Δεν λέμε, είναι καλό πράγμα να οργανωθεί το γραφείο του πρωθυπουργού στα πρότυπα της γερμανικής Καγκελαρίας ή του Λευκού Οίκου, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ούτε η πρώτη ούτε ο δεύτερος ορίζουν ένα τόσο συγκεντρωτικό κράτος όπως είναι το ελληνικό. Η Γερμανία και οι ΗΠΑ είναι ομόσπονδα κράτη, όπου η τοπική αυτοδιοίκηση παίζει αποφασιστικό ρόλο στη ζωή των πολιτών. Η γερμανική Καγκελαρία δεν ορίζει πόσα εισπράττει και ξοδεύει ένα κρατίδιο ή ένας οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης, ούτε ο Λευκός Οίκος κανονίζει τι θα κάνει το Χάρβαρντ ή αν θα ιδρύσει νομική σχολή το Στάνφορντ.
Βεβαίως, στο μπάχαλο του ελληνικού κράτους, ακόμη και το πρωθυπουργικό γραφείο χρειάζεται οργάνωση, έστω για να μην ξαναζήσουμε ρεζιλίκια σαν αυτό που έπαθε ο κ. Αλέξης Τσίπρας όταν την επόμενη ακριβώς ημέρα της φιέστας που έκανε, ως πρωθυπουργός, για την παραχώρηση των μετοχών του ΟΛΠ στην Cosco (10.4.2016) βγήκε ο υπουργός Ναυτιλίας του και τον διέψευσε λέγοντας ότι «έχουμε μπροστά μας δρόμο μέχρι τη μεταβίβαση των μετοχών τον Ιούνιο». Ομως, η οργάνωση και η μηχανοργάνωση ενός αποτυχημένου μοντέλου δεν το κάνει επιτυχημένο. Απλώς η αποτυχία γίνεται με καλύτερες διαδικασίες.
Το μυστικό για μια επιτυχημένη κυβέρνηση είναι αυτό που είχε πει πριν 200 χρόνια ο Τόμας Τζέφερσον: να κυβερνάει λιγότερο, υπό την έννοια να ρυθμίζει λιγότερα σε κεντρικό επίπεδο, και να αφήνει έναν μεγάλο αριθμό μικρών αποφάσεων να λαμβάνονται σε χαμηλότερο επίπεδο.
Καλή είναι η μείωση του ΕΝΦΙΑ που οριζοντίως (σε όλη την επικράτεια) ανακοινώθηκε σε βάθος τριετίας, αλλά πώς συμβιβάζεται με την απόδοση του τέλους στους δήμους; Εκτός αν οι δήμοι θα έχουν το βάρος της συλλογής των φόρων και η κυβέρνηση θα αποφασίζει για το ύψος τους. Αυτό δεν θα δουλέψει.
Δηλαδή, αν οι δημότες Κηφισιάς θέλουν –για τους δικούς τους λόγους– να πλακοστρώσουν όλους τους δρόμους τους, θα παρακαλούν τον κ. Τάκη Θεοδωρικάκο να τους αυξήσει τον ΕΝΦΙΑ, όπως πριν παρακαλούσαν τον κ. Πάνο Σκουρλέτη να τους αυξήσει την επιχορήγηση;
Εχουμε μια καλά στελεχωμένη κυβέρνηση, με ανθρώπους που κατά κανόνα γνωρίζουν το αντικείμενό τους. Αλλά, όσο καλούς τεχνοκράτες και αν επιλέξει ο πρωθυπουργός, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πιο πανούργα. Δεν θα περάσει πολύς καιρός πριν αυτά τα εξαιρετικά μυαλά αρχίσουν να κατατρίβονται με τις απίθανες λεπτομέρειες του κυβερνητικού έργου, ακριβώς επειδή όλα θα περνούν από το γραφείο τους. Και ο διάβολος για κάθε κυβέρνηση κρύβεται σε απίθανες λεπτομέρειες, οι οποίες δεν θα έπρεπε να είναι των υπουργών.
Επομένως, είναι καλό πράγμα η οργάνωση του επιτελικού κράτους, αρκεί να μην ξεχνάμε το επίθετο πριν από το ουσιαστικό. Το επιτελικό δεν μπορεί παρά να είναι αποκεντρωμένο κράτος.