«Για να μη θεωρηθεί κάτι συμπληρωματικό», μας έλεγε το υπουργείο Πολιτισμού τον Φεβρουάριο για τη μη συμπερίληψη της πολυδιαφημισμένης διάταξης για την προστασία των μνημείων στο νομοσχέδιο του Ταμείου Αλληλοβοήθειας (Κ, 21/2/2019).
Πρόθεση της ηγεσίας του ΥΠΠΟ ήταν να κατατεθεί η εν λόγω ρύθμιση σε επόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου, αλλά τελικά μπήκε σφήνα σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας την περασμένη Δευτέρα και κάπως βιαστικά, καθώς η σχετική αλληλογραφία και υπογραφή της τροπολογίας από τα συναρμόδια υπουργεία έγινε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα.
Αυτό σημαίνει άραγε ότι το νομοσχέδιο για την περιφερειακή πολιτική (που περιλαμβάνει τον Οργανισμό Βιβλίου και το Ακροπόλ) θα καθυστερήσει;
Η τροπολογία ορίζει δύο πράγματα: το πρώτο είναι η επέκταση της προστασίας των αρχαίων ακίνητων μνημείων σε όσα χρονολογούνται μετά το 1453 (έως και το 1830) και ανήκουν στο Δημόσιο, τα οποία τα θέτει εκτός συναλλαγής και άρα δεν μπορούν να μεταβιβαστούν, όπως έγινε με τη λίστα του Υπερταμείου. Το δεύτερο που τίθεται εκτός συναλλαγής –και εδώ υπάρχει κάτι ενδιαφέρον– είναι μία σειρά άλλων ακινήτων, όπως αναφέρει η παράγραφος 4 της τροπολογίας: νεότερα ακίνητα μνημεία, ακίνητα στα οποία στεγάζονται μουσεία και ακίνητα εν γένει εφόσον ανήκουν στο Δημόσιο και χρησιμοποιούνται από το υπουργείο Πολιτισμού και τις υπηρεσίες του. Με άλλα λόγια, το ΥΠΠΟ προστατεύει την ακίνητη περιουσία του είτε αυτή αποτελείται από διατηρητέα κτίρια ή όχι.
Τα κτίρια αυτά, ορισμένα από τα οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν έχουν κάποια μνημειακή αξία, θα «κλειδώσουν» από εδώ και πέρα στο υπουργείο Πολιτισμού.
Από τη μια πλευρά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν «κινδυνεύουν» από ξαφνικές μεταβιβάσεις, από την άλλη όμως κινδυνεύουν να γίνουν βαρίδια στο μέλλον. Μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να μεταβιβάσει κτίρια τα οποία μετά χρόνια μπορεί και να μη χρειάζεται ή να μην μπορεί να συντηρήσει. Φαίνεται πως ό,τι ανήκει στο υπουργείο, μένει για πάντα στο υπουργείο.