Το τέλος μιας εποχής, της παντοδυναμίας της «Δέλτα Τρόφιμα» στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων, παντοδυναμία που στην πραγματικότητα αντλούσε κυρίως από την κατηγορία του λευκού γάλακτος και λιγότερο από τα άλλα είδη, σηματοδοτούν οι δύο πρόσφατες κινήσεις της εταιρείας να απαλλαγεί από περιουσιακά στοιχεία.
Εστω και αν αυτές οι κινήσεις εντάσσονται στον ευρύτερο στόχο της μείωσης των δανειακών επιβαρύνσεων του μητρικού ομίλου, εν προκειμένω της Marfin Investment Group, επιτυγχάνουν –ή τουλάχιστον αυτό επιδιώκεται– έναν απώτερο σκοπό: τον εξορθολογισμό της λειτουργίας της «Δέλτα» και συνολικά του ομίλου Vivartia, τη διατήρηση των πιο υγιών δραστηριοτήτων της εταιρείας και του ομίλου, προκειμένου να καταστεί ελκυστική και σε ορίζοντα διετίας να τεθεί προς πώληση.
Την ίδια στιγμή, εκτός από τις παραδοσιακές δυνάμεις στον ευρύτερο κλάδο των γαλακτοκομικών, όπως είναι η ΦΑΓΕ, η FrieslandCampina Hellas, η ΜΕΒΓΑΛ και η «Ελληνικά Γαλακτομεία» (κάτω από την ομπρέλα της οποίας βρίσκονται η «Ολυμπος», η «Τυράς», η «Ροδόπη), αναδείχθηκαν τα τελευταία χρόνια και νέες δυνάμεις, οι οποίες ναι μεν έχουν επιλέξει να δώσουν έμφαση στην ανάπτυξη ενός ή το πολύ δύο προϊοντικών κατηγοριών του ευρύτερου κλάδου, ουδείς, όμως, μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να τους ανοίξει η όρεξη και για τις λοιπές κατηγορίες. Στη δεύτερη αυτή ομάδα εταιρειών συγκαταλέγονται η «Κρι Κρι», η οποία, για την ώρα τουλάχιστον, ενισχύει την παρουσία της στο γιαούρτι και στο παγωτό, και η Optima, η οποία από καθαρά εμπορική εταιρεία μέχρι πριν από κάποια χρόνια αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη παραγωγική δραστηριότητα.
Ταυτόχρονα παρακολουθούμε εταιρείες τροφίμων που δεν έχουν σχέση με τον ευρύτερο κλάδο των γαλακτοκομικών να ενδιαφέρονται για την εξαγορά εταιρειών που μεταξύ άλλων έχουν και αυτά τα προϊόντα στο χαρτοφυλάκιό τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ενδιαφέρον που έχει εκδηλώσει η βιομηχανία ζυμαρικών «Μέλισσα Κίκιζας» για την εξαγορά της «Μινέρβα», η οποία, εκτός από την επεξεργασία και την τυποποίηση ελαιολάδου, έχει αξιόλογη παρουσία στην παραγωγή βούτυρου και φέτας.
Για ποιο λόγο, αν και η κατανάλωση γάλακτος τα τελευταία δέκα χρόνια φθίνει σημαντικά, οι εταιρείες διεκδικούν να διευρύνουν την παρουσία τους μέσα και από ενίσχυση της παραγωγής τους σε ποσότητα και ποικιλία; «Είναι πολλά τα λεφτά…» κατά τη γνωστή φράση δημοφιλούς ταινίας του ελληνικού κινηματογράφου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Nielsen, o συνολικός τζίρος του κλάδου των γαλακτοκομικών και τυροκομικών με βάση τα στοιχεία για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων (σούπερ μάρκετ άνω των 100 τ.μ., συμπεριλαμβανομένων των νησιών και των πωλήσεων της εκπτωτικής αλυσίδας Lidl) έφθασε το 2018 το 1,648 δισ. ευρώ (στο ποσό συμπεριλαμβάνεται και ο ΦΠΑ) καταγράφοντας μάλιστα και ελαφρά αύξηση σε σύγκριση με το 2017 (1,642 δισ. ευρώ). Αν προσθέσει κάποιος τις πωλήσεις που προέρχονται από το κανάλι της εστίασης και των ξενοδοχείων (HoReCa), για τον οποίο οι βιομηχανίες έχουν αναπτύξει ειδικά προϊόντα, αλλά και τον τζίρο από την εξωτερική αγορά, κυρίως λόγω των εξαγωγών σε φέτα και γιαούρτι, τότε γίνεται εύκολα αντιληπτή η κινητικότητα που παρατηρείται στον κλάδο για εξαγορές.
Οι πωλήσεις γάλακτος, αν και μειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να παραμένουν σημαντικές, με τον τζίρο στα σούπερ μάρκετ να φθάνει τα 403 εκατ. ευρώ το 2018. Μεγάλο κομμάτι της αγοράς, ωστόσο, καταλαμβάνουν οι πωλήσεις στη μικρή λιανική (μίνι μάρκετ, περίπτερα, φούρνοι), ο οποίος δεν περιλαμβάνεται στα παραπάνω στοιχεία. Μέχρι πρόσφατα, μερίδιο αγοράς κέρδιζαν και οι αυτόματοι πωλητές γάλακτος, αλλά οι εξελίξεις στον βασικό «παίκτη» σε αυτή την κατηγορία, στον συνεταιρισμό «ΘΕΣγάλα» (σ.σ. βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές και ακολουθείται σχέδιο εξυγίανσής του) θα καθορίσουν και το μέλλον στο πεδίο αυτό.
Τα τυριά είναι η κατηγορία με τον μεγαλύτερο τζίρο, 875 εκατ. ευρώ συσκευασμένο και χύμα, με την τάση στο πεντάμηνο Ιανουαρίου- -Μαΐου 2019 να είναι ανοδική και πρόκειται επίσης για κατηγορία με υψηλότερο περιθώριο κέρδους σε σχέση με το γάλα και με σημαντικό εξαγωγικό αποτύπωμα αλλά και εξαγωγική προοπτική. Δεν είναι τυχαίο ότι η FrieslandCampina Hellas ήθελε και εξακολουθεί να θέλει να αγοράσει την εταιρεία «Δωδώνη», η οποία έχει βασικό προϊόν το τυρί φέτα, ενώ δεν κρύβει το ενδιαφέρον της για την εξαγορά κάποιων εκ των δραστηριοτήτων της Vivartia, αυτών που αφορούν τα γαλακτοκομικά.
Η δε Optima (συμφερόντων Στέφανου Παντελιάδη) ενισχύει διαρκώς τα μερίδιά της και προβαίνει σε εξαγορές. Μόνο στην κατηγορία των κίτρινων τυριών, με συνολικό τζίρο το 2018 393 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς IRI, το μερίδιο ως προς τον όγκο πωλήσεων της Optima διαμορφώθηκε το 2018 σε 14,1% από 13,7% το 2017, ενώ στο τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2019 βρίσκεται στο 15,1% από 13,6% το αντίστοιχο τετράμηνο του 2018. Από πλευράς όγκου πωλήσεων, βρίσκεται στη δεύτερη θέση μετά τη Friesland, αλλά ως προς την αξία πωλήσεων καταλαμβάνει πλέον την πρώτη θέση.
Εχοντας ως βασικό παραγωγικό της βραχίονα τη βιομηχανία «Ηπειρος», η Optima εξαγόρασε το 2017 τη «Δομοκός Α.Ε.», που παράγει το κατίκι Δομοκού, ενώ πριν από λίγες ημέρες απέκτησε κτιριακό και μηχανολογικό εξοπλισμό του εργοστασίου που διαθέτει η «Δέλτα» στην Ελασσόνα, ενώ θα αναλάβει και την παραγωγή των κίτρινων τυριών της «Δέλτα» χωρίς την εξαγορά των αντίστοιχων εμπορικών σημάτων. Πρόσφατα, μάλιστα, η Optima αποφάσισε την κεφαλαιακή ενίσχυσή της έως 10,5 3 εκατ. ευρώ με μεγάλο μέρος των νέων κεφαλαίων να προσανατολίζεται σε επενδύσεις για το εργοστάσιο της Ελασσόνας.