«Ορέστεια», αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση

«Ορέστεια», αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση

3' 23" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο δημοσιογράφος που παρακολουθεί τις πρόβες μιας παράστασης φέρει τα χαρακτηριστικά του εισβολέα. Κάθε συντελεστής, σκηνοθέτης και ηθοποιός τον νιώθει σαν ξένο σώμα, έναν άνθρωπο που βρίσκεται εκεί λαθραία και παρατηρεί μια δουλειά που ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί ώστε να εκτεθεί στην κρίση του κοινού. Την ίδια στιγμή, βέβαια, η δημοσιογραφική ματιά είναι ένα πρώτο φίλτρο.

Η τριήμερη εισβολή της «Κ» στις πρόβες της «Ορέστειας», της τριλογίας που παρουσιάζει φέτος το Εθνικό Θέατρο, αποτελεί ευκαιρία για μια πρώτη ανίχνευση του βλέμματος των τριών γυναικών που σκηνοθετούν τις τρεις τραγωδίες –τον «Αγαμέμνονα» η Ιώ Βουλγαράκη, τις «Χοηφόρους» η Λίλλυ Μελεμέ και τις «Ευμενίδες» η Γεωργία Μαυραγάνη– και των συνδετικών στοιχείων που ενώνουν τους αρμούς των έργων.

Αυτό που κεντρίζει την πρώτη ματιά του θεατή είναι το σκηνικό του Πάρι Μέξη. Πρόκειται για το παλάτι του Αγαμέμνονα, στο οποίο είναι κυρίαρχη η μορφή του Ταντάλου, από τη γενιά του οποίου κατάγεται ο βασιλιάς των Μυκηνών και αρχιστράτηγος της εκστρατείας των Ελλήνων στην Τροία. Μέσα από την πατριαρχική εικόνα του Ταντάλου προβάλλει η Κλυταιμνήστρα, που έχει διαπράξει τον φόνο του Αγαμέμνονα (Αργύρης Ξάφης) και της ερωμένης του Κασσάνδρας, με τη συνέργεια του εραστή της Αιγίσθου (Αλέξανδρος Λογοθέτης).

Στις «Χοηφόρους», το μιασμένο πλέον παλάτι καλύπτεται από μια μεμβράνη. Ο Ορέστης καταφέρνει να μπει στο παλάτι και από εκεί διαπερνά τη μεμβράνη από μέσα προς τα έξω. «Σαν να ξαναγεννιέται. Μπαίνει μέσα και βγαίνει μητροκτόνος», όπως παρατηρεί ο κ. Μέξης.

Καταστροφή της πατριαρχίας

«Ορέστεια», αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση-1

O καταδιωκόμενος από τις Ερινύες Oρέστης, ακολουθώντας τις συμβουλές του Απόλλωνα, φτάνει στην Αθήνα όπου προσπέφτει ικέτης στο άγαλμα της Αθηνάς. Η ισοψηφία που προκύπτει στον Αρειο Πάγο με την ψήφο της Αθηνάς κηρύσσει αθώο τον Ορέστη, ο οποίος εξυμνεί την πόλη των Αθηνών. Η τριλογία κλείνει τον κύκλο της με την αποκατάσταση της ισσοροπίας.

Στις «Ευμενίδες» διατηρείται μόνο ο σκελετός του παλατιού. Η επική πατριαρχική εικόνα έχει καταστραφεί και ανατέλλει μια νέα εποχή. Από το δίκαιο των θεών η πολιτεία της Αθήνας περνάει στο δίκαιο των ανθρώπων και στην αλλαγή σελίδας με νέα πολιτειακή και θεσμική θωράκιση.

«Η “Ορέστεια” ξεκινά ουσιαστικά στην “Ιφιγένεια εν Αυλίδι”. Εκεί η Κλυταιμνήστρα επωάζει την εκδίκηση για τη θυσία της κόρη της, την οποία εκδίκηση βλέπουμε στον Αγαμέμνονα», λέει στην «Κ» η Φιλαρέτη Κομνηνού, η οποία το 1992 ερμήνευσε την Ηλέκτρα σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά στο ΚΘΒΕ, παράσταση και ρόλος που σημάδεψε την καριέρα της. «Βρισκόμαστε στην εποχή που η μητριαρχία ταρακουνά τα θεμέλια της πατριαρχικής κοινωνίας, είμαστε σε μια μεταβατική εποχή τόσο ως προς την οργάνωση της οικογένειας και της κοινωνίας όσο και ως προς την οργάνωση των θεσμών», προσθέτει η κ. Κομνηνού. Η πρωταγωνιστική μορφή της επιβάλλεται στον χώρο, υπό τους ήχους της επιβλητικής μουσικής του Σταύρου Γασπαράτου, σαν μέγαιρα που έχει αναθρέψει ένα φίδι, τον Ορέστη (Γιάννης Νιάρρος), αλλά και σαν μάνα που δίνει το μαχαίρι στο ίδιο της το παιδί για να πάρει εκδίκηση, να είναι πιστό στην προφητεία του Απόλλωνα, όπως λέει ο Πυλάδης (Γιώργος Στάμος).

Την ίδια άποψη για την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» ως οιονεί εναρκτήρια τραγωδία της «Ορέστειας» έχει η Δέσποινα Κούρτη, η οποία ερμηνεύει την Κασσάνδρα. «Είναι μια πριγκίπισσα και ως τέτοια την έχει δίπλα του ο Αγαμέμνων. Ο Απόλλων την καταράστηκε να λέει τα μελλούμενα, αλλά να μη γίνεται πιστευτή. Είναι ταυτόχρονα αγωγός της φωνής του θεού, σκεύος ηδονής και ένα κορίτσι που, σαν ένα πουλί, μπορεί να το λιώσεις στη χούφτα σου και την ίδια στιγμή να βγάλει μια φωνή που να ταρακουνήσει, να επηρεάσει τον χορό των γερόντων», τονίζει η ηθοποιός.

Στην τραγωδία «Ευμενίδες», που θεωρείται καταστατικό έργο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, οι παλιοί θεσμοί, οι Ερινύες, έχουν αντικατασταθεί από τους νέους, το δικαστήριο του Αρείου Πάγου που εγκαθιδρύει η θεά Αθηνά. Η θεά της σοφίας, όπως μας μεταφέρει τα λόγια της αδρά η ηθοποιός Ευαγγελία Καρακατσάνη, σημειώνει: «Αδέκαστο στήνω το βουλευτήριο. Αγέλαστο και σεβαστό. Σε αυτό τον βράχο ο σεβασμός και ο φόβος την αδικία θα συγκρατούν. Φτάνει να μη νοθεύουν τη ροή των νόμων οι πολίτες».

Η «Ορέστεια» θα παρουσιαστεί την επόμενη Παρασκευή και το Σάββατο 28 και 29 Ιουνίου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και θα ακολουθήσει περιοδεία σε όλη τη χώρα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή