάλλει στην κατανάλωση τροφίμων, αναψυκτικών, αλκοόλ, τσιγάρων και προϊόντων ατμίσματος. Στις επιμέρους κατηγορίες, η Ελλάδα έχει το τρίτο πιο περιοριστικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, είναι τέταρτη στη φορολογία του καπνού, ενώ στο νομοθετικό πλαίσιο για τρόφιμα και αναψυκτικά και το αλκοόλ βρίσκεται κοντά στη μέση (13η και 15η αντιστοίχως). Η Φινλανδία είναι για ακόμα μία χρονιά η πιο «πατερναλιστική» χώρα στη λίστα του EpiCENTER, ενώ η Γερμανία αναδεικνύεται η πιο φιλελεύθερη, εκθρονίζοντας την Τσεχία.
Σύμφωνα με τους συντάκτες του δείκτη, οι πατερναλιστικές πολιτικές προώθησης της υγείας «δημιουργούν σειρά από προβλήματα και κόστη»: αυξάνουν το κόστος ζωής, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τους φτωχούς, ευνοούν την έξαρση φαινομένων μαύρης αγοράς και διαφθοράς, η απαγόρευση διαφήμισης περιορίζει τον ανταγωνισμό και καταπνίγει την καινοτομία, ενώ η απαγόρευση του καπνίσματος πλήττει σοβαρά τον κλάδο της φιλοξενίας. Τέλος, οι ασφυκτικές ρυθμίσεις, σύμφωνα με την έκθεση, πολλαπλασιάζουν τη γραφειοκρατία και η επιβολή τους απορροφά υπερβολικά πολλές αστυνομικές εργατοώρες.
Σύμφωνα με τους συντάκτες του Nanny State Index, τα κόστη αυτά δεν δικαιολογούνται από τις θετικές συνέπειες για τη δημόσια υγεία: «Δεν υπάρχουν ιδιαίτερα στοιχεία που να δείχνουν ότι χώρες με πιο πατερναλιστικές πολιτικές απολαμβάνουν υψηλότερα επίπεδα υγείας και μακροβιότητας». Ωστόσο, σε περυσινή μελέτη μεγάλης κλίμακας που δημοσιεύθηκε στη γνωστή ιατρική επιθεώρηση Lancet, η οποία συγκέντρωσε δεδομένα από όλον τον κόσμο, παρουσιάστηκαν ισχυρά πειστήρια ότι η φορολόγηση επιβλαβών προϊόντων μπορεί να επιφέρει σημαντική βελτίωση στην υγεία, ειδικά των φτωχότερων στρωμάτων, που πλήττονται δυσανάλογα από μη μεταδοτικά νοσήματα.