Συναντήσεις με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα και στελέχη από τις διοικήσεις της ΤτΕ, των τραπεζών και της ΕΕΤ είχε χθες στην Αθήνα ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Αντρέα Ενρία. Στο επίκεντρο των συναντήσεων βρέθηκε το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που αποτελεί ίσως το σημαντικότερο εμπόδιο που φράσσει τον δρόμο της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με πηγές με άμεση γνώση της κατάστασης, ακόμα και η επίτευξη των «αρκετά φιλόδοξων» στόχων για τη μείωση των κόκκινων δανείων –κατά 54 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2021– δεν θα είναι επαρκής για να επανέλθουν σε επίπεδα που προσεγγίζουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Συγκεκριμένα, αν οι τράπεζες πετύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο τέλος του 2021 θα φτάνουν το 19% του συνολικού χαρτοφυλακίου, έναντι 3,8% που ήταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης στο τέλος του α΄ τριμήνου και κάτω από 1% στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία.
Ο μόνος τρόπος να πέσουν τα επίπεδα των NPLs σε επίπεδα κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο προσεχές μέλλον, σύμφωνα με τις ίδιες πηγή, είναι «μία συστημική λύση» που θα απαλλάξει τους ισολογισμούς των τραπεζών από τα δάνεια και θα τις επιτρέψει να στραφούν στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Οπως εξηγούν, η καλύτερη λύση τέτοιου τύπου θα ήταν μία εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (asset management company), στα πρότυπα των αντίστοιχων στην Ιρλανδία και στην Ισπανία.
Στις δύο αυτές χώρες, που βίωσαν οξείες τραπεζικές κρίσεις στις αρχές αυτής της δεκαετίας, τα ποσοστά των κόκκινων δανείων αυξήθηκαν στα ύψη (στο 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου των τραπεζών στην Ιρλανδία το 2012 και στο 13% στην Ισπανία). Οι δύο «κακές τράπεζες» που συστάθηκαν –η ιρλανδική NAMA και η ισπανική Sareb– συνέβαλαν στη δραστική μείωση των σχετικών δεικτών: σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA) για το πρώτο τρίμηνο του 2018, τα ιρλανδικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια είχαν πέσει στο 8% του συνόλου, τα δε ισπανικά λίγο πάνω από το 5%.
Μία άλλη συστημική λύση, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι η ιταλική προσέγγιση της «τιτλοποίησης», χάρη στην οποία τα ιταλικά κόκκινα δάνεια έπεσαν και αυτά κάτω από το 10% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Μάιο επέτρεψε την παράταση του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων για τις τιτλοποιήσεις αυτές έως τον Μάιο του 2021. Ιδανικά, η «συστημική λύση για την Ελλάδα θα ήταν ευρωπαϊκού χαρακτήρα, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και παρακάμπτοντας όλα τα ζητήματα σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις», σημειώνουν οι πηγές. H ΕΒΑ είχε καταθέσει προ διετίας πρόταση για μία πανευρωπαϊκή «κακή τράπεζα», η οποία όμως δεν προχώρησε (με τη Γερμανία να πρωτοστατεί στις αντιδράσεις).
«Οσο περισσότερο καθυστερούν τέτοιες πρωτοβουλίες, ο κίνδυνος είναι ότι, αναμένοντάς τες, οι τράπεζες χαλαρώνουν και δεν κάνουν τη δουλειά της διαχείρισης που πρέπει», καταλήγουν οι πηγές.