Στα μέσα Ιουλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πέρασε μία ημέρα παίζοντας γκολφ με τον γερουσιαστή από το Κεντάκι, Ραντ Πολ. Μέχρι να φθάσει η παρτίδα στο τέλος της, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι σύμβουλοι του Λευκού Οίκου είχαν παρακαμφθεί και ο Πολ είχε αναλάβει τη λεπτή αποστολή διαμεσολάβησης ανάμεσα στις ΗΠΑ και στο Ιράν. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής, κάθετα και διαχρονικά αντίθετος προς τις αμερικανικές επεμβάσεις στο εξωτερικό, συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ, σε μια πολλά υποσχόμενη διερευνητική επαφή. Την ίδια στιγμή που η κατάσταση στον Περσικό Κόλπο οξύνεται, την ώρα που δεξαμενόπλοια κατάσχονται, drones καταρρίπτονται και απειλές εκτοξεύονται, βρίσκεται σε εξέλιξη μία παράλληλη απόπειρα συνεννόησης ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Τεχεράνη.
Το πιθανότερο είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος αντιλαμβάνεται τη συντριπτική πίεση που ασκεί εδώ και ένα χρόνο στο Ιράν ως μοχλό για μια νέα αμερικανoϊρανική συμφωνία, με καλύτερους όρους για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Αυτό είναι από μόνο του παρήγορο, με την έννοια ότι ο πλανήτης δεν έχει να κάνει με έναν ένοικο του Λευκού Οίκου αποφασισμένο για πολεμική σύγκρουση. Η εκτίμηση αυτή όμως δεν σημαίνει ότι η σύγκρουση θα αποτραπεί, αν ο φαύλος κύκλος της κλιμακούμενης έντασης δεν σταματήσει σύντομα.
Τα όρια
Υπέρ μιας διπλωματικής λύσης συνηγορεί το γεγονός ότι στις αρχές Ιουνίου ο Τραμπ συνειδητοποίησε τα όρια των αμερικανικών δυνατοτήτων στην περιοχή. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να πλήξουν στόχους στο Ιράν χωρίς να δεχθεί κάποια από τις πολυάριθμες αμερικανικές βάσεις ή πολεμικά πλοία την «επίσκεψη» ιρανικών πυραύλων. Το σαφές αυτό μήνυμα υποχρέωσε τον Τραμπ να ανακαλέσει, την ύστατη των στιγμών, την απόφαση να απαντήσει στην κατάρριψη από το Ιράν αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους βομβαρδίζοντας στρατιωτικούς στόχους στο εσωτερικό του Ιράν.
Με την εξαίρεση συντριπτικού πλήγματος με πυρηνικά όπλα, όπως αυτό το οποίο περιέγραψε ο Τραμπ την περασμένη εβδομάδα μιλώντας, δήθεν, για τις αμερικανικές «επιλογές» στο Αφγανιστάν, δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ για να δώσουν γρήγορη στρατιωτική απάντηση στη διαμάχη με το Ιράν. Σε κάθε αμερικανική ενέργεια, η Τεχεράνη απαντά με κάποια αντίστοιχη, όπως έδειξε η κατάσχεση του υπό βρετανική σημαία δεξαμενόπλοιου «Stena Impero» στα Στενά του Ορμούζ, δύο εβδομάδες αφότου η Βρετανία, υπό αμερικανικές οδηγίες είχε δεσμεύσει το δεξαμενόπλοιο «Grace 1», φορτωμένο με 2,1 εκατ. βαρέλια ιρανικού πετρελαίου στα στενά του Γιβραλτάρ.
Ως απάντηση στον στραγγαλισμό των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου από τις σαρωτικές αμερικανικές κυρώσεις, το Ιράν έχει τη δυνατότητα να παρενοχλήσει αποτελεσματικά τη ναυσιπλοΐα στον Περσικό Κόλπο. Πριν από τρεις δεκαετίες, στην τελευταία φάση του πολέμου Ιράν-Ιράκ όταν οι δυνατότητες της Τεχεράνης ήταν πολύ μικρότερες και οι ΗΠΑ είχαν στείλει δεκάδες πολεμικά πλοία στην περιοχή, το Ιράν ήταν και πάλι σε θέση να επιτίθεται σε δεξαμενόπλοια υπό αμερικανική προστασία. Ουδείς πιστεύει στα σοβαρά ότι μια χώρα με ακτογραμμή 2.400 χιλιομέτρων στον Περσικό, με τα μέσα που διαθέτει το σημερινό Ιράν μπορεί να εμποδιστεί από μια χούφτα πολεμικά σκάφη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Γι’ αυτό, ακόμη και χώρες των οποίων η οικονομία εξαρτάται από τις εισαγωγές πετρελαίου μέσω Περσικού, όπως η Ιαπωνία, διστάζουν να λάβουν μέρος στην πολυεθνική ναυτική δύναμη (επιχείρηση Sentinel) που ετοιμάζουν οι ΗΠΑ. Η εκτίμησή τους είναι ότι οι ενέργειες του Ιράν αποτελούν σύμπτωμα της πίεσης που δέχεται από τις κυρώσεις και ότι αν οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποκατασταθεί η ομαλότητα, πρέπει να έρθουν σε συνεννόηση με την Τεχεράνη, όχι να συσσωρεύουν ναυτικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη διολίσθηση σε μια ανεπιθύμητη σύρραξη.