To βράδυ της 23ης Μαΐου η SpaceX μετέφερε 60 δορυφόρους διαδικτυακών επικοινωνιών στο Διάστημα. Η εκτόξευση έγινε από τον σταθμό της Πολεμικής Αεροπορίας, στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα. Ηταν η τρίτη προσπάθεια εκτόξευσης, έπειτα από δύο απόπειρες που τελικά αναβλήθηκαν.
Μία ώρα αργότερα, ίσως και λιγότερο, σε ύψος 432 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης, η ομάδα των δορυφόρων –μέρος ενός συστήματος που ονομάζεται Starlink– αποσπάστηκε από τον πύραυλο μεταφοράς και τέθηκε σε τροχιά. Κάθε δορυφόρος μόνος του άρχισε αργά να μπαίνει στον δρόμο του μεμονωμένου ταξιδιού του πάνω από τον πλανήτη μας.
Ο Ελον Μασκ, ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της SpaceX, με ανάρτησή του στο Twitter ανακοίνωνε, μια ημέρα μετά, ότι και οι 60 δορυφόροι είχαν συνδεθεί.
H SpaceX ευελπιστεί ότι την ερχόμενη χρονιά εκατοντάδες τέτοιες συσκευές θα «εγκατασταθούν» γύρω από τον πλανήτη μας, παρέχοντας γρήγορο Ιντερνετ στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ταυτόχρονα, αυτή η επιχειρηματική δραστηριότητα μπορεί να επιτρέψει στη SpaceX να αποκτήσει έσοδα που θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν το όραμα των επανδρωμένων αποστολών στον πλανήτη Αρη.
Φορτίο 15 τόνων
Η SpaceX, που συνήθως μεταφέρει φορτία για την Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος (NASA) ή για ιδιωτικές εταιρείες, αυτή τη φορά είναι πελάτης του εαυτού της. Και ο πύραυλος Falcon 9 δεν μετέφερε μόνον έναν δορυφόρο αλλά εξήντα πανομοιότυπες συσκευές. Ο Ελον Μασκ δεν έχασε την ευκαιρία να αναρτήσει στον λογαριασμό του στο Twitter φωτογραφίες των δορυφόρων του συστήματος Starlink στις αρχές του μήνα. Στην πραγματικότητα, αυτοί οι εξήντα δορυφόροι θα αποτελέσουν τμήμα ενός αστερισμού δορυφόρων που θα μπορεί να παρέχει υπηρεσίες Διαδικτύου σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη.
Την περυσινή χρονιά, η SpaceX έθεσε σε τροχιά δύο πρότυπους δορυφόρους: τους Τintin Α και Tintin B.
Ωστόσο, το φορτίο αυτή τη φορά υπερέβαινε τους 15 τόνους και ήταν το βαρύτερο που μετέφερε μέχρι σήμερα η SpaceX στο Διάστημα, όπως εξήγησε ο Ελον Μασκ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Επίσης, τόνισε ότι αυτοί οι δορυφόροι θα μπορούν να μεταδίδουν πληροφορίες προκαλώντας «αναπήδηση» των δεδομένων από έναν σταθμό εδάφους.
Ωστόσο, καίτοι είναι εξαιρετικά σύγχρονης τεχνολογίας, τους λείπουν κάποια συστατικά στοιχεία που έχουν προγραμματιστεί για τις μελλοντικές εκδοχές τους, όπως είναι τα λέιζερ που θα επιτρέψουν στους δορυφόρους να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους.
Καθένας από τους επίπεδους δορυφόρους ζυγίζει περίπου 250 κιλά και λαμβάνει ενέργεια από έναν ηλιακό πίνακα. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους στο Διάστημα όλοι κινήθηκαν με σταθερή ταχύτητα, απομακρυνόμενοι από έναν πυρήνα που περιστρεφόταν αργά.
Ωστόσο ο Μασκ θέλησε να μετριάσει τις υπερβολικές προσδοκίες που μπορεί να είχαν κάποιοι. «Εδώ έχουμε εξαιρετικά νέα τεχνολογία», δήλωσε. «Είναι πιθανό κάποιοι από αυτούς τους δορυφόρους να μη λειτουργήσουν. Στην πραγματικότητα υπάρχει μία πιθανότητα, πολύ μικρή αλλά υπάρχει, κανείς από τους εξήντα δορυφόρους να μη λειτουργήσει», είπε.
Αρκετές εταιρείες προσφέρουν δορυφορικό Ιντερνετ, χρησιμοποιώντας τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους που έχουν τεθεί σε τροχιά, σε ύψος 35.786 χλμ. από την επιφάνεια της Γης. Σε αυτή την απόσταση ο δορυφόρος χρειάζεται ακριβώς μία ημέρα για να ολοκληρώσει μία τροχιά και έτσι παραμένει πάνω από το ίδιο σημείο της Γης, καθώς ο πλανήτης μας περιστρέφεται με την ίδια ταχύτητα. Είναι εύκολα κατανοητό ότι έτσι ένας δορυφόρος μπορεί να παρέχει Ιντερνετ σε μία λωρίδα της επιφάνειας της Γης όπου βρίσκεται. Ωστόσο οι υπηρεσίες που παρέχονται σήμερα από τους δορυφόρους έχουν σημαντικά μειονεκτήματα. Αφενός δεν είναι διαθέσιμες παντού, αφετέρου το κόστος τους είναι συνήθως υψηλό.
Ο ρόλος της απόστασης
Καθώς τα σήματα πρέπει να ταξιδέψουν μέχρι το ύψος των 35.786 χλμ. από την επιφάνεια της Γης και μετά να επιστρέψουν, η απόδοσή τους μπορεί να καθυστερεί. Αυτό, βέβαια, δεν έχει καμία σημασία αν παρακολουθείς μία ταινία στο Netflix, αλλά μπορεί να γίνει πραγματικά βασανιστικό όταν παίζεις κάποιο διαδικτυακό παιχνίδι που βασίζεται στα γρήγορα αντανακλαστικά.
Οι δορυφόροι του συστήματος Starlink θα πραγματοποιούν τροχιά σε πολύ μικρότερη απόσταση: από 337,9 χιλιόμετρα έως 1.142,6 χιλιόμετρα, πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη μας. Αυτό περιορίζει σημαντικά την καθυστέρηση. Σύμφωνα με τη SpaceX, η απόδοσή τους θα είναι ανάλογη με αυτή των επίγειων καλωδίων και με αυτή των δικτύων οπτικών ινών, που μεταφέρουν σήμερα τον μεγαλύτερο όγκο των διαδικτυακών δεδομένων.
Το Starlink θα παρέχει Ιντερνετ υψηλής ταχύτητας σε σημεία της Γης που σήμερα είναι εντελώς αποκομμένα από τον ψηφιακό κόσμο. Καθώς οι δορυφόροι θα κινούνται σε μικρότερο ύψος, θα ταξιδεύουν ταχύτερα. Ετσι, το Starlink θα δημιουργήσει έναν ολόκληρο αστερισμό δορυφόρων που θα περιστρέφονται με ταχύτητα γύρω από τη Γη. Οταν ο ένας δορυφόρος θα απομακρύνεται από έναν από τους «πελάτες» του, ένας άλλος θα πρέπει να λάβει τη θέση του προκειμένου να υπάρχει συνεχής σύνδεση με το Ιντερνετ.
Εφόσον το Starlink αποδειχθεί επιτυχές θα προστεθούν και άλλοι δορυφόροι, προκειμένου να αναμεταδίδουν μεγαλύτερο όγκο δεδομένων.
Τέλος, υπάρχουν και άλλες εταιρείες που επιθυμούν να ανταγωνιστούν τη SpaceX, διεκδικώντας να εκτοξεύσουν αστερισμούς ιντερνετικών δορυφόρων, όπως η OneWeb, η Telesat και η Amazon.
Τα διαρκώς αυξανόμενα «διαστημικά σκουπίδια»
Τι θα γίνει, άραγε, με τον συνωστισμό δορυφόρων στο ουράνιο στερέωμα και με τα «διαστημικά σκουπίδια»; Σήμερα, περίπου δύο χιλιάδες λειτουργικοί δορυφόροι βρίσκονται σε τροχιά. Ο αριθμός τους θα αυξηθεί σημαντικά, καθώς οι αστερισμοί δορυφόρων, όπως το Starlink, θα αναπτύσσονται.
Ο Ελον Μασκ, μάλιστα, υπερηφανεύτηκε λέγοντας ότι «η πλειονότητα των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά θα είναι της SpaceX, αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα. Αλλά φυσικά αυτό επί του παρόντος είναι υποθετικό».
O ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός των δορυφόρων θα αυξήσει τις πιθανότητες συγκρούσεων, και τα συντρίμμια που θα δημιουργηθούν, τα «διαστημικά σκουπίδια», θα προκαλέσουν κινδύνους για τους υπόλοιπους δορυφόρους. Προσπαθώντας να δώσει μια απάντηση, ο Μασκ υπογράμμισε ότι καθένας δορυφόρος του συστήματος Starlink θα διαθέτει δεδομένα σχετικά με τις τροχιές όλων των γνωστών τμημάτων «διαστημικών σκουπιδιών» και αυτομάτως θα απομακρύνεται από οποιοδήποτε πιθανώς βρεθεί στον δρόμο του. Η πραγματικότητα είναι ότι καθώς διαρκώς πολλαπλασιάζεται ο αριθμός των δορυφόρων, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αυξηθεί και ο αριθμός των «διαστημικών σκουπιδιών» που θα πέφτουν από το Διάστημα στη Γη τα προσεχή χρόνια.
Ομως και σε αυτό η SpaceX έχει την απάντηση, αφού υποστηρίζει ότι το 95% ενός δορυφόρου του συστήματος Starlink θα αναφλέγεται κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, ακόμα και αν αυτό όντως συμβαίνει, παραμένουν 12,5 κιλά συντριμμιών και ιδιαίτερα ο προωθητήρας ιόντων που αποτελεί μέρος του συστήματος προώθησης, όπως και οι χαλύβδινοι τροχοί αντίδρασης που διατηρούν τον δορυφόρο στραμμένο προς την ορθή κατεύθυνση, τα οποία τελικά θα καταλήξουν στη Γη.
Σε μια επιστολή της προς την ομοσπονδιακή επιτροπή επικοινωνιών, η SpaceX αναφέρει ότι μετέβαλε τα σχέδια των δορυφόρων της, έτσι ώστε οι μελλοντικές κατασκευές να καταστρέφονται ολοκληρωτικά κατά την επανείσοδό τους στην ατμόσφαιρα. Βέβαια, οι ειδικοί παραδέχονται ότι οι πιθανότητες κάποιο τμήμα δορυφόρου που θα πέσει στη Γη να σκοτώσει ή να τραυματίσει κάποιον είναι πολύ μικρές.