Στον αέρα παραμένει, παρά τη σπουδή του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σπίρτζη να προχωρήσει ο διαγωνισμός, το έργο των ηλεκτρονικών διοδίων στους αυτοκινητόδρομους. Το υπουργείο ανακοίνωσε το Σάββατο ότι ανοίχθηκαν οι οικονομικές προσφορές των δύο κοινοπραξιών που απέμειναν να διεκδικούν τον διαγωνισμό: Ακτωρ – Intrakat – Intrasoft – Autostrade και Μυτιληναίος – Nusz. Ο πρώτος ενδιαφερόμενος υπέβαλε προσφορά ύψους 290 εκατ. ευρώ και ο δεύτερος ύψους 233 εκατ. ευρώ.
Με βάση όμως την τεχνική και οικονομική προσφορά αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος η κοινοπραξία των «Ακτωρ» – Intrakat. Η κοινοπραξία καλείται εντός 10 ημερών να υποβάλει τα δικαιολογητικά, ενώ ο δεύτερος ενδιαφερόμενος (Μυτιληναίος – Νusz), σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα προχωρήσει στην υποβολή προδικαστικής προσφυγής.
«Αλλη μια σημαντική πρωτοβουλία της κυβέρνησής μας βρίσκεται στην τελική φάση για την έναρξη υλοποίησής της», σχολίασε ο υπουργός Χρήστος Σπίρτζης. «Για να φτάσουμε σήμερα στην ανακήρυξη προσωρινού αναδόχου υπήρξε συστηματική και μεθοδική δουλειά 2,5 χρόνων από την υπηρεσία οδικών τελών του υπουργείου, η οποία συστήθηκε από την παρούσα κυβέρνηση, συνεργασία με τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. αλλά και με το σύνολο των παραχωρήσεων της χώρας. Η ολοκλήρωση του έργου αυτού θα σημάνει την έναρξη της αναλογικής χρέωσης που θα προκύπτει από τη χρήση που θα κάνει ο καθένας στο οδικό δίκτυο. Τέλος, με το νέο σύστημα θα υπάρξει συνολικός έλεγχος της πορείας των παραχωρήσεων και κανένας δεν θα μπορεί να αυθαιρετεί».
Το βασικό πρόβλημα, όμως, είναι ότι το νέο σύστημα… δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Οπως έχει αποκαλύψει η «Κ», το υπουργείο βρισκόταν πέρυσι σε συζητήσεις με τους παραχωρησιούχους, καθώς χρειάζεται η συναίνεσή τους (και των τραπεζών που δανείζουν για τα έργα) για την τροποποίηση βασικών όρων των συμβάσεων παραχώρησης, καθώς με το σύστημα αυτό οι παραχωρησιούχοι θα πρέπει να «επιστρέψουν» το δικαίωμα είσπραξης διοδίων στο κράτος (που θα εισέπραττε όλα τα διόδια και θα τα διένειμε στις κοινοπραξίες).
Οι συζητήσεις τελικώς δεν απέδωσαν, ενώ όπως αναφέρουν στην «Κ» στελέχη των κοινοπραξιών, είχε διατυπωθεί από πλευράς υπουργείου η υπόσχεση ότι στη σύμβαση που θα υπογραφεί για τα ηλεκτρονικά διόδια θα περιλαμβάνεται απαραίτητα προσάρτημα με τη συμφωνία Δημοσίου – παραχωρησιούχων (κάτι που φυσικά δεν συνέβη). Η συμφωνία αυτή θα ήταν απαραίτητη και για έναν ακόμα λόγο: ο ανάδοχος των ηλεκτρονικών διοδίων δεν είναι άμεσα συμβαλλόμενος με τους παραχωρησιούχους και επομένως δεν έχει δικαίωμα να επέμβει στους αυτοκινητόδρομους. Και μία λεπτομέρεια: σύμφωνα με τη δήλωση του κ. Σπίρτζη, με το νέο ηλεκτρονικό σύστημα θα υπάρχει συνολικός έλεγχος της πορείας των παραχωρήσεων, κάτι που όμως το υπουργείο… ήδη θα έπρεπε να έχει, βάσει των συμβάσεων που υπέγραψε.
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά της απόφασης της επιτροπής του διαγωνισμού προσέφυγε ο έτερος ενδιαφερόμενος. Η κοινοπραξία με επικεφαλής την «Ακτωρ» προσέφερε έκπτωση 10,01%, ενώ η δεύτερη, με επικεφαλής τη «Μυτιληναίος», 30,72%. Η ανακήρυξη της κοινοπραξίας της «Ακτωρ» ως προτιμητέου επενδυτή, παρά τη μεγάλη διαφορά των 57 εκατ. ευρώ, οφείλεται στη βαρύνουσα σημασία που είχε στον διαγωνισμό η τεχνική έναντι της οικονομικής προσφοράς (80-20).
Η σπουδή ωστόσο δεν είναι πάντοτε καλός σύμβουλος. Ετσι, στην προσπάθεια του υπουργείου να προωθηθεί το έργο του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) ναυάγησε πριν ακόμη ξεκινήσει, στους συμβούλους. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι διαγωνισμοί επιλογής συμβούλων για το παραχωρούμενο τμήμα του ΒΟΑΚ (Χανιά – Ηράκλειο) ακυρώνονται, καθώς δεν τηρήθηκε ο νόμος 4412/2016.
Ειδικότερα, η πρόσληψη των συμβούλων του έργου έγινε με βάση το άρθρο 128 του ν. 4412/2016 που θεωρητικά επιταχύνει τις διαδικασίες πρόσληψης. Ωστόσο δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου και κυρίως δεν ζητήθηκε η σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Εργων της Γ.Γ. Υποδομών. Σύμφωνα με πληροφορίες, έγινε προσπάθεια να προχωρήσει το έργο χωρίς τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση, αλλά προσέκρουσε στον υπηρεσιακό μηχανισμό. Ετσι, το έργο της παραχώρησης του ΒΟΑΚ εκκινεί ξανά από την αρχή.