Παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων (ΕΔΑΑΠ) είχε συστήσει στην Yπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) να ελέγχει αυστηρότερα τις σχολές των ιπτάμενων ήδη από το περασμένο φθινόπωρο, με αφορμή ένα δυστύχημα στα Καλάβρυτα το 2016, δεν έχει γίνει το παραμικρό στον έλεγχο μιας «αγοράς» όπου η εποπτεία είναι αντιστρόφως ανάλογη της ζήτησης.
Το θανατηφόρο συμβάν που έγινε τον Οκτώβριο του 2016 σε μια κοιλάδα στα Καλάβρυτα, οφειλόταν σε ανθρώπινο λάθος του εκπαιδευτή της σχολής της Αερολέσχης Δυτικής Ελλάδος και είχε στοιχίσει τη ζωή δύο ανθρώπων. Ο εκπαιδευτής, καλός χειριστής της πολεμικής αεροπορίας 31 ετών, που νομικά δεν μπορούσε να έχει αυτή τη θέση σε ιδιωτική σχολή, σύμφωνα με το πόρισμα «γνώριζε καλά τη χαράδρα» στην οποία οδήγησε τον 53χρονο εκπαιδευόμενο, έναν πλοίαρχο του εμπορικού ναυτικού. Το αεροσκάφος, Cessna 172P, καταστράφηκε ολοσχερώς μετά την πρόσκρουσή του στο έδαφος. Η επιτροπή αποφάνθηκε ότι ορισμένα προβλήματα σε επιμέρους συστήματα του αεροσκάφους δεν έπαιξαν ρόλο στην τραγική εξέλιξη της πτήσης.
Τα μέλη της, ωστόσο, κατέληξαν σε βαρύνοντα συμπεράσματα σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά του εκπαιδευτή αλλά και της σχολής που τον απασχολούσε. Ετσι, από την εξέταση μητρώων των εκπαιδευομένων διαπιστώθηκε ότι βρέθηκαν τέσσερις περιπτώσεις εκπαιδευομένων που πετούσαν «μόνοι» χωρίς να τεκμηριώνεται ότι είχαν πετάξει πριν με εκπαιδευτή ή, σε μία περίπτωση, με αεροσκάφος που φαινόταν εκείνη την ώρα να βρίσκεται σε καθεστώς συντήρησης.
«Από την ανασκόπηση των τεχνικών ημερολογίων των αεροσκαφών της σχολής παρατηρήθηκε ότι οι εγγραφές είχαν τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα, υπήρξαν εγγραφές οι οποίες είχαν γίνει με μολύβι, ενώ υπήρχαν διορθώσεις σε πολλές εγγραφές με τη χρήση λευκού διορθωτικού υγρού. Επίσης, ύστερα από τη διασταύρωση των σελίδων του τεχνικού ημερολογίου με τα σχέδια πτήσης από το αεροδρόμιο των Μεγάρων, παρατηρήθηκε ότι σε κάποιες από τις πτήσεις το όνομα του κυβερνήτη στο τεχνικό ημερολόγιο ήταν διαφορετικό από αυτό που αναφερόταν στο σχέδιο πτήσης». Στην επίμαχη περίπτωση «η μη εφαρμογή του υποβληθέντος σχεδίου πτήσης ήταν από τους λόγους του ατυχήματος, καθώς οδήγησε στη συνέχιση της πτήσης του αεροσκάφους μέσα σε ορεινούς όγκους σε χαμηλό ύψος από το έδαφος προς τη συντριβή του».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο άτυχος εκπαιδευτής που ήταν γνωστός στους κύκλους της Πολεμικής Αεροπορίας για τα ακροβατικά του (τα «ανέβαζε» στο ΥouΤube), με προσωπική του αναφορά προς την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας ανέφερε άγνοια για τη συμμετοχή του στη θέση του επικεφαλής εκπαιδευτή πτήσεων όπως είχε δηλωθεί «αναφέροντας μεταξύ των άλλων ότι ποτέ δεν είχε υπογράψει τέτοια σύμβαση, ενώ ένα χρόνο πριν από το ατύχημα δηλώνει ότι δεν είναι επικεφαλής εκπαιδευτής πτήσεων… λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων».
Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης προέκυψε ότι είχε γίνει σύσταση στον πρόεδρο της Αερολέσχης Δυτικής Ελλάδας να μην εντάξει τον συγκεκριμένο εκπαιδευτή στη σχολή διότι εκτελούσε χειρισμούς εκτός των προβλεπομένων και της ασφάλειας των πτήσεων, ενώ ο ίδιος είχε ακούσει για βίντεο με ακροβατικά χωρίς όμως να το έχει δει. Επίσης, προέκυψε, σύμφωνα με το πόρισμα, ότι ο επικεφαλής εκπαίδευσης και επικεφαλής εκπαιδευτών πτήσεων δεν είχε ενημερωθεί εγκαίρως για το βίντεο το οποίο έδειχνε τον εκπαιδευτή να πραγματοποιεί ακροβατικούς ελιγμούς με εκπαιδευτικό αεροπλάνο.
Πριν από το ατύχημα στις αρχές του 2016, η Επιτροπή Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων ενημέρωσε την αρμόδια διεύθυνση της ΥΠΑ για ανάρτηση σε ιστότοπο του Διαδικτύου όπου φαινόταν σε βίντεο αεροσκάφος με τα στοιχεία G-IMAD να εκτελεί ακροβατικούς ελιγμούς σε σχετικά χαμηλό ύψος πάνω από κατοικημένη περιοχή. Με την ίδια αλληλογραφία ζητείτο από την ΥΠΑ να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες στο πλαίσιο προαγωγής της ασφάλειας των πτήσεων και πρόληψης ατυχημάτων. Η ΥΠΑ ενημέρωσε την αερολέσχη που διέγραψε τον συγκεκριμένο χειριστή, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι το εν λόγω βίντεο ήταν προϊόν μοντάζ. Ομως, η διεύθυνση εγκληματολογικών ερευνών της αστυνομίας αποφάνθηκε ότι στο βίντεο δεν είχε γίνει επεξεργασία.
Η επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο εκπαιδευτής γνώριζε πολύ καλά την περιοχή στην οποία συνέβη η τραγωδία, αλλά οι υπερεμπιστοσύνη στις πτητικές του ικανότητες τον οδήγησαν να καθυστερήσει να πάρει την κρίσιμη απόφαση για την πορεία ανόδου του αεροσκάφους.
Υποστελέχωση
Σε ό,τι αφορά την επάρκεια της ΥΠΑ η επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι από την εξέταση των ελέγχων του 2016 υπήρχαν συνολικά 27 οργανισμοί οι οποίοι ήταν ενταγμένοι στο πρόγραμμα επιθεωρήσεων το οποίο θα έπρεπε να εκτελεστεί από συνολικά τέσσερις επιθεωρητές. Υπήρξε υποστελέχωση του σχετικού τμήματος και επί της προηγούμενης διοίκησης της ΥΠΑ (πριν από το 2015) κάτι που είχε καταγραφεί και από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό οργανισμό το 2014. Τα έγγραφα του οργανισμού με τα οποία έγινε η αντικατάσταση όσων είχαν οριστεί υπεύθυνοι για την ασφάλεια και το επίπεδο της εκπαίδευσης δεν ήταν τα προβλεπόμενα, ενώ κατά τον έλεγχο του οργανισμού μετά το ατύχημα διαπιστώθηκε ότι είχε χρησιμοποιηθεί διαφορετικός κατάλογος ελέγχου.
Από τις διαπιστώσεις αυτές «προκύπτει η ελλιπής τυποποίηση των διαδικασιών λειτουργίας και ελέγχων του αρμόδιου τμήματος της ΥΠΑ, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται αποτελεσματική εποπτεία προς τον οργανισμό αυτό».