Μια «Μήδεια» με παιδιά τεμπέλικα που δεν «παίρνουν» τα γράμματα, γι’ αυτό θέλει να τα σκοτώσει. Μια Μήδεια που ο Ευριπίδης δεν θα την αναγνώριζε ως δική του. Μια Μήδεια που «μιλάει» μια γλώσσα «ανορθόγραφη» με καθαρευουσιάνικα, λαϊκά και δημοτικά στοιχεία και διαθέτει βέβηλο χιούμορ.
Αυτή είναι η «Μήδεια» του Μποστ, το θεατρικό έργο που έγραψε ο ζωγράφος, σκιτσογράφος, γελοιογράφος, στιχουργός και θεατρικός συγγραφέας Μέντης Μποσταντζόγλου το 1993. Μαζί της ξεκινά ένας νέος κύκλος παραγωγών στην Ελληνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ). Ονομάζεται «Operetta restart» και θα παρουσιάσει μια σειρά από νέα έργα οπερέτας κατόπιν παραγγελίας σε διακεκριμένους Ελληνες συνθέτες, με στόχο να δώσει ώθηση για τη δημιουργική «επανεκκίνηση» του είδους.
Την πρώτη ανάθεση πήρε ο συνθέτης Νίκος Κυπουργός, που ανέλαβε τη μελοποίηση και τη μετατροπή του θεατρικού κειμένου σε λιμπρέτο με τη βοήθεια της Λένας Κιτσοπούλου. Γνώστης και θαυμαστής του έργου του Μποστ, έμπειρος συνθέτης του μουσικού θεάτρου αποφάσισε όχι χωρίς φόβο, όπως εξομολογήθηκε στην «Κ», να καταπιαστεί με το προκλητικό εγχείρημα. «Τι σκεφτήκατε ότι δεν έπρεπε επ’ ουδενί να αλλάξει στο έργο;» τον ρωτήσαμε. «Αρχικά με τρόμαξε ο 15σύλλαβος και το πώς θα ξεπερνούσα το εμπόδιο της φαινομενικής του μονοτονίας», απάντησε. «Από την άλλη, όμως, κατάλαβα αμέσως πως αυτό σίγουρα δεν έπρεπε να αλλάξει. Ο ρυθμός και η γλώσσα έπρεπε οπωσδήποτε να διατηρηθούν. Από κει και πέρα, το βασικό μου μέλημα ήταν πώς θα υπηρετηθεί μουσικά το καυστικό πνεύμα του συγγραφέα και αυτός ο τόσο ιδιαίτερος κόσμος που ο ίδιος δημιουργεί. Για να γραφτεί το λιμπρέτο, έγιναν συμπτύξεις και αντιμεταθέσεις, αλλά και επιμέρους προσθήκες ώστε να εξυπηρετηθεί η μουσική δραματουργία».
Στη «Μήδεια» η σάτιρα βάζει στόχο τον μικροαστό των μεταπολεμικών δεκαετιών με απολαυστικές, ευθύβολες ατάκες. Μπορεί η μουσική σύνθεση να αποδώσει το αιχμηρό χιούμορ του έργου, ρωτήσαμε τον συνθέτη. «Η μεταφορά του κωμικού στοιχείου στη μουσική υπήρξε πάντα ένα πολύ ενδιαφέρον στοίχημα για μένα», απάντησε. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, κρατώντας τον 15σύλλαβο ως βασικό περιοριστικό όριο, είχα όλο το πεδίο ελεύθερο για να δοκιμάσω διάφορα υλικά στην προσπάθειά μου να μεταφράσω μουσικά το πνεύμα και το πικρό χιούμορ του Μποστ. Ο κόσμος του άλλωστε σου το επιβάλλει. Δοκίμασα πολλούς τρόπους προσέγγισης με αναφορές σε διαφορετικά μουσικά είδη –κάτι που έτσι κι αλλιώς συνηθιζόταν και στην κλασική οπερέτα– εντάσσοντας στοιχεία από την ελληνική παράδοση, το μιούζικαλ, την τζαζ, το καμπαρέ, τη δραματική όπερα, τη σύγχρονη μουσική και χρησιμοποιώντας τα αντιστικτικά ως προς το κείμενο για να ενισχύσω περισσότερο τον ανατρεπτικό του χαρακτήρα».
Ο κύκλος «Operetta restart», που τώρα ανοίγει, δίνει το έναυσμα και για μια ερώτηση σχετικά με το συγκεκριμένο μουσικό είδος. Μπορεί η οπερέτα να ξαναβρεί το κοινό της;
Το μουσικό θέατρο
«Είναι είδος που κάποια στιγμή έκλεισε τον κύκλο του για διάφορους ιστορικούς και κοινωνικούς λόγους, χωρίς όμως να έχει εξαντληθεί. Πιστεύω ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος για επαναπροσέγγιση. Είναι ευτύχημα ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε άνθηση του μουσικού θεάτρου στην Ελλάδα, με μια γενιά καλλιτεχνών που εκπαιδεύονται και δημιουργούν ειδικά γι’ αυτό».
Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη / bijoux de kant. ΕΛΣ, έως και 28/6.