Ο Απρίλιος του 2009 δεν είχε ξεκινήσει και με τους καλύτερους οιωνούς για τον 21χρονο τότε Δημήτρη Καλαβρό-Γουσίου στο πανεπιστήμιο της Αγγλίας όπου φοιτούσε. Μήνας εξεταστικής και διαβασμάτων, τίποτα δεν προμήνυε ότι εκείνες οι ημέρες θα ήταν καθοριστικές για την εξέλιξη της ζωής του (και αρκετών ακόμα ανθρώπων, τότε εξίσου ανυποψίαστων με τον ίδιο). «Μία μέρα πριν δώσω το τελευταίο μάθημα, το οποίο δεν συμπαθούσα καθόλου, μπήκα στο Facebook να χαζέψω λίγο και έπεσα πάνω στην ανακοίνωση έναρξης του TEDx προγράμματος», λέει στην «Κ». Το TED, η μη κερδοσκοπική οργάνωση διοργάνωσης συνεδρίων «για τη διάδοση ιδεών που αξίζουν», ανακοίνωνε ότι όσοι ενδιαφέρονταν μπορούσαν να οργανώσουν ανεξάρτητες εκδηλώσεις, με το διακριτικό «TEDx», σε τοπικό επίπεδο, στην πόλη τους. «Εγώ παρακολουθούσα ομιλίες TED από το 2007, όσο σπούδαζα. Ηταν ένα παράθυρο σε πολύ ενδιαφέρον περιεχόμενο για τον ελεύθερο χρόνο μου». Δίχως να το πολυαναλύσει, το ίδιο βράδυ συμπληρώνει την αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Λίγες ημέρες (και ένα – δύο calls με τα κεντρικά) αργότερα, ένα μέιλ τού ανακοινώνει: «Συγχαρητήρια, είστε ο διοργανωτής του TEDxAthens!».
Ο ιδρυτής του TEDxAthens Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου και ο Δημήτρης Κόκκορης, executive director (πάνω δεξιά), θα καλωσορίσουν το Σάββατο το κοινό στο ΚΠΙΣΝ. Η 10η επετειακή διοργάνωση υπόσχεται ένα νέο ταξίδι αναζήτησης με πάνω από 18 ώρες περιεχομένου.
Η πρώτη εκδήλωση διοργανώθηκε τον ίδιο Οκτώβριο. Είχε τέσσερις ομιλητές, συνολικά 150 θεατές και διήρκεσε τρεις ώρες (σήμερα το event παρακολουθείται από περισσότερα από 1.200 άτομα και φιλοξενεί 20 και πλέον ομιλητές). Ο Δημήτρης θυμάται τα παραπάνω με ελαφριά δόση νοσταλγίας, αλλά και υπερηφάνειας. Σε έναν κόσμο που έτρεχε με μεγάλες ταχύτητες, είχε καταφέρει να διακρίνει μια τάση και είχε σκαρφαλώσει στο κύμα της. Το αθηναϊκό ήταν μόλις το 19ο TEDx event παγκοσμίως. Σήμερα έχει 5.000 «αδερφάκια» σε όλο τον κόσμο. «Για εκείνη την πρώτη χρονιά θυμάμαι επίσης ότι ήταν πολύ πιο δύσκολη η οργάνωση της εκδήλωσης από αυτό που φανταζόμουν. Αν κάτι τη χαρακτήριζε, ήταν η… άγνοια. Ηταν πάρα πολλά πράγματα που λόγω απειρίας δεν είχαμε προβλέψει. Από τα πολύ απλά, όπως το πού θα στηθούν οι χορηγοί που είχαν πληρώσει τις κάμερες. Ηταν χαοτική κατάσταση».
Με την ευκαιρία της επετείου των δέκα χρόνων –το 10o TEDxAthens διοργανώνεται αυτό το Σάββατο στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος– ο ιδρυτής και curator της διοργάνωσης δέχθηκε να ξεχωρίσει για την «Κ» τη στιγμή που δεν θα ξεχάσει από αυτή τη διαδρομή. «Αν πρέπει να πω μία, αυτή θα ήταν η ομιλία του Γιάννη Μπεχράκη (σ.σ. στην εκδήλωση του 2014). Ηταν φανταστική και προκάλεσε κάτι που το περίμενα πέντε χρόνια. Το standing ovation, το όρθιο χειροκρότημα. Δεν σηκώνονται οι Ελληνες από την καρέκλα, έλεγα. Οι Αμερικανοί δίνουν εύκολα αυτή την αναγνώριση σε ομιλητή και αναρωτιόμουν τι συνέβαινε, εάν κάναμε κάτι εμείς λάθος. Εκείνη τη χρονιά το κοινό είχε σηκωθεί και στον Ευγένιο Τριβιζά, αλλά και στο τέλος της ομιλίας του Μπεχράκη, η οποία θα μείνει για πάντα χαραγμένη μέσα μου για την αμεσότητα, την ειλικρίνεια, την ένταση που κατέθεσε στη σκηνή μας», λέει ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου. Στις πρόβες, ο Μπεχράκης ήταν πιο εσωστρεφής. Ελεγε τη συγκλονιστική του ιστορία ακίνητος, παγωμένος. «Θυμάμαι να του λέω “Γιάννη, με όλο τον σεβασμό, θέλω να σου πω ότι επειδή μιλάς για έντονα γεγονότα προσπάθησε να τα αποδώσεις και με το σώμα σου”. Τελικά θεωρούσε ότι έπρεπε να μένει σταθερός στο σημείο που του είχαμε υποδείξει στη σκηνή. Την επόμενη ημέρα, κάτι έγινε και ο Μπεχράκης έχτισε όλο το συναίσθημα και την ένταση της στιγμής στη σκηνή και τη μετέφερε στο κοινό. Το οποίο ανταποκρίθηκε όπως συμβαίνει κάθε φορά που ξεγυμνώνεσαι και δεν το “παίζεις” αλλά είσαι εσύ».
Το 10ο TEDxAthens πραγματοποιείται μία ημέρα πριν από τη δεύτερη Κυριακή των εκλογών. Λεπτή η θέση για ένα θεσμό που έχει κατορθώσει να μείνει «αχρωμάτιστος» εδώ και μία δεκαετία και μάλιστα σε εποχές κοινωνικού και πολιτικού αναβρασμού. «Εχουμε καταφέρει να κρατήσουμε την πλατφόρμα μακριά από πολιτικού τύπου παρεμβάσεις, δεν δίνουμε δηλαδή τη σκηνή σε ανθρώπους που έχουν πολιτικό προσανατολισμό. Δεν είναι εύκολο, μας έχουν προσεγγίσει πολλές φορές άτομα από όλο το φάσμα ζητώντας να μιλήσουν. Αλλά όταν ανοίξεις την πόρτα δεν υπάρχει επιστροφή. Για εμάς η ουσία είναι να μπορούμε να προστατεύσουμε το περιεχόμενο που ακούγεται στη σκηνή υπό το πρίσμα της αντικειμενικότητας». Η φετινή διοργάνωση πάντως έχει ρεκόρ εισιτηρίων, ίσως όχι τυχαία. «Σε μια εποχή που το μιντιακό περιβάλλον ασχολείται με την επικαιρότητα, λες θα πάω εκεί, ως αντίδοτο σε αυτό το “μπούχτισμα”. Λες, ναι, θα πάω να ψηφίσω, αλλά η ζωή συνεχίζεται».
Σημαντικές προσωπικότητες
Η φετινή δέκατη διοργάνωση TEDxAthens έχει θέμα «The state of X», τη μεταβλητή που μας θυμίζει ότι η μόνη σταθερά στη ζωή μας είναι η αλλαγή. Η Κεντρική Σκηνή του ΚΠΙΣΝ θα φιλοξενήσει 12 ομιλητές, ανάμεσα στους οποίους ο εγγονός του Μαχάτμα Γκάντι, Αρούν Γκάντι, ο σκηνοθέτης Ούνταγιαν Πρασάντ, ο βραβευμένος με Grammy Κρίστοφερ Κινγκ, η επιχειρηματίας και τεχνολόγος Λίζα Λανγκ και η senior editor του WIRED, Βικτόρια Τουρκ. Μια σειρά από παράλληλες δράσεις, ομιλίες και παρουσιάσεις θα πραγματοποιηθούν και στην Εναλλακτική Σκηνή όσο και στο Lab.
Ο Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου το χαρακτηρίζει το πιο ώριμο, το πιο μεστό event που έχουν παρουσιάσει μέχρι σήμερα. «Θέλουμε να είναι το πρώτο event της νέας δεκαετίας», λέει στην «Κ». «Αυτό που στοχεύουμε είναι στην περαιτέρω εμβάθυνση και στον ουσιαστικό διάλογο γύρω από θεματικές και προβλήματα που θα απασχολήσουν εφεξής τις σύγχρονες κοινωνίες, αλλά και στην εξαγωγή αξιοποιήσιμων συμπερασμάτων. Εκεί που επενδύουμε επίσης είναι στο να φέρουμε ακόμα πιο σπουδαίες διεθνείς προσωπικότητες στην Αθήνα. Εχουμε και από πλευράς πρόσβασης και από πλευράς μεγέθους και εμπειρίας πλέον τη δυνατότητα να τραβήξουμε ονόματα που θα είναι talk of the town για τον μήνα που θα βρίσκονται εδώ».