Τζογαδόρος στην Ανατολική Μεσόγειο

Τζογαδόρος στην Ανατολική Μεσόγειο

3' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πού το πάει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εάν πιστεύει ότι οι ρήξεις με τις ΗΠΑ και με την Ε.Ε. θα βγουν σε καλό για την Τουρκία. Αυτό τον καθιστά εξαιρετικά απρόβλεπτο και επικίνδυνο: όταν ο ίδιος δεν γνωρίζει πού οδηγεί τη χώρα του, ουδείς μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα τον χειρισμών του. Εδώ και δεκαετίες η στρατηγική της Αγκυρας (ως συμμάχου των ΗΠΑ και μέλους του ΝΑΤΟ) ήταν να δηλώνει αυτόνομη πορεία και να εκμεταλλεύεται τη γεωστρατηγική θέση, την αναδυόμενη οικονομία και τη στρατιωτική της ισχύ ώστε να αποσπά από τους συμμάχους όσα οφέλη ζητούσε. Τώρα, όμως, οδηγείται σε απανωτά αδιέξοδα λόγω αποτυχημένων τακτικισμών και απεμπολεί τα «προνόμια» του δύσκολου αλλά τελικά συνεννοήσιμου συμμάχου. Ο Ερντογάν, έχοντας συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στο πρόσωπό του, γνωρίζει ότι θα χρεωθεί όποιες αποτυχίες και γι’ αυτό ρίχνει ολοένα πιο επικίνδυνες ζαριές, για να ξεχαστεί η προηγούμενη αποτυχημένη κίνηση, για να μη γίνει ακόμη η αποτίμηση των πράξεών του. Ενώ η χώρα του απομονώνεται από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., οι εσωτερικοί του αντίπαλοι τον προκαλούν σε ακόμη πιο ριψοκίνδυνες κινήσεις.

Οσο η Τουρκία τηρούσε τον κανόνα να προστατεύει τα συμφέροντά της και να επιδιώκει τη διεύρυνση της σφαίρας επιρροής της, ήταν μεν δύσκολος γείτονας, αλλά δεν ωθούσε τα πράγματα στα άκρα ώστε να προκαλέσει ρήξη που δεν ήταν σίγουρο ότι θα την ωφελούσε. Ομως, η απόφαση του Ερντογάν να αγοράσει σύστημα αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία, παρότι έμοιαζε αρχικώς με μπλόφα, επέφερε τη ρήξη με την Ουάσιγκτον, αρχικώς με την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα κατασκευής και αγοράς των μαχητικών F-35. Η έλευση τμημάτων του πυραυλικού συστήματος στην Τουρκία πριν από λίγες ημέρες παρουσιάστηκε ως προπομπός, χωρίς τους ίδιους τους πυραύλους, αλλά αυτό αρκούσε για τους Αμερικανούς να τιμωρήσουν τους Τούρκους. Τώρα και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης στηρίζει την αγορά S-400. Οσο αυτή η κατάσταση τραβήξει τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τον Ερντογάν να κάνει πίσω. Οι Ρώσοι έσπευσαν να προσφέρουν το δικό τους νέο μαχητικό αεροσκάφος στην Τουρκία. Εάν ο Ερντογάν προχωρήσει στην αγορά του, για να «δείξει» στις ΗΠΑ ότι δεν πτοείται από τις κυρώσεις τους, η ρήξη θα μονιμοποιηθεί και το ΝΑΤΟ θα έχει υπονομευθεί, προς όφελος της Ρωσίας.

Ενώ η Αγκυρα χάνει την επιρροή της στην Ουάσιγκτον, δεν την αντισταθμίζει με αύξηση επιρροής στη Μόσχα: η αγκαλιά με τη Ρωσία είναι εξ ολοκλήρου με τους όρους του Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Ρωσία δίνει άδεια στην Τουρκία να δράσει στη βορειοδυτική Συρία, ενώ ρωσικά αεροσκάφη συνδράμουν στις επιθέσεις του συριακού στρατού εναντίον συμμάχων των Τούρκων. Στο ζήτημα της Συρίας, οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Ενδεχόμενη ρήξη μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν θα βρει την Αγκυρα μαζί με τη Μόσχα να υποστηρίζουν την Τεχεράνη, με όποιο αντίκτυπο στην Ουάσιγκτον.

Η σχέση Τουρκίας – Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Κύπρο και την Ελλάδα. Την Πέμπτη, ημέρα που ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας βρισκόταν στην Ουάσιγκτον, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε τις κυρώσεις που επέβαλε η Ε.Ε. στην Τουρκία για την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ. Οι δηλώσεις ήταν γενικού χαρακτήρα και έμοιαζαν με συμβολική στήριξη του Ερντογάν. Αλλά και αυτό έχει τη σημασία του, την ώρα που οι ΗΠΑ στηρίζουν τη σύσφιγξη σχέσεων Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (όπως δείχνει και το νομοσχέδιο Μενέντεζ, κ.ά.). Και ενώ ο Ερντογάν συνεχώς αυξάνει την πίεση στην Κύπρο, η τουρκική αντιπολίτευση τον προκαλεί, κατηγορώντας τον ότι αγνοεί τουρκικά συμφέροντα στο Αιγαίο.

Με έναν απρόβλεπτο ηγέτη στην Αγκυρα, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ενώ αμφισβητείται η πολιτική του παντοδυναμία, με μια ανερμάτιστη εξωτερική πολιτική, με την παρουσία μεγάλων δυνάμεων, φυσικό είναι όσοι παρακολουθούν να ζαλίζονται. Οσο τα προβλήματα του Ερντογάν μεγαλώνουν, όμως, τόσο πιο επικίνδυνος γίνεται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή