Πού να το φανταζόμουν ότι σε απόσταση λίγων μέτρων από τον σταθμό του μετρό Bethnal Green, στο ανατολικό Λονδίνο, σε ένα στενό, διώροφο, τυπικό βρετανικό σπίτι, θα έβρισκα έναν ελληνικό αργαλειό να δουλεύει… στο φουλ; Η Μαρία Σταυροπούλου με υποδέχθηκε εγκάρδια. Ως Maria Sigma είναι γνωστή στη Βρετανία, όπου η βραβευμένη σχεδιάστρια και υφαντουργός, που δημιουργεί υψηλής ποιότητας χειροποίητα «zero waste» υφάσματα, ζει και εργάζεται εδώ και σχεδόν μία δεκαετία. Η ιστορία της μοιάζει με εκείνη χιλιάδων νέων Ελλήνων που, όταν ενέσκηψε η κρίση, αποφάσισαν να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό.
Για τη Μαρία, βέβαια, υπήρχε ένας ακόμη λόγος. «Είναι έτσι φτιαγμένο το εκπαιδευτικό μας σύστημα, που έχει “θεοποιήσει” τις επιστήμες, αλλά περιφρονεί τις τέχνες. Από το νηπιαγωγείο, μόνο λάθη γίνονται. Ακόμη και στο μάθημα της μουσικής, τι μας μάθαιναν; Ποιήματα και τραγουδάκια για τις γιορτές των εθνικών μας επετείων, τίποτα ουσιαστικό», λέει. Η ίδια όμως ήθελε κάτι χειροπιαστό, δημιουργικό. Σπούδασε, λοιπόν, συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, με ειδίκευση το ύφασμα. Ηταν μια συνειδητή επιλογή της, η οποία ξάφνιασε αρκετά άτομα του περιβάλλοντός της. «“Πτυχίο από ΤΕΙ θα πάρεις, όχι από πανεπιστήμιο;” με ρωτούσαν. Δεν το καταλαβαίνω. Δεν χρειάζεται και τεχνίτες μια κοινωνία; Μόνο επιστήμονες; Για πόσο ακόμη θα παράγουμε άνεργους πτυχιούχους ΑΕΙ;».
Το 2010, έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της και έχοντας αγαπήσει ακόμη περισσότερο τον κόσμο του υφάσματος (χάρη και στη μαθητεία της δίπλα στη Σοφία Τσουρινάκη, όπως τονίζει), η Μαρία έφυγε για το Λονδίνο και το Chelsea College of Art & Design, από όπου πήρε το δεύτερο πτυχίο της. Λίγο μετά –και ενώ είχε αρχίσει να διακρίνεται σε σημαντικούς διαγωνισμούς– ξεκίνησε τη δική της επιχείρηση σχεδιασμού και κατασκευής υφασμάτων.
Οι πηγές της έμπνευσής της είναι δύο: από τη μία η ελληνική της κληρονομιά και από την άλλη η χρωματική παλέτα του βρετανικού τοπίου, σε συνδυασμό πάντα με την αγάπη της για τη χειροτεχνία, τη μίνιμαλ αισθητική της, αλλά και τα μαθηματικά. Τι σχέση έχουν τα μαθηματικά με την υφαντική τέχνη; «Ο αργαλειός είναι μια πολύπλοκη μηχανή, που λειτουργεί με μαθηματική σκέψη: ό,τι κάνεις πρέπει να το έχεις προσχεδιάσει με κάθε λεπτομέρεια».
Σε ό,τι φτιάχνει (κυρίως κουβέρτες, ριχτάρια, μαξιλάρια, χαλιά) η Μαρία Σταυροπούλου δίνει ιδιαίτερη σημασία στη χρηστικότητα και στην υψηλή ποιότητα, ώστε οι δημιουργίες της να είναι διαχρονικές. Δουλεύει κυρίως με μαλλί και μάλιστα άβαφο. «Και για αισθητικούς λόγους, μια και μου αρέσουν τα φυσικά χρώματα, αλλά και γιατί αυτό είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω για να συμβάλω στην προστασία του περιβάλλοντος. Οι βαφές είναι τοξικές και στη διαδικασία της βαφής των υφασμάτων καταναλώνονται τεράστιες ποσότητες νερού και ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, τα μάλλινα υφάσματα είναι αντιβακτηριδιακά, δεν συγκρατούν εύκολα οσμές και λεκέδες και, ακόμη κι αν πεταχτούν στα σκουπίδια, η φύση θα τα απορροφήσει».
Πόσος χρόνος απαιτείται για να ολοκληρωθεί μια κουβέρτα, για παράδειγμα; «Ο αργαλειός θέλει υπομονή! Χρειάζομαι μία εβδομάδα για να τον στήσω, 3-4 μέρες για να υφάνω, μία για να πλύνω και να στεγνώσω το ύφασμα. Στη συνέχεια πρέπει να κάνω το φινίρισμα με το βελονάκι, τα κρόσια, αν υπάρχουν, και μετά να το βουρτσίσω για να γίνει μαλακό», εξηγεί η Μαρία. «Είναι μια κοπιαστική αλλά συναρπαστική διαδικασία. Και είναι συγκινητικό ότι η τεχνική του αργαλειού παραμένει σχεδόν απαράλλαχτη από την Εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα. Τη λατρεύω την ύφανση. Είναι ο τρόπος μου να βάζω σε τάξη το καθημερινό χάος και να δημιουργώ κάτι ειλικρινές και όμορφο…».