Με τη χθεσινή ομιλία του ο Μάριο Ντράγκι άνοιξε διάπλατα την πόρτα για λήψη περαιτέρω μέτρων στήριξης της οικονομίας αν αποδειχθεί ότι η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός θα κινηθούν χαμηλότερα από τις προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας. Σύμφωνα με τον Ντράγκι, η ΕΚΤ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της ώστε να επαναφέρει τον πληθωρισμό στον στόχο της. Ο τόνος που χρησιμοποίησε χθες ο Ντράγκι θυμίζει προηγούμενες σημαντικές ομιλίες του, όπως αυτή του 2012 όταν είχε πει πως η ΕΚΤ θα πράξει «ό,τι χρειαστεί», ή εκείνη στο Τζάκσον Χόουλ το 2014 (σ.σ. όταν είχε προαναγγείλει την ποσοτική χαλάρωση).
Ο Ντράγκι επανέλαβε ότι η ΕΚΤ αντιμετωπίζει τον στόχο για τον πληθωρισμό «κάτω αλλά κοντά στο 2%» ως «συμμετρικό», που σημαίνει ότι ο πληθωρισμός «θα είναι πάνω από αυτό το επίπεδο κάποια στιγμή στο μέλλον». Αν η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός δεν βελτιωθούν όσο θα ήθελε η ΕΚΤ, τότε η κεντρική τράπεζα είναι πρόθυμη και έτοιμη να δράσει αποφασιστικά. Καθώς ενισχύονται οι απειλές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό πρέπει να αναλογιστούμε τι είδους επιπλέον μέτρα υποστήριξης της οικονομίας θα μπορούσε να ανακοινώσει η ΕΚΤ τους επόμενους μήνες. Ξεχωρίζουμε τρεις απειλές και την αντίδραση της ΕΚΤ σε καθεμιά από αυτές.
Οι απογοητευτικές προοπτικές για την ανάπτυξη θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανεπιθύμητη σκλήρυνση των όρων χορήγησης δανείων. Σε αυτή την περίπτωση το πιθανότερο επόμενο βήμα της ΕΚΤ θα είναι να δηλώσει για μια ακόμη φορά ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια δανεισμού στο τρέχον επίπεδο για μεγαλύτερο διάστημα. Σε περίπτωση που επιδεινωθούν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει και πάλι να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία. Κατά την άποψή μας νέες αγορές περιουσιακών στοιχείων θα στραφούν περισσότερο προς την κατεύθυνση των εταιρικών ομολόγων.
Δεν περιμένουμε η ΕΚΤ να καταργήσει τον κανόνα της να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία ανάλογα με τις συνεισφορές κάθε κράτους-μέλους στο κεφάλαιο της ΕΚΤ. Λέγοντας ο Ντράγκι ότι «τα όρια που θέτουμε για τα εργαλεία μας ανταποκρίνονται στις έκτακτες ανάγκες που αντιμετωπίζουμε» ενίσχυσε την πιθανότητα η ΕΚΤ να αυξήσει το τρέχον ανώτατο όριο 33% για αγορές περιουσιακών στοιχείων από κάθε εκδότη (κράτος-μέλος) και έκδοση ομολόγων. Στην περίπτωση που παρατηρηθεί μείωση της χορήγησης δανείων η ΕΚΤ θα κάνει ακόμη πιο ελκυστικά τα νέα μακροπρόθεσμα δάνεια που θα χορηγήσει στις τράπεζες. Κρίνοντας από τον τόνο του Ντράγκι, πιθανότατα θα απαιτηθεί μικρή μόνο υποχώρηση της ανάπτυξης και του δομικού πληθωρισμού ώστε να αναλάβει δράση η ΕΚΤ. Αν επιδεινωθούν σημαντικά τις επόμενες πέντε εβδομάδες οι προοπτικές αυτών των δύο, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αναλάβει αποφασιστική δράση ακόμη και τον Ιούλιο. Αν υπάρξει πιο σταδιακή επιδείνωση, η ΕΚΤ θα περιμένει μέχρι τον Σεπτέμβριο. Θεωρούμε ότι οι πιθανότητες για επανέναρξη της ποσοτικής χαλάρωσης τους επόμενους έξι μήνες είναι 30%.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.