Η χρησιμότητα του ντιμπέιτ

2' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Από το 1996 και μετά, τα ντιμπέιτ έχουν γίνει μέρος της ελληνικής πολιτικής παράδοσης. Και όπως συμβαίνει με όλα τα νέα πράγματα (βλέπε π.χ. ιδιωτική ζωή, προσωπικά δεδομένα), μυθοποιήθηκαν. Αν και ουδείς γνωρίζει προσωπικώς κάποιον που να άλλαξε την πρόθεση ψήφου ύστερα από μια τηλεμαχία, όλοι «ξέρουμε» ότι «στα ντιμπέιτ κερδίζονται και χάνονται εκλογές». Γι’ αυτό και γίνεται τόση φασαρία με διακομματικές επιτροπές, αυστηρούς ρόλους, πιο αυστηρούς περιορισμούς χρόνου κ.λπ. Ο ρόλος των τηλεοπτικών αναμετρήσεων για τη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος είναι εν πολλοίς μια ευγενής θεωρία συνωμοσίας· «ευγενής», υπό την έννοια ότι δεν σκοτώνει κόσμο όπως το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

Η αλήθεια είναι ότι οι τηλεοπτικές εμφανίσεις παίζουν ρόλο στην εκλογική διαδικασία, αλλά όχι όταν οι τάσεις έχουν ήδη διαμορφωθεί. Στις ΗΠΑ –όπου μελετούν ενδελεχώς κάθε παράγοντα που άπτεται της πολιτικής διαδικασίας– διαπίστωσαν ότι τα ντιμπέιτ των προκριματικών εκλογών των κομμάτων (τότε που οι περισσότεροι υποψήφιοι είναι σχετικώς άγνωστοι) μπορούν να διαμορφώσουν τις προτιμήσεις των εκλογέων. Οχι όμως και τα προεδρικά ντιμπέιτ, όταν οι δύο υποψήφιοι είναι πλέον γνωστοί και οι προτιμήσεις διαμορφωμένες. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το αν και κατά πόσον το ηλιοκαμένο πρόσωπο του Τζον Κένεντι και το χλωμό, αμακιγιάριστο πρόσωπο του Ρίτσαρντ Νίξον διαμόρφωσαν το οριακό αποτέλεσμα (49,72% έναντι 49,55%) των εκλογών του 1960. Υπάρχει όμως και ένα δεδομένο: οι δύο υποψήφιοι ήταν υπό μία έννοια «άγνωστοι» στο αμερικανικό κοινό. Οι ψηφοφόροι είχαν διαβάσει γι’ αυτούς, τους είχαν ακούσει στο ραδιόφωνο, αλλά πρώτη φορά τούς έβλεπαν «ζωντανά». Στην εποχή των δεκάδων καναλιών και του YouTube, δεν χρειάζεται το ντιμπέιτ για να διαπιστωθούν τα σκηνικά πλεονεκτήματα και τα συμπεριφορικά μειονεκτήματα των υποψηφίων. Είναι ήδη γνωστά. Τα ντιμπέιτ χρησιμεύουν περισσότερο για να στήνουν ex post εκπομπές τα κανάλια και για να τσακώνονται οι οπαδοί για το ποιος κέρδισε.

Εκεί όμως βρίσκεται και η χρησιμότητα των ντιμπέιτ. Είναι το μόνο τηλεοπτικό προϊόν (αν εξαιρέσουμε το περυσινό «Survivor») που δημιουργεί κοινότητα εμπειρίας. Μεταδίδεται σε εθνικό δίκτυο και όλοι πρέπει να το δουν, διότι την επόμενη ημέρα δεν θα έχουν τι να πουν στις παρέες τους. Γράφαμε και παλιότερα ότι στην εποχή μας «η πληθώρα των διαύλων επικοινωνίας κατακερματίζει την κοινή εμπειρία που λειτουργούσε ως ενοποιητικό στοιχείο της κοινότητας και τη θέση της παίρνουν αποσπασματικές εμπειρίες» («Τα μοναστήρια, η τυπογραφία και το Διαδίκτυο», 21.1.2009).

Το ντιμπέιτ, που δεν θα γίνει, ήταν ίσως το τελευταίο απομεινάρι εκείνων των μηχανισμών της μαζικής κοινωνίας που δημιουργούσαν την κοινή πολιτική εμπειρία. Συνεπώς, μόνο υπό αυτή την έννοια θα μας λείψει…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή