Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των φαινομένων ανομίας και βίας εντός των ΑΕΙ έγινε με την ψήφιση της διάταξης για το άσυλο. Η πρόκληση τώρα για την κυβέρνηση είναι η εφαρμογή της. Αυτό τόνισε, χθες, η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9», προσθέτοντας ότι έχουν ήδη γίνει επαφές με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και τον υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για το πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη η διάταξη. Η ίδια, πάντως, εξέφρασε την ευχή η διάταξη «να λειτουργήσει αποτρεπτικά» σε πράξεις ανομίας και να μη χρειαστεί τελικά η επέμβαση της αστυνομίας.
«Αποκαθιστούμε το άσυλο στην πραγματική του έννοια, θέλουμε το πανεπιστήμιο να είναι κατεξοχήν χώρος στον οποίο μπορεί κανείς να μιλάει ελεύθερα, να εκφράζεται ελεύθερα, χωρίς να φοβάται ότι 10, 20, 30 μέτρα παρακάτω θα του επιτεθεί κάποιος για τις απόψεις που εξέφρασε», επεσήμανε η κ. Κεραμέως και διαβεβαίωσε ότι «η αστυνομία θα επεμβαίνει μόνο όταν χρειάζεται». Οπως σημείωσε, «έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στον αρμόδιο υπουργό ότι θα εφαρμόσει τη διάταξη κατά τον βέλτιστο τρόπο και ευχή της κυβέρνησης είναι να μη χρειαστεί να εφαρμοστεί αυτή η διάταξη, παρά να λειτουργήσει αποτρεπτικά, περνώντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι όλοι αυτοί οι οποίοι πράττουν έκνομες ενέργειες πλέον δεν θα έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό εντός των πανεπιστημίων».
Για την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας η διάταξη για το άσυλο είναι και ένας βασικός όρος για τη διευκόλυνση του αυτοδιοίκητου στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, στη λογική ότι προϋπόθεση για το αυτοδιοίκητο αποτελεί η ασφάλεια, και η πρόσφατα ψηφισθείσα διάταξη θέτει τις βάσεις για να πληρωθεί αυτή. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα μη ουσιαστικής εφαρμογής του αυτοδιοίκητου από παράνομες πράξεις εντός των ΑΕΙ αναφέρονται οι περιπτώσεις ομηρίας πρυτάνεων ακόμα και με «χτίσιμο» της πόρτας του γραφείου τους ή η αδυναμία των πρυτανικών αρχών αξιοποίησης χώρων εντός των ΑΕΙ για επέκταση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων, λόγω καταλήψεων.
Η κ. Κεραμέως, πάντως, επεσήμανε ότι εκτός από τη διάταξη για το άσυλο υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να μη λαμβάνουν χώρα στα Ιδρύματα έκνομες ενέργειες, αναφέροντας ως παράδειγμα τον συστηματικό φωτισμό όλων των χώρων εντός των πανεπιστημίων. «Υπάρχουν αρκετοί τρόποι, κατά καιρούς έχουν ειπωθεί στον δημόσιο διάλογο, και όλα αυτά θα τα συζητήσουμε εκτενώς και με τους πρυτάνεις», σημείωσε.
Η υπουργός Παιδείας ερωτήθηκε και για τα σοβαρά γραφειοκρατικά εμπόδια που έχει δημιουργήσει στην έρευνα η ένταξη από 1/1/2019 των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) των πανεπιστημίων στο δημόσιο λογιστικό. Η κ. Κεραμέως προανήγγειλε αλλαγές στο σχετικό θεσμικό πλαίσιο. «Μελετούμε νέο σχέδιο, το οποίο θα δώσει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία στα πανεπιστήμια, χωρίς βεβαίως εκπτώσεις στις επιταγές της διαφάνειας», όπως είπε χαρακτηριστικά. Σημειώνεται ότι προχθές πανεπιστημιακοί και ερευνητές απέστειλαν ψήφισμα –το υπογράφουν περισσότεροι από 1.500– στον πρωθυπουργό και στα συναρμόδια υπουργεία Παιδείας και Ανάπτυξης με το οποίο ζητούν την έξοδο των ΕΛΚΕ από το δημόσιο λογιστικό, τονίζοντας ότι το ισχύον καθεστώς αποτελεί τροχοπέδη για την ομαλή υλοποίηση ερευνητικών έργων και την επίτευξη αριστείας στα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Οπως τονίζουν, «το υφιστάμενο καθεστώς προβλέπει πλήθος άσκοπων γραφειοκρατικών διαδικασιών, σε μεγάλο βαθμό επαναληπτικών, χωρίς οφέλη για τη διαφάνεια της διαχείρισης των κονδυλίων, αλλά με πολύ αρνητικές επιπτώσεις στην ομαλή υλοποίηση των έργων και στην ουσιαστική πραγματοποίηση έρευνας».