Kαθώς γιορτάζουμε τα πενήντα χρόνια από την προσσελήνωση και το πρώτο ανθρώπινο βήμα στη Σελήνη, η NASA εκπόνησε το πρόγραμμα «Αρτεμις», το οποίο «στοχεύει στην επιστροφή αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης, μεταξύ των οποίων και της πρώτης γυναίκας».
Αν και οι προκλήσεις και για τα δύο φύλα είναι τεράστιες, η πρώτη γυναίκα στο φεγγάρι θα αντιμετωπίσει μεγάλα εμπόδια απλώς και μόνο επειδή τα πάντα στο Διάστημα στηρίζονται στην κληρονομιά της αποστολής «Απόλλων 11», που είχε σχεδιαστεί από άνδρες για άνδρες. Πιθανώς αυτό να μην έγινε σκόπιμα, αλλά η αλήθεια είναι ότι συμμετοχή γυναικών στο διαστημικό πρόγραμμα της NASA δεν επιτράπηκε παρά μόνο στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Και καμία γυναίκα δεν είχε συμμετάσχει σε αποστολή πριν από τη Σάλι Ράιντ, που έγινε η πρώτη γυναίκα στο Διάστημα το 1983. Αν δεν αναγνωρίσουμε τις προκαταλήψεις μεταξύ των δύο φύλων στο αρχικό διαστημικό πρόγραμμα, θα δυσκολευτούμε πολύ να τις ξεπεράσουμε. Ποια είναι τα μαθήματα που πήραμε από την αποτυχία της NASA να συμπεριλάβει γυναίκες στο ιστορικό πρόγραμμα «Απόλλων»; Το πιο πρόσφατο μάθημα το πήρε τον Απρίλιο, όταν προγραμμάτισε ένα διαστημικό περίπατο που, μάλλον τυχαία, θα πραγματοποιούσαν δύο γυναίκες αστροναύτες. Tελικά, αναγκάστηκε να επιλέξει άλλο πλήρωμα, επειδή υπήρχε μία μόνο διαστημική στολή στο σωστό μέγεθος και για τις δύο γυναίκες.
Aυτό φυσικά δεν αποτελεί καταγγελία κατά της NASA, εν έτει 2019. Αποδεικνύει, ωστόσο, την αιτιώδη αλληλουχία που ξεκινά από τις αποστολές «Απόλλων» και καταλήγει στις σημερινές επιλογές πληρωμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ειδικές στολές για τους διαστημικούς περιπάτους σχεδιάστηκαν πριν από σαράντα χρόνια, με βάση τις αποστολές «Απόλλων», όταν το πλήρωμα απαρτιζόταν μόνον από άνδρες.
Τα μεγέθη
Αρχικά, η NASA είχε προγραμματίσει να εφοδιαστεί με στολές πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες, μεγάλες και πολύ μεγάλες. Ωστόσο, για οικονομικούς λόγους, οι πολύ μικρές, μικρές και πολύ μεγάλες στολές καταργήθηκαν. Καθώς, όμως, πολλοί άνδρες αστροναύτες δεν κατάφερναν να χωρέσουν στις μεγάλες στολές, επανήλθαν οι στολές πολύ μεγάλου μεγέθους. Αντιθέτως, τα μικρότερα μεγέθη, που ταιριάζουν καλύτερα στις γυναίκες αστροναύτες, δεν επανήλθαν ποτέ. Στο εσωτερικό των στολών διαστημικών περιπάτων οι αστροναύτες διαθέτουν σύστημα ψύξης και εξαερισμού. Ανδρες και γυναίκες αναγκάζονται να φορούν το ίδιο ένδυμα, παρότι έχουν διαφορετικούς δείκτες εφίδρωσης. Οι άνδρες ιδρώνουν περισσότερο από τις γυναίκες και σε διαφορετικά σημεία του σώματος.
Από το 1961, οπότε ο Γιούρι Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο Διάστημα, διαστημικά ταξίδια έχουν πραγματοποιήσει 500 άτομα, εκ των οποίων μόνον 64 γυναίκες. Γνωρίζουμε, βέβαια, ότι οι αστροναύτες εκτίθενται σε υψηλή ακτινοβολία όταν βρίσκονται στο Διάστημα. Μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες επηρεάζονται από την ακτινοβολία δέκα φορές περισσότερο από ό,τι οι άνδρες.
Ατενίζοντας το μέλλον, έχοντας κατά νου την αποστολή «Aρτεμις», είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις μεταξύ των δύο φύλων στο αρχικό διαστημικό πρόγραμμα αναζητώντας μαθήματα. Αν θέλουμε να προσσεληνωθεί η πρώτη γυναίκα, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός έχει σχεδιαστεί με την ίδια στο επίκεντρο.