Ο συνδυασμός φρέσκιας αντίληψης και νέων τεχνολογιών με την ιστορία και την παράδοση οδηγεί –όποτε υιοθετείται– σε ιδιαίτερα αξιόλογα αποτελέσματα. Η Ελπισία Σπαθάρη είναι φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη Σχολή Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων της Σύρου. Στο πλαίσιο της πρακτικής της άσκησης είχε μία πρωτότυπη ιδέα: να αξιοποιήσει υλικό από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης προκειμένου να παραγάγει προϊόντα, τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν στην αγορά ως εναλλακτικά σουβενίρ. Πώς αποτυπώνει η ίδια την εμπειρία της; «Μην έχοντας ιδέα αρχικά με τι θέλω να καταπιαστώ, ανέτρεξα στην πλατφόρμα Atlas του πανεπιστημίου, όπου μπορείς να βρεις φορείς, οι οποίοι υποστηρίζουν την πρακτική φοιτητών. Στην αναζήτηση βρήκα μία θέση στη Βιβλιοθήκη της Μυτιλήνης – της γενέτειράς μου. Απευθυνόταν, ωστόσο, σε φοιτητές βιβλιοθηκονομίας με αντικείμενο την ψηφιοποίηση αρχείων.
Στην τηλεφωνική μου επικοινωνία με την υπεύθυνη, κ. Μαρία Γρηγορά, πρότεινα να χρησιμοποιήσω υλικό από τα αρχεία και να σχεδιάσω προϊόντα, που μπορούν να εμπορευματοποιηθούν. Η ιδέα της άρεσε και ξεκινήσαμε!». Τι είδους υλικό χρησιμοποίησε η Ελπισία; «Πηγαίνοντας η ίδια στη Βιβλιοθήκη, η κ. Γρηγορά –ιδιαίτερα υποστηρικτική– μου έδειξε κάποια παλιά αυστριακά και γαλλικά περιοδικά μόδας του 19ου αιώνα. Ενθουσιάστηκα. Καταπληκτικά σχέδια. Ενδιαφέρθηκα, επίσης, για παλιές φωτογραφίες από το αρχείο του Παύλου Βελόνη, ο οποίος ήταν ο φωτογράφος του νησιού: απαθανάτιζε αθλητικά δρώμενα, γιορτές, εκδηλώσεις, αγώνες. Χρησιμοποίησα ακόμη γελοιογραφίες από τοπικές εφημερίδες του νησιού, όπως ο Σκορπιός, καθώς και τίτλους – μου έκανε εντύπωση πόσο καλοδουλεμένοι ήταν… διαφορετικές γραμματοσειρές, σε συνδυασμό με σχέδια, όλα ζωγραφισμένα στο χέρι πρώτα. Υπέροχη δουλειά!».
Με ποιο τρόπο θα αξιοποιούσε όλα αυτά τα σχέδια; «Μετά τη δική μου επεξεργασία και παρέμβαση στα πρωτότυπα –το λεγόμενο artistic direction– σκέφτηκα να τα τυπώσουμε σε πορσελάνινες κούπες, σημειωματάρια, μπλουζάκια, υφασμάτινες τσάντες, σελιδοδείκτες. Oλα, σαν εναλλακτικού τύπου αναμνηστικά, θα μπορούσαν να τα διαθέσουν από τη Βιβλιοθήκη προς πώληση». Βγήκαν στην παραγωγή; «Eχω αφήσει στη Βιβλιοθήκη ένα φάκελο με όλα τα αρχεία, τα οποία μπορούν να δώσουν αργότερα σε ένα τυπογραφείο και να προχωρήσουν σε παραγωγή προϊόντων. Δυστυχώς, οι δύσκαμπτες γραφειοκρατικές διαδικασίες δεν επέτρεψαν στην παρούσα φάση να φτάσουμε σε ένα τελικό αποτέλεσμα προς διάθεση στο κοινό. Περιορίστηκα στο να κάνω την παρουσίαση της εργασίας μου στη Σχολή». Μα θα αποτελούσε και πόλο έλξης για τη Βιβλιοθήκη μία προθήκη με αυτά τα προϊόντα στην είσοδο… «Πράγματι! Μου άρεσαν τόσο πολύ όλα όσα ανακάλυψα· θεωρώ πως ήταν κρίμα να βρίσκονται τέτοια αριστουργήματα κλειδωμένα σε συρτάρια και ντουλάπια. Η καλλιτεχνική τους αξία τεράστια και θα άξιζε να τα δείξουμε στις νέες γενιές. Aλλωστε, συνδέονται άρρηκτα με την ιστορία του νησιού».
Η προσπάθεια, ωστόσο, δεν εξαντλείται εδώ. Σωστά; «Ακριβώς! Με πρωτοβουλία της κ. Γρηγορά, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης θα συμμετάσχει στο διεθνές συνέδριο της IFLA (International Federation of Librarians), που θα πραγματοποιηθεί φέτος στη Σάμο, 22-23/8. Γενικός προσανατολισμός του, η καλλιέργεια της εξωστρέφειας των βιβλιοθηκών μέσω των νέων τεχνολογιών. Eχει προγραμματιστεί να παρουσιάσουμε εκεί την εργασία μου, στον εμπλουτισμό της οποίας βοήθησε και η κ. Φανή Μανωρίτου από τη Βιβλιοθήκη. Σε όλα τα σχέδια που έφτιαξα, προσάρμοσα μία εφαρμογή QR – το μικρό πλαίσιο που μοιάζει με μία διάτρητη κάρτα και φέρουν όλα τα προϊόντα που σκανάρονται. Oταν κάποιος σκανάρει το προϊόν με το κινητό του, μεταφέρεται κατευθείαν στην ψηφιακή σελίδα της Βιβλιοθήκης – στο Αποθετήριο, δηλαδή – όπου μπορεί να διαβάσει την ιστορία του συγκεκριμένου σχεδίου».
Το συνέδριο
Η Βιβλιοθήκη Σάμου σε συνεργασία με τη Διεθνή Ομοσπονδία Βιβλιοθηκών και Βιβλιοθηκονόμων (IFLA) διοργανώνουν διεθνές συνέδριο στο Πυθαγόρειο 22-23 Αυγούστου. Το συνέδριο είναι δορυφορικό (Satellite Meeting) του World Library & Information Congress: 85th IFLA General Conference & Assembly, που θα διεξαχθεί στην Αθήνα 24-30/8. Ο τίτλος του συνεδρίου είναι: «Recruiting and Managing the New Generation of Employees to Attract New Markets and Create New Services». Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης συμμετέχει στο Satellite Meeting της IFLA με θέμα: «Introduction of Interactive & Product Design in Reshaping the Public Library’s Services through ICT Technologies & Public Engagement: The Case of Mytilene Public Library’s Archives».