Αγνοώ εάν υπάρχει αξιόπιστο μαθηματικό μοντέλο που λαμβάνοντας υπόψη ανθρώπινα δεδομένα (τυπικά προσόντα, ειρμό σκέψης, επαγγελματική διαδρομή, κοινωνική προσφορά, ήθος, συνέπεια, τυχοδιωκτισμό, τρικυμία εν κρανίω, ανεπάρκεια κ.λπ.) εκδίδει δελτία ποιότητας ατομικά ή μεσοσταθμικά ενός συνόλου. Θυμίζω ότι η προηγούμενη σύνθεση του Κοινοβουλίου είχε βαθμολογηθεί και σε γραπτά και σε προφορικά τεστ από έμπειρους αξιολογητές ως η χειρότερη στα μεταπολιτευτικά χρονικά, προφανώς αδικώντας πολλούς. Ο μέσος όρος κατρακυλούσε πρωτίστως από την παρουσία χρυσαυγιτών αλλά και άλλων με βοθροστόματα, από νευρόσπαστους, από εκ του ασφαλούς βαρύμαγκες, από μόνον φωνακλάδες, ακτιβιστές της ασυνεννοησίας. Αντάξιους όμως των επιλογών ψηφοφόρων τους, ακόμα κι όταν στα θεωρεία βρίσκονταν άγουροι μαθητές στο πλαίσιο των επισκέψεων θεσμικής κατήχησης και λειτουργικής. Κατώτεροι της εξιδανικευμένης βίβλου των περιστάσεων πάντα υπήρχαν, αφού είναι η βούληση της κοινωνίας, της πανσπερμίας ημών και υμών, που αναδιαμορφώνει το κοινοβουλευτικό ψηφιδωτό. Οπως υπήρχαν πάντα εμβληματικές μορφές που με το ατόφιο ειδικό βάρος τους λάμπρυναν το αγαθό της διαφωνίας και του στοχασμού μέσω των αντιθέσεων.
Λίγοι κέρδισαν, ωστόσο, χωρίς να ήταν αυτοσκοπός τους, καθολική αναγνώριση, την αφοσίωση φίλων και τον –έως ζηλοφθονίας–σεβασμό αντιπάλων. Στους κορυφαίους ο ιδεαλιστής δικηγόρος Ηλίας Ηλιού (1904-1985) ο ευπατρίδης λόγιος, συγγραφέας, μεταφραστής, με φυσιογνωμία χορτάτου αστού, με τις εξορίες στα νησιά και με τα γαλλικά του, έντιμος, ήπιος και γενναίος, μετριοπαθής και διάφανος, γαλβανισμένος από τα προπολεμικά, εμφυλιακά και κατοπινά γεγονότα, Μακρονησιώτης με πληγές, επί σειράν ετών βουλευτής. Μαγευτικός ρήτορας με χιούμορ σεισμικό, που προκαλούσε ρωγμές και σε συντρόφους του, ο διατελέσας μεταπολιτευτικά πρόεδρος της ΕΔΑ, αγρίως βασανισθείς και στην επταετία. Ηταν αυτός που τον Ιούλιο του 1965 στη Βουλή είχε «προβλέψει» την κυοφορούμενη χούντα δείχνοντας τον Παπαδόπουλο. Το κοινοβουλευτικό του αντίο, 1981: «Προσπάθησα πάντα να είμαι αντικειμενικός, ευπρεπής, υπηρετώντας τα γενικότερα συμφέροντα, όχι τα στενά κομματικά». Η φράση «θα σας ταράξουμε στη νομιμότητα» που κατά φαντασίαν απεικάσματά του μηρύκαζαν εσχάτως, έχει γεννήτορα τον Ηλία Ηλιού. Ανθρωποι σαν κι αυτόν, και άλλοι πολλοί, σιωπηλοί και ταπεινοί σε βαθμό υπεροψίας έχτισαν το ηθικό πλεονέκτημα με το οποίο κορδώνονταν οι υφάτοι συνένοικοι του ευρύχωρου πύργου τούτης της αριστεράς βαβέλ.