Σε ποιο χρόνο, με τι τρόπο και μέχρι ποιο βαθμό. Σε αυτά τα τρία ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας το αμέσως επόμενο διάστημα για τον «μετασχηματισμό» του ΣΥΡΙΖΑ «σε ένα σύγχρονο προοδευτικό κίνημα», όπως είπε το βράδυ της εκλογικής ήττας του. Η συζήτηση έχει ξεκινήσει δειλά δειλά αν και είναι ακόμα πολύ πρώιμο να φανεί οτιδήποτε. Το βέβαιο είναι πως εντός του 2019 θα διεξαχθεί ένα μεγάλο συνέδριο που θα επικυρώνει τις αλλαγές που σχεδιάζει ο Αλέξης Τσίπρας. Ποιες θα είναι αυτές είναι ακόμα υπό αίρεση. Στο τραπέζι είναι ακόμα και η αλλαγή ονόματος, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να είναι τόσο απλό όσο λέγεται και γράφεται. Το «βαθύ κόμμα» του 3%-4% παραμονεύει, παραμένει ισχυρό και θορυβώδες –αν χρειαστεί–, και έτσι οι όποιες αλλαγές πρέπει νομοτελειακά να γίνουν με πολύ προσεκτικά βήματα. Και τούτο, καθώς δεν υπάρχει το παραμικρό περιθώριο για γκρίνιες ακόμα και αποσχίσεις, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη αντίπαλο στη Βουλή ένα κόμμα που αναμένεται να του ασκεί σκληρή αντιπολίτευση από τα αριστερά: το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη.
Κατά τα λοιπά, οι δύο βασικές τάσεις που διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή έχουν να κάνουν με τον χρόνο που θα λάβει χώρα το εγχείρημα. Ο κ. Νίκος Παππάς «έτρεξε» και μίλησε ήδη για «μέτωπο εντός Βουλής, με ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ 25» που θα αφορά «συμμαχίες και σε πολιτικό επίπεδο», αναφέροντας ως παράδειγμα τη συνυπογραφή από τα κόμματα της Αριστεράς κοινών προτάσεων νόμου για την αύξηση του κατώτατου μισθού ή την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων. Στην ίδια λογική κινήθηκε και ο βουλευτής Β΄ Θεσσαλονίκης Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος, κινούμενος αυτοκριτικά, σημείωσε πως «ο κόσμος ζητά να φτιάξουμε οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ και της Προοδευτικής Συμμαχίας», κάτι «που αμελήσαμε στο παρελθόν». Ο κ. Φάμελλος κατέληξε λέγοντας πως «χρειάζεται να γίνει ο μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ πολύ γρήγορα, χωρίς να χαθεί το δημοκρατικό προοδευτικό αξίωμα».
Η διαδικασία δεν είναι τόσο απλή πάντως. Μια γεύση έδωσε ο γραμματέας του κόμματος Πάνος Σκουρλέτης. «Είναι πιο σύνθετα τα πράγματα από τα περί μετάλλαξης ή εγκατάλειψης του χώρου της ιστορικής ή σύγχρονης Αριστεράς. Αυτά τα ερωτήματα λοιπόν θα πρέπει να μη βιαστούμε να τα απαντήσουμε με επιδερμικό τρόπο, αλλά να κοιτάξουμε το περιεχόμενό τους», υπογράμμισε ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα ένα βασικό ερώτημα που τίθεται εύλογα είναι το είδος της αντιπολίτευσης που θα ασκήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένης της «προϋπηρεσίας» του πριν γίνει κυβέρνηση. Χθες, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παράδοσης – παραλαβής, οι τέως υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ιδιαιτέρως μετριοπαθείς. Αντίθετα, ένα 24ωρο πριν, ο εξάδελφος του τέως πρωθυπουργού, Γιώργος Τσίπρας, και βουλευτής πλέον Δυτικής Αττικής, δήλωσε πως ο ΣΥΡΙΖΑ «σίγουρα θα βγει στους δρόμους, γιατί έχει δώσει η νέα κυβέρνηση δείγμα σε ποια γραμμή θα κινηθεί». Χθες πάντως η Κουμουνδούρου για δεύτερη ημέρα άσκησε δριμεία κριτική στο νέο κυβερνητικό σχήμα, χαρακτηρίζοντάς το «μια στρατιά από ακραίους νεοφιλελεύθερους τεχνοκράτες», ενώ κατηγόρησε την κυβέρνηση για «ανευθυνότητα», καθώς «παρόλο που συνεδρίαζε το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο για το Eurogroup, κανείς δεν σκέφτηκε να επικοινωνήσει με τον κ. Χουλιαράκη ο οποίος εκπροσωπούσε τη χώρα μας στη συνεδρίαση».
Μια πρώτη συζήτηση για όλα τα παραπάνω θα γίνει σήμερα στη μία, όταν θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία και θα μιλήσει και ο Αλέξης Τσίπρας.