Δεύτερη Κυριακή των Αυτοδιοικητικών Εκλογών σήμερα και θα σας μεταφέρω ιστορίες ανεκδοτολογικού περιεχομένου από τη μακρόχρονη ενασχόλησή μου με τη συγκέντρωση και μετάδοση όλων των εκλογικών αποτελεσμάτων από το 1981 μέχρι το 2009.
Υπάρχει μια διάσταση των εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Περιφέρειες και Δήμοι) που αναδεικνύει την κουτοπονηριά του Ελληνα υποψήφιου που θέλει να είναι και «με τον αστυφύλακα και με τον χωροφύλακα». Αφορά τις λεγόμενες ή υποτιθέμενες στηρίξεις των υποψηφίων από τα κόμματα.
Πριν από λίγες μέρες ο Σύριζα ανακοίνωσε τους υποψήφιους περιφερειάρχες και δημάρχους που στηρίζει επίσημα. Αμέσως πολλοί από αυτούς αντέδρασαν και με ανακοινώσεις τους αποκήρυξαν τη στήριξη. Οι δύο πιο ηχηρές αντιδράσεις προήλθαν από τους αντιπεριφερειάρχες της Ρένας Δούρου, (Βόρειου Τομέα) Γιώργο Καραμέρο, που είναι υποψήφιος στον Δήμο Αμαρουσίου και (Ανατολικής Αττικής) Πέτρο Φιλίππου, που διεκδικεί εκ νέου τον Δήμο Σαρωνικού. Μετά από αυτές τις έντονες αντιδράσεις, βγήκε (μεσοβέζικη) ανακοίνωση, με την οποία η Κουμουνδούρου δεν αφαιρεί συγκεκριμένους δημάρχους, τονίζει ωστόσο ότι η λίστα της δεν δηλώνει σε καμία περίπτωση σχέση κομματικής εξάρτησης αλλά απλώς… εκτίμηση σε δημάρχους. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Πριν απαντήσουμε στο ερώτημα, είναι απαραίτητο να γυρίσουμε πίσω στο μακρινό 1982, όταν για πρώτη φορά στις αυτοδιοικητικές εκλογές χρησιμοποιήσαμε ηλεκτρονικούς υπολογιστές στη μετάδοση των αποτελεσμάτων.
Το 1982 υπήρχαν περισσότεροι από 1.000 δήμοι και κοινότητες σε όλη τη χώρα. Ηταν πολύ φυσικό ο κόσμος να μη γνωρίζει τους περισσότερους από αυτούς και να γνωρίζει μόνο τους υποψηφίους του δικού του δήμου. Για την ενημέρωση των πολιτών σκεφτήκαμε να «χαρακτηρίσουμε» τους υποψηφίους ανάλογα με την κομματική προέλευση και την κομματική στήριξή τους. Η πληροφορία αυτή (σχετικά με την κομματική στήριξη) υπήρχε στις οθόνες των υπολογιστών, από όπου οι δημοσιογράφοι της μονοπωλιακής και κυβερνητικά ελεγχόμενης ΕΡΤ διάβαζαν και μετέδιδαν τα αποτελέσματα και φυσικά μπορούσαν να την ανακοινώσουν. Το τι έγινε στη μετάδοση των αποτελεσμάτων έμεινε στην ιστορία σαν τη χειρότερη μορφή δημοσιογραφίας. Με κομματική εντολή («βασιλική διαταγή και τα σκυλιά δεμένα»), στις ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων, παρέλειπαν παντελώς την αναφορά σε άλλα κόμματα πλην του ΠΑΣΟΚ και μετέδιδαν τη στήριξη μόνο για τους δημάρχους που στήριζε το ΠΑΣΟΚ, με την κλασική πλέον φράση «…υποστηριζόμενος από το ΠΑΣΟΚ και άλλες Δημοκρατικές δυνάμεις»! Υπήρχε και ο κομισάριος του ΠΑΣΟΚ με τα τεράστια ακουστικά στο studio για να ξεφύγει τίποτα.
Στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές (1986) χρησιμοποιήσαμε τα μηχανήματα της ΕΡΤ για να χρωματίσουμε τους υποψηφίους ανάλογα με την κομματική στήριξη (πράσινο, μπλε και κόκκινο), ώστε η μετάδοση της πληροφορίας να μην εξαρτάται από τους εκφωνητές. Αυτές τις εκλογές τις πλήρωσε ο Μάκης Γιομπαζολιάς, γιατί όταν ανακοίνωσε ότι δήμαρχος Αθηναίων εκλέγεται ο Μιλτιάδης Εβερτ, μειδίασε, πράξη ανεπίτρεπτη και για τον λόγο αυτό από την ημέρα εκείνη μπήκε στο «ψυγείο»!
Φτάνουμε αισίως στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 1990. Τότε είχαμε επιπλέον το MEGA και τον ΑΝΤ1 να εκπέμπουν και έτσι κάθε προσπάθεια επέμβασης στη μετάδοση των αποτελεσμάτων ήταν μάταιη. Από τις εκλογές εκείνες καθιερώσαμε τα χρωματιστά σύμβολα τα οποία έδειχναν με σαφήνεια την κομματική στήριξη και την κομματική προέλευση των υποψηφίων.
Και ενώ μεν οι τηλεθεατές ήταν ικανοποιημένοι γιατί είχαν μια πολύ καλύτερη εικόνα για τα αποτελέσματα, ξεκίνησε ο πόλεμος με τους υποψηφίους! Ορισμένοι υποψήφιοι ήθελαν μεν την κομματική στήριξη, αλλά την πρώτη Κυριακή των εκλογών οι περισσότεροι ζητούσαν να τους χαρακτηρίσουμε ανεξάρτητους με λευκή ένδειξη.
Νομίζω ότι αντιλαμβάνεστε την κουτοπονηριά. Επαιρναν αρχικά το χρίσμα από κάποιο κόμμα, αλλά ήθελαν να φαίνονται ανεξάρτητοι προκειμένου να μαζέψουν ψήφους από όλους τη δεύτερη Κυριακή! Από τότε και σε όλες τις επόμενες εκλογές για τις οποίες είχα προσωπικά την ευθύνη (1994, 1998, 2002 και 2006), πήρα αναρίθμητα… εξώδικα, αλλά και αιτήσεις για ασφαλιστικά μέτρα από υποψηφίους που ζητούσαν τα πλέον απίθανα πράγματα. Θα σας δώσω μερικά ακραία παραδείγματα με υποψηφίους που δεν βρίσκονται στη ζωή, γιατί δεν θέλω με κανένα τρόπο να εκθέσω πολιτικούς εν ενεργεία. Σας πληροφορώ όμως ότι είναι πολλοί αυτοί που απαρνήθηκαν την κομματική προέλευση και κομματική στήριξή τους, με την ελπίδα να ξεγελάσουν τους ψηφοφόρους, προσδοκώντας στην ψήφο τους.
Μια χαρακτηριστική περίπτωση αφορά τον υποψήφιο νομάρχη Ηρακλείου Μιχάλη Γαλενιανό, στις Νομαρχιακές του 2002. Ο Γαλενιανός διετέλεσε υπουργός της Ν.Δ. στην κυβέρνηση Μητσοτάκη 1990 – 1993 και παρουσιαζόταν στις επίσημες ανακοινώσεις της Ν.Δ. σαν υποψήφιος προερχόμενος και στηριζόμενος από τη Ν.Δ. Στις 10 Οκτωβρίου 2002 απέστειλε στην εταιρεία μας, ΔΕΛΤΑ Πληροφορική, «Εξώδικη Δήλωση» με την οποία ζητούσε να καταχωρισθεί και να εμφανίζεται ο συνδυασμός του σαν «ανεξάρτητος – διακομματικός»! Μπροστά στην επιμονή και σε συνεννόηση με τον Τζαννή Τζαννετάκη, του κάναμε το χατίρι να τον εμφανίζουμε λευκό σαν περιστέρι. Τζάμπα η προσπάθεια γιατί απλούστατα δεν εκλέχθηκε.
Η περίπτωση όμως που με ταλαιπώρησε περισσότερο αφορά τον Δήμο Φιλοθέης. Δεν αναφέρω τον χρόνο γιατί δεν θέλω να φωτογραφίσω τον / την υποψήφιο. Ο συνδυασμός εμφανιζόταν στις επίσημες καταστάσεις κάποιου κόμματος σαν στηριζόμενος από αυτό. Ετσι ανακοινώσαμε πριν από τις εκλογές τη στήριξή του. Ακολούθησε «Εξώδικη Δήλωση», που ζητούσε να χαρακτηριστεί ο συνδυασμός σαν «Ανεξάρτητος» λευκού χρώματος. Οταν επικοινώνησα με το κόμμα που στήριζε την υποψηφιότητα, μου επιβεβαίωσε τη στήριξη. Μετά την ενημέρωση του συνδυασμού ακολούθησε «Αίτηση Ασφαλιστικών Μέτρων» του συνδυασμού, με την οποία ζητούσε «…Να διαταχθεί η καθ’ ης εταιρεία να απόσχει από οποιονδήποτε χαρακτηρισμό ή χρωματισμό του συνδυασμού μας κατά την τηλεοπτική εμφάνιση σε εθνικό ή τοπικό δίκτυο των αποτελεσμάτων των εκλογών κατά την πρώτη και ενδεχομένως Δευτέρα εβδομάδα της εκλογής. Να απαγγελθεί πρόστιμο 10.000 ευρώ για κάθε παράβαση και για ένα έκαστον εξ ημών (σημ. όλων των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων) και προσωπική κράτηση του προέδρου της αντιδίκου έξι (6) μηνών…». Στη συνέχεια κλήθηκα στο 3ο Αστυνομικό Τμήμα και υπέγραψα δήλωση συμμόρφωσης για να γλιτώσω την προσωποκράτηση. Φυσικά χαρακτηρίσαμε τον συνδυασμό «λευκό», αλλά ούτε αυτό βοήθησε, γιατί εκλέχθηκε άλλος δήμαρχος Φιλοθέης.
Υπάρχει όμως μια άλλη πολύ χαρακτηριστική περίπτωση που μας ταλαιπώρησε χωρίς να μπορούμε να δώσουμε λύση. Αφορά την υποψηφιότητα του Λέων. Αυδή, για τη δημαρχία της Αθήνας το 1998, με τον οποίο αντάλλαξα πολλές επιστολές, διότι ζητούσε αδύνατα πράγματα. Σας μεταφέρω ένα μέρος από μία επιστολή του, για να διαπιστώσετε και μόνοι σας το αίτημά του που ήταν αδύνατο να ικανοποιηθεί: «…Θα θέλαμε να γνωστοποιήσουμε εγγράφως στην εταιρεία σας και σε εσάς προσωπικά, ότι ο συνδυασμός του οποίου ηγούμαι, δηλαδή η “Αγωνιστική Αριστερή Οικολογική ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ για την Αθήνα”, αποτελεί τη συνισταμένη τριών ισοτίμων συνεργαζόμενων παρατάξεων, ήτοι της Αγωνιστικής Συνεργασίας, της Αριστερής Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας και της Αθήνας – Πράσινη Πόλη, που υποστηρίζονται αντίστοιχα από τα πολιτικά κόμματα ΚΚΕ, ΑΚΟΑ και Πράσινη Πολιτική. Επειδή και σύμφωνα με την πάγια εκλογική πρακτική των τελευταίων ετών, είθισται δίπλα στο όνομα του υποψηφίου δημάρχου και της παράταξης, να τίθεται σε παρένθεση και το κόμμα ή τα κόμματα που τον υποστηρίζουν, και επειδή όπως προαναφέρθηκε, η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ, υποστηρίζεται ισότιμα και χωρίς καμία διάκριση από τα τρία προαναφερθέντα κόμματα, σας ζητούμε την αναγραφή και των τριών παρατάξεων που μετέχουν, άλλως των τριών κομμάτων που υποστηρίζουν, στις σχετικές καρτέλλες…». Μάταια προσπάθησα να εξηγήσω στον Λέων. Αυδή ότι η περιορισμένη επιφάνεια της τηλεόρασης δεν επιτρέπει την αναγραφή αυτών των πληροφοριών. Ακόμα, του επεσήμανα ότι περιορίζουμε τις στηρίξεις μόνο στα κόμματα τα οποία εκπροσωπούνται είτε στη Βουλή είτε στο Ευρωκοινοβούλιο και δεν λαμβάνουμε υπόψη τις στηρίξεις από άλλα κόμματα. Ηταν αδύνατο να τον πείσω με επιχειρήματα. Ομολογώ ότι δεν θυμάμαι πώς αντιμετωπίσαμε την κατάσταση, αλλά πιθανότατα αφήσαμε μόνο τη στήριξη του ΚΚΕ στις παρουσιάσεις.
Δύσκολα μπορείτε να φανταστείτε το τι τράβηξα όλα αυτά τα χρόνια και τι τραβάνε σήμερα αυτοί που προσπαθούν να σας δώσουν μια ολοκληρωμένη πληροφόρηση!
Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.