Η εξέλιξη των τουρκικών δραστηριοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο, με αποκορύφωμα τις γεωτρήσεις του «Φατίχ» στα δυτικά της Πάφου και του «Γιαβούζ», αλλά και οι έρευνες που ακολουθούν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είναι μέρος μιας πολυετούς αλληλουχίας γεγονότων.
Η μακροπρόθεσμη στρατηγική της Αγκυρας ξεκινά από τη ραγδαία ανάπτυξη της Τουρκίας και τις τεράστιες ανάγκες σε φυσικό αέριο, οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 52 δισ. κυβικά μέτρα κατ’ έτος. Για την Τουρκία η εξάρτηση από τη Ρωσία και το Ιράν είναι τεράστια, καθώς εισάγει από την πρώτη χώρα περίπου το 55-60% και από τη δεύτερη το 20% των ποσοτήτων που χρειάζεται.
Ως εκ τούτου, η διεκδίκηση τμήματος των φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου, εντάσσεται και σε αυτή τη στρατηγική, για την οποία η Αγκυρα έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια.
Οι πρώτες σεισμικές έρευνες στις οποίες αναφέρεται το παραπάνω άρθρο του δρος Κωνσταντίνου Νικολάου για την περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, φαίνεται ότι κατά πάσα πιθανότητα διεξήχθησαν σε δύο περιόδους. Από το 2012 έως και το 2015 έγιναν, κατά κύριο λόγο, από το παλαιότερης τεχνολογίας «Τσεσμέ», ενώ κατά την περίοδο από το 2015 και έπειτα ανέλαβε το πολύ πιο εξελιγμένο «Μπαρμπαρός». Υπενθυμίζεται ότι το «Μπαρμπαρός» αποκτήθηκε (από το 2011 έως και το 2013 λειτουργούσε με την ονομασία «Polarcus Samur»), ακριβώς για να ξεπεραστούν οι σκόπελοι που συναντούσε η τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤΡΑΟ) με ένα σκάφος που δεν ήταν ιδιοκτησίας της. Ο ερευνητικός στόλος ιδιοκτησίας του τουρκικού κράτους ολοκληρώθηκε το 2018 και το 2019, όταν αποκτήθηκαν αρχικά το πλωτό γεωτρύπανο «Φατίχ» και, εν συνεχεία, το «Γιαβούζ».
Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι πρακτικά η ανάπτυξη ερευνητικού στόλου ακολούθησε το γενικότερο ναυτικό δόγμα της Τουρκίας. Ουκ ολίγοι Τούρκοι αναλυτές περιλαμβάνουν σε αυτό το ευρύτερο σχέδιο ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου και την απόκτηση δυνατοτήτων «άρνησης πρόσβασης περιοχής» (Α2/AD), των οποίων οι πύραυλοι S-400 αποτελούν ένα από τα πλέον εμβληματικά οπλικά συστήματα.
Μια ένδειξη της διεξαγωγής σεισμικών ερευνών σε ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι αυτή του περασμένου Οκτωβρίου. Τότε η τουρκική υδρογραφική υπηρεσία εξέδωσε NAVTEX για σεισμικές έρευνες από το «Μπαρμπαρός» σε μια περιοχή η οποία περιείχε –πέρα από ορισμένες τουρκικές θαλάσσιες εκτάσεις– κατά κύριο λόγο τα οικόπεδα 4 και 5 της κυπριακής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ), αλλά και μια τριγωνική περιοχή περίπου 600 τετραγωνικών χιλιομέτρων που συμπίπτει με το ανατολικότερο άκρο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Τότε η Αθήνα αντέδρασε στέλνοντας μονάδα του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.), αρχικά τη φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» και, ακολούθως, τη «Σαλαμίς». Τα δύο πολεμικά επί περίπου δύο εβδομάδες είχαν αναλάβει, διαδοχικά, την αποστολή να εκπέμπουν προς το τουρκικό ερευνητικό σήμα με το οποίο κοινοποιούνταν οι πληροφορίες περί πλου σε ελληνική υφαλοκρηπίδα. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, παρά τις οχλήσεις, το «Μπαρμπαρός» ολοκλήρωσε τις σεισμικές έρευνές του στην ελληνική υφαλοκρηπίδα προτού προχωρήσει προς την κυπριακή.
Η αναβάθμιση της Ανατολικής Μεσογείου σε περιοχή κρισιμότητας για την τουρκική ασφάλεια εφάμιλλης με τη βόρεια Συρία, όπως αναδεικνύεται σε όλες τις πρόσφατες συνεδριάσεις του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας της γείτονος, υποδηλώνει, αν μη τι άλλο, την σημασία που αποδίδει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε όλη την περιοχή μεταξύ 28ου και 32ου μεσημβρινού που, κατά την αντίληψη της Αγκυρας, ταυτίζεται με τα όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Η Αγκυρα περιγράφει αυτές τις διεκδικήσεις περίπου ως εντασσόμενες σε μια αντίληψη περί φυσικού δικαίου (jus naturale), παρερμηνεύοντας, σκοπίμως, την κατάθεση συντεταγμένων το 2004 στον ΟΗΕ, με την αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα των, αποκαλούμενων από την Τουρκία, εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της. Είναι απολύτως σαφές ότι όλη αυτή η τουρκική κινητικότητα αλλάζει de facto και τη συζήτηση η οποία διεξάγεται ενόψει των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, όποτε και αν αυτές τελικά επαναρχίσουν.