Ο υπουργός που «θυμάται» το μέλλον

Ο υπουργός που «θυμάται» το μέλλον

9' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τον Σεπτέμβριο του 2005 ο Κυριάκος Πιερρακάκης βρίσκεται στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και επιβιβάζεται στο αεροπλάνο με προορισμό τις ΗΠΑ. Σε λίγες ημέρες πρόκειται να ξεκινήσει μεταπτυχιακές σπουδές αρχικά στο Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ στη Δημόσια Διοίκηση και έπειτα στην Τεχνολογική Πολιτική, στο MIT της Βοστώνης. Μόλις ξεκινάει η πτήση ανοίγει έναν φάκελο που του έχει δώσει ένα μέλος της οικογένειάς του, με την παράκληση να τον ανοίξει μόνον όταν θα βρεθεί μέσα στο αεροπλάνο. Ο νεαρός μεταπτυχιακός φοιτητής βρίσκει στον φάκελο μια παλιά ασπρόμαυρη φωτογραφία με τέσσερα παιδιά και τη μητέρα τους. Τα παιδιά φορούσαν μπαλωμένα ρούχα και παπούτσια, αλλά είχαν βλέμμα έντονο και πείσμα επιβίωσης. Η φωτογραφία έγραφε στην πίσω πλευρά «Αρεόπολη 1934» και το ένα από τα παιδιά ήταν ο συνονόματος παππούς του σημερινού υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Ο 36χρονος πολιτικός, παρά το γεγονός ότι ήδη από φοιτητής μιλάει πάντοτε με ενθουσιασμό για την ψηφιακή επανάσταση, διακρίνεται ταυτόχρονα από μια ασυνήθιστη για ένα «τεχνικό μυαλό» έφεση να καταπιάνεται με ιστορικές αφηγήσεις και παραβολές, συχνά με έντονο συναισθηματικό χρώμα. Αυτή την αφήγηση με την ασπρόμαυρη φωτογραφία την είχαν ήδη ακούσει οι φίλοι του. Δεν μπορούσε παρά να τη συμπεριλάβει στην ομιλία του κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής. Ηθελε να δείξει ότι η γενιά των παππούδων μας, που έζησε από τον Πόλεμο ώς την Μεταπολίτευση επιτέλεσε άλματα που εύκολα υποτιμούμε και ότι «τώρα ο πυρσός περνάει σε εμάς, στα εγγόνια εκείνων των ξυπόλυτων παππούδων».

Γιατί στην πολιτική;

Αυτού του τύπου ο παλιομοδίτικος λυρισμός προκαλεί τον σκεπτικισμό των κυνικών, ιδίως όταν εκπορεύεται από έναν πολιτικό, αλλά ο ίδιος δεν πτοείται. Φροντίζει, άλλωστε, να προφυλάσσει τις ευαισθησίες του με μια ομοβροντία από τεχνικά στοιχεία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η πατριδογνωσία και οι αναφορές στη μανιάτικη καταγωγή του για την οποία είναι υπερήφανος δεν είναι το κύριο μοτίβο του, αλλά εμφανίζονται την κατάλληλη στιγμή, μόλις «συλλαμβάνει» τους συνομιλητές του να κουράζονται από τους «ψηφιακούς μετασχηματισμούς» και τις «αλληλεπιδράσεις του πολίτη με το κράτος».

Γιατί ένας νέος άνθρωπος έμπλεξε με την πολιτική; Τι πρόβλημα υπάρχει; Το «πρόβλημα», κατά τον ίδιο, είναι μια ανάγκη έκφρασης. «Αν πιστεύεις ότι μπορείς να παρέμβεις σε μεγάλη κλίμακα και να αφήσεις κατά το πέρασμά σου ένα ίχνος ότι έπραξες κάτι θετικό, τότε δεν μπορείς να αγνοήσεις την ευκαιρία», λέει. Τις ευκαιρίες τις δημιούργησε μόνος του, αλλά εκείνοι που του άνοιξαν τον δρόμο ήταν η Αννα Διαμαντοπούλου και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ξεκίνησε ως άρτι αφιχθείς από το ΜΙΤ και το Χάρβαρντ 25άρης σύμβουλος της υπουργού Παιδείας της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2009, την οποία μάλιστα «παρέσυρε» με το «καλημέρα» σε ένα ταξίδι στη Σίλικον Βάλεϊ της Καλιφόρνιας για να μελετήσουν τα πλέον σύγχρονα πρότυπα συνδυασμού της εκπαίδευσης με την επιχειρηματικότητα.

Οταν τον «ανακάλυψε» ο Ευάγγελος Βενιζέλος τον ενέταξε σχεδόν αμέσως στον κύκλο των συνεργατών του. Εφτασε να είναι ένας από τους εκπροσώπους της χώρας στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα στο Παρίσι το 2014. Ελάχιστοι θυμούνται ότι την Παρασκευή 23 Ιανουαρίου 2015, στην τελευταία προεκλογική εκπομπή καναλιού, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κυριάκος Πιερρακάκης διαδέχθηκαν ο ένας τον άλλο στο πάνελ ως «αντίπαλοι». Ο τότε βουλευτής Β΄ Αθηνών της Ν.Δ. φρόντισε όταν διασταυρώθηκαν να τονίσει πόσο εκτιμά τον νεότερο Κυριάκο και «πόσο κοντά είναι οι ιδέες μας».

Οι ιδέες τους ήρθαν ακόμα πιο κοντά όταν ο Πιερρακάκης αποχώρησε από τη «μεταβενιζελική» εποχή του ΠΑΣΟΚ και ο Μητσοτάκης έβαλε πλώρη για την προεδρία της Ν.Δ. «Στο τέλος του 2015 γράφτηκα στη Ν.Δ. για να στηρίξω την υποψηφιότητα του Μητσοτάκη γιατί είχαμε κοινές ιδέες, κοινή αντίληψη, κοινή χημεία και κοινή παιδεία και γιατί πίστεψα από την πρώτη στιγμή σε αυτό που σήμερα ξεκινάει στην Ελλάδα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη», λέει ο Πιερρακάκης. Μην έχοντας τις πολιτικές αγκυλώσεις που δεσμεύουν παλαιότερες γενιές πραγματοποίησε τη μετάβαση στη Ν.Δ. ως κάτι φυσιολογικό και αυτονόητο, αφού ανήκε σταθερά στο μεταρρυθμιστικό και φιλελεύθερο κέντρο.

Η διαΝΕΟσις

Από το 2015 και μέχρι πρόσφατα ήταν επικεφαλής ερευνών της διαΝΕΟσις, έχοντας συμβάλει από την πρώτη ημέρα στη δημιουργία της διακεκριμένης «δεξαμενής σκέψης» μαζί με τον ιδρυτή της, Δημήτρη Δασκαλόπουλο και λίγους καλούς συνεργάτες. Μέχρι σήμερα δηλώνει υπερήφανος για μία σειρά από μελέτες για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα, οι οποίες απέσπασαν ευρεία δημοσιότητα. Μήπως τον φοβίζει ότι η τεχνοκρατική σκέψη θα βρει πολλά πολιτικά εμπόδια; Η απάντησή του είναι αρκετά «πολιτική»: «Οποιος μπαίνει στην πολιτική οφείλει να γνωρίζει σε βάθος τις τεχνικές λεπτομέρειες του πεδίου του και ταυτόχρονα να διαμορφώνει το πολιτικό μήνυμα και τις συμμαχίες που θα του επιτρέψουν να πραγματοποιήσει τους στόχους του. Αυτά είναι απόλυτα συνδεδεμένα».

Προσπάθησε να δώσει ένα δείγμα αυτής της προσέγγισης με την ομιλία του στις προγραμματικές δηλώσεις. Κάποιοι βουλευτές της Ν.Δ. του είπαν ότι περίμεναν ένα πληκτικό «τεχνοκρατικό δεκάλεπτο», αλλά βρέθηκαν μπροστά σε μια ομιλία που συνδύαζε τη γνώση με την πολιτικότητα.

Η πολιτικότητα εκφράστηκε με μια αναφορά στον Ελευθέριο Βενιζέλο και στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, σε δύο ρεύματα που συναντώνται στη «μητσοτακική» Ν.Δ. Ο Βενιζέλος «έβαλε τη χώρα για τα καλά στον 20ό αιώνα και κατοχύρωσε το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής εδαφικής της υπόστασης», ενώ ο Καραμανλής έθεσε το 1974 «τα θεμέλια της 3ης Ελληνικής Δημοκρατίας». Με τις επιλογές τους οι δύο ηγέτες «καθόρισαν τις συντεταγμένες των επόμενων γενεών».

Η αίσθηση του επείγοντος

Στις ελεύθερες ώρες του καταναλώνει βιβλία, ό,τι πιο φρέσκο εκδίδεται στον αγγλοσαξονικό κόσμο για την κοινωνία του μέλλοντος, δίπλα σε βιογραφίες Ελλήνων και ξένων ιστορικών ηγετών, από τον Τρικούπη έως τον Λίνκολν. Αρκεί η ανάγνωση και η επίμονη αισιοδοξία για την επιβίωση στον τοξικό κόσμο της πολιτικής; Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι ο πολιτικός με το μονίμως χαμογελαστό πρόσωπο έχει αναπτύξει έναν μηχανισμό επιβίωσης. Μεταβολίζει το υπαρξιακό άγχος που ταλαιπωρεί κάθε ανήσυχο άνθρωπο σε ένα καύσιμο δημιουργικότητας. Μέχρι σήμερα η πολιτική τού έχει φερθεί μάλλον ευγενικά. Δεν έχει δεχθεί σκληρά χτυπήματα.

Αυτό προβλέπεται να αλλάξει τώρα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Ενα άλλο χαρακτηριστικό του είναι ότι διακρίνεται από μια αίσθηση επείγοντος. Τρία πτυχία πριν τα 25, ένας γάμος και τρία παιδιά πριν τα 35. Αυτή η αίσθηση χαρακτηρίζει και τον πολιτικό λόγο του. «Η Ελλάδα ακόμη ασχολείται με το άρθρο 16 και το  ανεπιστημιακό άσυλο, την ίδια ώρα που η Κίνα εισάγει την τεχνητή νοημοσύνη στα λύκειά της.

Η Ελλάδα πρέπει να φύγει μπροστά και να πάψει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό της με τις ορολογίες του 1974». Το γρήγορο μυαλό που διαθέτει προφανώς συμβάλλει στη διάγνωση για το «τις πταίει». Αλλά εκείνο που τώρα πρέπει να αποδείξει είναι αν αυτό αρκεί για να περάσουν από τα χαρτιά στην πράξη οι στόχοι που θα μεταφέρουν την Ελλάδα από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες και τις εμμονές του παρελθόντος στον γενναίο νέο κόσμο του ψηφιακού μέλλοντος.

Πώς θα αλλάξουν τα «100 Γεγονότα Ζωής» των πολιτών

Διαθέτει αίσθηση θεατρικότητας και την εκδηλώνει χωρίς περιττές αναστολές, ιδίως όταν γνωρίζει ότι διεθνώς τα όρια της πολιτικής και του θεάματος είναι ολοένα και λιγότερο ευδιάκριτα. Στην τελετή παράδοσης-παραλαβής ο Κυριάκος Πιερρακάκης σήκωσε ψηλά ένα smartphone και κήρυξε «ψηφιακό ανένδοτο»: «Μέσα σε τέσσερα χρόνια η αλληλεπίδραση του πολίτη με το κράτος θα έχει περάσει εδώ», είπε. Η διακήρυξη μοιάζει ουτοπική, αλλά δεν είναι. Το σίγουρο είναι ότι αυτή η μεταβολή προϋποθέτει άπειρες ώρες πληκτικής προετοιμασίας. Ας προσπαθήσουμε να περιγράψουμε τι θα συμβεί.

Πρώτον, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης –το οποίο έδιωξε αμέσως από πάνω του τις «αμαρτωλές» αρμοδιότητες της «Επικοινωνίας», που είχε αποκτήσει σε προηγούμενες εποχές– «απορροφά» τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων από το υπουργείο Οικονομικών, καθώς και όλες τις άλλες σχετικές πληροφοριακές δομές που είναι διασκορπισμένες στο Δημόσιο. Θα πραγματοποιηθεί επέκταση της G-Cloud υποδομής της ΓΓΠΣ, ώστε να μεταφερθεί εκεί μεσοπρόθεσμα το σύνολο των δεδομένων και μητρώων του Δημοσίου. Αυτό από μόνο του είναι ήδη μια μεγάλη παρέμβαση που συνέβη με το πρώτο Προεδρικό Διάταγμα της κυβέρνησης.

Ο υπουργός που «θυμάται» το μέλλον-1

Ως «αντίδοτο» κατά της γραφειοκρατίας θα ιδρυθεί η διαδικτυακή πύλη gov.gr – ένας χάρτης με διακλαδώσεις όλων των αλληλεπιδράσεων του πολίτη με το Δημόσιο, όπως η γέννηση παιδιού, η έκδοση ταυτότητας και διαβατηρίου κ.λπ.

Δεύτερον, ιδρύεται μία διαδικτυακή πύλη, το gov.gr στο πρότυπο του βρετανικού gov.uk. Πρόκειται για έναν χάρτη με διακλαδώσεις των αλληλεπιδράσεων του πολίτη με το Δημόσιο για όλα τα –περίπου 100– «Γεγονότα Ζωής», δηλαδή γέννηση παιδιού, έκδοση ταυτότητας και διαβατηρίου κ.λπ. Πολλές φορές για ένα «Γεγονός Ζωής», όπως είναι η γέννηση ενός παιδιού, απαιτούνται πολλές επισκέψεις του πολίτη σε διαφορετικές υπηρεσίες. Απαιτείται υπομονή σε πολλές ουρές προκειμένου να ενταχθεί ένα παιδί στο σύστημα πληροφοριών και υπηρεσιών του κράτους. Προσοχή: Το gov.gr θα περιέχει την πιο απλοποιημένη μορφή αλληλεπιδράσεων. Θα έχουν καταργηθεί οι περιττές πράξεις της γραφειοκρατίας και θα έχει ολοκληρωθεί η διαλειτουργικότητα όλων των συστημάτων του Δημοσίου (δηλαδή το κάθε σύστημα θα «μιλάει» με τα υπόλοιπα). Τελικώς, με δυο λόγια, τα περισσότερα «Γεγονότα Ζωής» θα διεκπεραιώνονται με μία επίσκεψη σε ένα ΚΕΠ.

Τρίτον, όλα τα παραπάνω περνούν σε ένα smartphone. Πώς; Προηγείται η προκήρυξη των διαγωνισμών για τα μεγάλα ψηφιακά έργα του Δημοσίου: Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού (HRMS). Ενδοεπιχειρησιακός Σχεδιασμός (ERP). Διαχείριση Σχέσεων Δημοσίου με τους πολίτες (CRM). Από την προκήρυξη των διαγωνισμών ώς την ολοκλήρωση των έργων από τους αναδόχους θα απαιτηθούν 3-4 χρόνια. Σε τέσσερα χρόνια, λοιπόν, τα περισσότερα «Γεγονότα Ζωής» που εν τω μεταξύ θα έχουν απλοποιηθεί και χάρη στο gov.gr θα τα διεκπεραιώνουμε κυρίως στα ΚΕΠ, θα περάσουν στα χέρια μας. Αντί να επισκεπτόμαστε αναγκαστικά ένα ΚΕΠ θα ανοίγουμε το λάπτοπ ή το κινητό μας με τον ίδιο τρόπο που σήμερα μπαίνουμε στο Taxis ή στον τραπεζικό λογαριασμό μας.

Κάπως έτσι θα κλείσουν οι λογαριασμοί του ελληνικού κράτους με την Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση, δηλαδή την επανάσταση της πληροφορικής και θα ανοίξουν με την Τέταρτη, δηλαδή τη σύγκλιση της ψηφιακής με τη φυσική και τη βιολογική σφαίρα. Πρόκειται για τεχνολογίες που περιλαμβάνουν το 3D printing, την προσαυξημένη πραγματικότητα, τις υποδομές του δικτύου 5G.

Ελλάδα 2.0

Αναφερόμαστε σε αυτοκινούμενα οχήματα, σε εκτύπωση (υλοποίηση) αντικειμένων και αγαθών μέσα στο σπίτι μας, για την έξυπνη σύνδεση όλων των υποδομών ενός σπιτιού με το κεντρικό δίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι αποφάσεις για τη δημοπράτηση της υποδομής του 5G που τοποθετούνται στο τέλος του επόμενου έτους. Οπως λέει ο υπουργός, «τα ψηφιακά έργα μοιάζουν με τεχνικά θέματα, αλλά πρόκειται για κεντρικά πολιτικά ζητήματα, αφού σχετίζονται με τον παραγωγικό μετασχηματισμό της κοινωνίας και τη μεταβολή της θέσης του ατόμου μέσα σε αυτήν». Οι αποφάσεις συνδέονται με αναπόφευκτες ανατροπές και συγκρούσεις ανάμεσα στις παλιές δομές που απειλούνται, τις νέες που έρχονται και τα δικαιώματα ισότιμης πρόσβασης των πολιτών σε αυτές. «Το μέλλον ή το σχεδιάζεις ή το υφίστασαι», συμπληρώνει. «Δεν υπάρχει η πολυτέλεια της ακινησίας στις λανθασμένες συνταγές του παρελθόντος.

Οι αρμοδιότητες δεν σταματούν εδώ. Δημόσια συζήτηση έγινε πρόσφατα λόγω της εκδήλωσης φυσικών φαινομένων (θύελλα στη Χαλκιδική, σεισμός στην Αττική) για τον αριθμό άμεσης ειδοποίησης «112». Ο υπουργός μάς διαβεβαιώνει ότι το σύστημα θα είναι πλήρως λειτουργικό για όλη τη χώρα ώς το τέλος του έτους, αλλά θα πραγματοποιηθεί άμεσα ειδική άσκηση σε νησί, με στόχο να εξασφαλιστεί ότι εντός λίγων εβδομάδων θα μπορεί να λειτουργεί σε επιλεγμένες περιοχές, αν παραστεί ανάγκη.

Ενα ακόμα θέμα, που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς είναι τα ΕΛΤΑ, όπου προετοιμάζεται «βιώσιμη παρέμβαση χωρίς χρονοτριβές». Τέλος, ο διακεκριμένος επιστήμονας Σταμάτης Κριμιζής αποδέχθηκε πρόταση του υπουργού να είναι άμισθος σύμβουλος του υπουργείου για θέματα Διαστήματος. Ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός (ΕΛΔΟ) που έδωσε λαβές στο παρελθόν για σκωπτικά σχόλια θα επικεντρωθεί σε ζητήματα όπως οι τηλεπικοινωνίες, η ευφυής γεωργία, η πολιτική προστασία. «Οταν λέμε πολιτική για το Διάστημα πρέπει να εννοούμε γήινα πράγματα», λέει με νόημα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή