Με αφορμή τη χθεσινή συζήτηση στη Βουλή, όπου ο Αλέξης Τσίπρας για πολλοστή φορά την οδήγησε σε μια ανούσια «κόντρα» γύρω από πτυχία και τίτλους σπουδών, επανήλθε στον νου η δημόσια κουβέντα, που πάντα υποβόσκει σαν διαιρετική τομή στην ελληνική κοινωνία, γύρω από την αριστεία. «Ο ΣΥΡΙΖΑ απεχθάνεται την αριστεία», άκουγα να λένε ήδη από το 2015 στελέχη και φίλοι του σημερινού κυβερνώντος κόμματος, ταυτίζοντας, μάλλον, την έννοια της αριστείας με ποσοτικούς δείκτες και ίσως τεχνοκρατικά χαρακτηριστικά.
Η προσέγγιση ήταν τελείως λάθος, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ, αντί να απαντήσει επί της ουσίας, επέλεξε να μπει στη δημόσια κουβέντα ακριβώς πάνω στην ίδια βάση συζήτησης. Εγκλωβισμένος σταθερά σε ιδεοληψίες που ποτέ δεν κατάφερε να ξεπεράσει παρά την υψηλή μαθητεία που πήρε από τη διακυβέρνηση της χώρας, απαντούσε στην κατηγορία πως απεχθάνεται την αριστεία, σαν οι «άριστοι» να είναι όχι μόνον κάτι ελιτίστικο ή πορφυρογέννητο, αλλά και ταυτισμένο με την ανισότητα και την αδικία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε σε αυτή τη συζήτηση, θεωρώντας πως βρίσκει ακόμη έναν ευνοϊκό αντίπαλο: κάποιους «άριστους» που κάθονται σε κάποιο θρόνο και ως «κόμμα των πολλών», όπως έλεγε το σύνθημα των ευρωεκλογών, έπρεπε να τους βάλει απέναντι. Με αυτό τον τρόπο, οι δύο «αντιμαχόμενες πλευρές» έβαλαν μια ταμπέλα που δεν υπάρχει διαστρεβλώνοντας μια ωραία λέξη και μια ωραία έννοια: την αριστεία. Κυριολεκτικά, άλλωστε, ο άριστος είναι υπερθετικός βαθμός του καλός. Είναι αυτός που προσπαθεί να βελτιωθεί, επιτυγχάνει κάτι. Αρα είναι αυτός που τελικά έχει κάποιες αρετές. Είναι δίκαιος, σώφρων, εγκρατής, τίμιος. Αυτά δεν είναι ποσοτικά προσόντα, αλλά κυρίως ποιοτικά, που μπορεί να τα συναντήσει κάποιος σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως οικονομικής και κοινωνικής τάξεως ακόμα και μόρφωσης. Οι καλοί γονείς έχουν μέσα τους την αριστεία. Ο αγρότης που κοιτάζει νέες μεθόδους για να εξελίξει τη δουλειά του μπορεί να είναι άριστος. Ο υδραυλικός που θέλει να κόψει απόδειξη γιατί έχει συνείδηση πολίτη, ο δημόσιος υπάλληλος που δεν θα χρηματιζόταν ποτέ.
Η αριστεία δεν είναι ελιτίστικη κατάκτηση που έχει να κάνει μόνο με συλλογή πτυχίων και τυπικά προσόντα, τα οποία βεβαίως έχουν τη δική τους σημασία. Είναι πρωτίστως ένας ποιοτικός δείκτης στον οποίο έχουν πρόσβαση από τη φύση τους όλοι οι άνθρωποι. Αυτή η αριστεία είναι που χρειαζόμαστε όλοι. Και τα κόμματα.