Την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόμου από τις τράπεζες, αλλά και ρυθμίσεις για την ταχεία εκδίκαση υποθέσεων που σχετίζονται με επενδύσεις, θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το διυπουργικό αναπτυξιακό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή εντός του Σεπτεμβρίου. «Στόχος μας είναι, σε αυτό το πρώτο μεγάλο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, να αποτυπώνεται η πολιτική βούληση της κυβέρνησης να μετατρέψουμε την Ελλάδα στην πιο φιλική προς τις επενδύσεις χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης», δηλώνει ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης. Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων αποκαλύπτει σήμερα, μιλώντας στην «Καθημερινή», το σχέδιο της κυβέρνησης για τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων, για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα για την πιστοποίηση της ταυτότητας των προϊόντων, αλλά και τις παρεμβάσεις στις οποίες θα προβεί αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο για τη διάσωση δέκα μεγάλων επιχειρήσεων. Ο ίδιος, μέσω της «Καθημερινής», καλεί τους κύριους μετόχους της Creta Farms να παράσχουν στις τράπεζες τις αναγκαίες εγγυήσεις που θα επιτρέψουν τη χρηματοδότηση της αλλαντοβιομηχανίας και την ομαλή λειτουργία της, θέτοντάς τους προ των ευθυνών τους.
– Ποια είναι τα βασικά σημεία του αναπτυξιακού νομοσχεδίου και ποιο το ακριβές χρονοδιάγραμμα των σχετικών ενεργειών σας;
– Εχουμε ήδη δώσει την πολιτική κατεύθυνση που πρέπει να έχει το νομοσχέδιο και η αρμόδια τεχνική ομάδα θα μας παρουσιάσει το προσχέδιο έως τις 15 Αυγούστου. Εκτιμώ ότι το τελικό κείμενο θα είναι έτοιμο προς διαβούλευση στο τέλος του μήνα και μες στον Σεπτέμβριο θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Ολη η ιδέα του διυπουργικού –όπως εξελίσσεται τελικά– νομοσχεδίου, καθώς θα περιλαμβάνει διατάξεις και άλλων υπουργείων, είναι να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα. Από την πλευρά μας θα εισαχθούν διατάξεις που θα αφορούν τη διαδικασία αδειοδότησης των επιχειρήσεων, των βιομηχανιών, το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), καθώς και την ανάθεση σε τρίτους (outsourcing) της αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόμου, αλλά και του ελέγχου της υλοποίησης των επενδύσεων που έχουν υπαχθεί σε αυτόν. Συγκεκριμένα, η πρότασή μας προβλέπει την εμπλοκή των τραπεζών στην αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόμου και των ελεγκτικών εταιρειών –ενός επιπέδου και άνω– στον έλεγχο υλοποίησης των επενδύσεων. Φυσικά, το κράτος θα μπορεί να ελέγχει οποιαδήποτε από αυτές τις αποφάσεις εκ των υστέρων. Δηλαδή, δεν χάνει το κράτος το δικαίωμα του ελέγχου, αλλά δεν θα σταματά η επένδυση λόγω του ελέγχου. Σε περίπτωση που το κράτος διαπιστώσει ψευδή πιστοποίηση επένδυσης, θα προβλέπονται πολύ βαριές κυρώσεις όχι μόνο για τον επενδυτή αλλά και για την ελεγκτική εταιρεία. Ο σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε τις εταιρείες να κινούνται γρήγορα.
Ενδεχομένως στο νομοσχέδιο θα προβλέπονται και κάποιες αλλαγές στον αναπτυξιακό νόμο σε ορισμένα παραμετρικά του σημεία. Στόχος μας είναι σε αυτό το πρώτο μεγάλο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων να αποτυπώνεται η πολιτική βούληση της κυβέρνησης να μετατρέψουμε την Ελλάδα στην πιο φιλική προς τις επενδύσεις χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
– Την ίδια ώρα, όμως, πολλές επενδύσεις καθυστερούν λόγω της μη ταχείας εκδίκασης υποθέσεων…
– Το υπουργείο Δικαιοσύνης επεξεργάζεται πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της ταχείας απονομής δικαιοσύνης σε υποθέσεις που σχετίζονται με τις επενδύσεις και στόχος είναι οι διατάξεις αυτές να περιλαμβάνονται στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο.
– Πρόσφατα προχωρήσατε σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις για την επένδυση στο Ελληνικό. Τι σκοπεύετε να πράξετε για άλλες εμβληματικές επενδύσεις στις οποίες υπάρχει εμπλοκή;
– Εχουμε συστήσει στο υπουργείο μια ομάδα εργασίας που εξετάζει πώς μπορούν να «ξεκολλήσουν» κάποιες μεγάλες επενδύσεις. Ζητήσαμε ένα ενημερωτικό σημείωμα για κάθε μία από αυτές, προκειμένου να δούμε σε ποιο σημείο ακριβώς υπάρχει εμπλοκή. Πέραν του Ελληνικού, εξετάζουμε την επένδυση στην περιοχή Αφάντου της Ρόδου, στην Κασσιόπη, ξεκινάμε διαγωνισμό για την ΕΛΒΟ και έχουμε ένα πλάνο για τα Ναυπηγεία, τόσο της Ελευσίνας όσο και του Σκαραμαγκά. Μπορεί το πρόβλημα να είναι απλό, από μια καθυστέρηση της πολεοδομίας να εκδώσει μία οικοδομική άδεια, έως πολύ σύνθετο, όπως είναι για παράδειγμα η έκδοση μιας κοινής υπουργικής απόφασης. Φυσικά αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε για κάθε μία επένδυση. Παίρνουμε όμως χρήσιμα μαθήματα από την εργασία που κάνουμε για αυτές τις επενδύσεις για να δούμε πώς μπορούμε να βελτιώσουμε συνολικά το σύστημα και πώς θα εφαρμόσουμε τις απλουστευμένες διαδικασίες σε ευρύτερη κλίμακα, είτε πρόκειται για μεγάλες είτε για μικρές επενδύσεις. Αυτό που πρέπει να μεταφέρουμε ως νοοτροπία σε όλη τη δημόσια διοίκηση είναι ότι και η παραμικρή επένδυση μας ενδιαφέρει.
– Και στο παρελθόν, πάντως, έχουν θεσμοθετηθεί συγκεκριμένες προθεσμίες για την αδειοδότηση, για παράδειγμα, των στρατηγικών επενδύσεων, χωρίς όμως στην πράξη να εφαρμοσθεί η νομοθεσία. Γιατί θεωρείτε ότι τώρα μπορείτε να πετύχετε;
– Εχουμε τρία πλεονεκτήματα. Πρώτον, έχουμε έναν πρωθυπουργό που ενδιαφέρεται πάρα πολύ για αυτό το ζήτημα. Μας πιέζει ο ίδιος επί καθημερινής βάσης για το θέμα των επενδύσεων και αυτό είναι καλό, διότι μας δίνει την πολιτική αρμοδιότητα να πιέσουμε και εμείς παρακάτω. Δεύτερον, έχουμε μπροστά μας τέσσερα χρόνια θητείας και έχουμε χρόνο να εφαρμόσουμε τις πολιτικές μας. Τρίτον, ο Μητσοτάκης κέρδισε τις εκλογές με τη σωστή ατζέντα. Δεν είπε «ψηφίστε με για να σας βάλω στο Δημόσιο ή για να σας δώσω τη 14η σύνταξη». Είπε «ψηφίστε με για να επιταχυνθούν οι ιδιωτικοποιήσεις, για να πάρει μπρος η οικονομία, για να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις». Επομένως, έχουμε την πολιτική νομιμοποίηση για να κάνουμε πράγματα.
– Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) έχει υποστηρίξει ότι χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ, επενδύσεις 100 δισ. ευρώ έως το 2025. Κατά πόσον θεωρείτε ότι μπορείτε να πιάσετε αυτόν τον στόχο;
– Εάν κοιτάξεις τον στόχο, σου φαίνεται ένα βουνό. Και όταν βλέπεις το βουνό, λυγάς και λίγο. Ο στόχος είναι σωστός, αλλά εγώ δουλεύω με λίγο διαφορετικό τρόπο. Η Ελλάδα διάγει μια δεκαετία αποεπένδυσης. Εάν μετρήσουμε την απόδοση των παγίων, τις επενδύσεις σε νέα μηχανήματα και μονάδες, το πρόσημο είναι αρνητικό.
Εάν αυτό συνεχισθεί σε συνδυασμό με τη δημογραφική μας κάμψη, δημιουργεί συνθήκες μεγάλης φτώχειας στην Ελλάδα. Πράγματι, λοιπόν, χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ για να αντιστραφεί αυτή η πορεία. Δεν θα ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Θα κάνουμε ό,τι έκαναν οι άλλες χώρες που κατάφεραν να προσελκύσουν επενδύσεις. Δεν θέλω να εφαρμόσω κάποια καινοφανή ιδέα. Θέλω να εφαρμόσω τις καλύτερες πρακτικές των άλλων, διότι όταν εφαρμόζεις αυτές τις απλές βασικές ιδέες –σε μια απαγορευμένη για την Ελλάδα λέξη– στον καπιταλισμό, λειτουργούν οι νόμοι του καπιταλισμού. Και τότε έρχονται οι επενδύσεις. Οι επενδύσεις δεν θα έρθουν επειδή θα πω εγώ ωραίες κουβέντες ή επειδή έχουμε ήλιο και καλό καιρό. Αυτό μπορεί να συμβάλει. Ομως οι επενδύσεις θα έρθουν όταν οι επενδυτές θεωρήσουν ότι δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα και ότι έχουν καλές προοπτικές κέρδους.
– Εχετε προαναγγείλει αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων. Προς ποια κατεύθυνση θα κινούνται αυτές;
– Ο νόμος για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ήταν ένας πολύ φιλόδοξος νόμος. Δυστυχώς, όλη η κριτική που κάναμε τότε, ως αντιπολίτευση, αποδείχθηκε αληθής. Ο νόμος δεν λειτουργεί διότι όπως έχει φτιαχτεί αφήνει στα εμπλεκόμενα μέρη, ήτοι στις τράπεζες, στο Δημόσιο και στον ΕΦΚΑ, δυνητικά να αποφασίσουν ποια επιχείρηση είναι βιώσιμη και ποια όχι. Αφήνουν δηλαδή στον αντίστοιχο υπάλληλο να πάρει την ευθύνη. Ωστόσο, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει η ελληνική δημόσια διοίκηση είναι ότι κανείς δεν θέλει να πάρει καμία ευθύνη, διότι φοβάται ότι θα μπλέξει. Το καταλαβαίνω από την ανθρώπινη πλευρά, αλλά από την άλλη βλάπτει το δημόσιο συμφέρον. Πρέπει, λοιπόν, να φτιάξουμε ένα θεσμικό πλαίσιο που δεν θα επιτρέπει σε κανέναν να παίρνει καμία ευθύνη, διότι την ευθύνη θα την έχει πάρει από πριν η Βουλή με τον νόμο που θα έχει θεσπίσει. Σήμερα, εκτός από τα αντικειμενικά μεγέθη, όπως είναι ο τζίρος, τα λειτουργικά κέρδη κ.ο.κ., λαμβάνεται υπόψη και η έκθεση του εμπειρογνώμονα για τη βιωσιμότητα και το σχέδιο αναδιάρθρωσης που προτείνει. Εμείς θέλουμε να βρούμε τα όρια εκείνα που δεν θα θέσουν σε κίνδυνο το δημόσιο συμφέρον και θα μπορούσαν να απεμπλέξουν τελείως τον υπάλληλο. Να μπαίνουν τα δεδομένα στον υπολογιστή, να μπαίνει και η έκθεση του εμπειρογνώμονα και να βγαίνει το αποτέλεσμα για το «κούρεμα» που αναλογεί ή όχι. Ολο αυτό πρέπει να συμβεί σε ένα σταθμισμένο πλαίσιο, διότι διαφορετικά μπορεί να πλήξει τον ανταγωνισμό εις βάρος των υγιών επιχειρήσεων. Θα είμαστε μεν γρήγοροι και αποτελεσματικοί, αλλά ταυτόχρονα και προσεκτικοί. Εγώ θέλω να βοηθήσω κάθε επιχείρηση που πιστεύω ότι μπορεί να σωθεί. Οφείλω να ομολογήσω ότι αυτό είναι λίγο αντίθετο στις φιλελεύθερες ιδέες μου και στους νόμους της αγοράς, αλλά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και μία δεκαετία πρωτοφανούς κρίσης από την οποία πρέπει να βγούμε όσο γίνεται περισσότεροι και όσο γίνεται περισσότερο αλώβητοι. Μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου πιστεύω ότι θα έχουμε έτοιμο το σχέδιο.
Η διάσωση της Creta Farms και δέκα ακόμη εταιρειών
– Πρόσφατα κάνατε μια παρέμβαση για τη διάσωση της Creta Farms. Ποιο είναι το αποτέλεσμα μερικές εβδομάδες μετά;
– Εγώ εδέχθην ένα αίτημα από την Creta Farms ότι οι τράπεζες τους είχαν κόψει το factoring και ότι χωρίς το factoring η εταιρεία θα έκλεινε εντός ολίγων ημερών. Κάλεσα τις τράπεζες, μου έθεσαν τους όρους τους για να ανοίξουν το factoring και τα όρια των εγγυητικών επιστολών. Η συμφωνία έχει τηρηθεί ως προς τις λεπτομέρειές της: οι πατέντες επέστρεψαν από την Κύπρο, οι μέτοχοι δέχθηκαν να εξευρεθεί στρατηγικός επενδυτής, να τοποθετηθεί CRO (Chief Restructuring Officer – επικεφαλής αναδιάρθρωσης) από την ΕΥ και οικονομικός διευθυντής από την PwC. Δυστυχώς, όταν έγινε η δική μου παρέμβαση, ήταν ήδη αργά για αυτή την εταιρεία. Αυτή η παρέμβαση θα έπρεπε να είχε γίνει το αργότερο τον Απρίλιο του 2019. Τότε που η εταιρεία είχε πρώτες ύλες στην αποθήκη της και άρα μπορούσε να κάνει παραγωγή, να έχει πωλήσεις και factoring. Πλέον η εταιρεία χρειάζεται φρέσκο χρήμα. Χωρίς εγγυήσεις, καμία τράπεζα δεν μπορεί να δώσει νέα κεφάλαια σε μια εταιρεία η οποία είναι ταυτόχρονα σε συζητήσεις για «κούρεμα» των παλαιών της δανείων. Κάτι τέτοιο θα καθιστούσε τα τραπεζικά στελέχη ένοχα απιστίας. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα οι μέτοχοι της εταιρείας δεν έχουν δείξει την καλή διάθεση να παράσχουν τις αναγκαίες εγγυήσεις προς τις τράπεζες για να χορηγηθεί από τις τράπεζες αυτό το επιπλέον κεφάλαιο.
– Τι εννοείτε αναγκαίες εγγυήσεις;
– Δεν έχουν βάλει ακόμη ενέχυρο τις μετοχές τους. Η υπογραφή τους στο ΜoU είναι η καλή τους πρόθεση, δεν αποτελεί ενέχυρο μετοχών. Οι ιδιοκτήτες της Creta Farms θα πρέπει τις επόμενες ημέρες να αποφασίσουν σοβαρά εάν θα παράσχουν τις αναγκαίες εγγυήσεις στις τράπεζες ώστε να έχουν το αναγκαίο κεφάλαιο για να μπορεί να είναι η επιχείρηση σε λειτουργία ή εάν θα αποφασίσουν ότι θέλουν να ρισκάρουν μόνοι τους. Kαι σε αυτή την περίπτωση, να ξέρετε ότι οι εξελίξεις δεν θα είναι καλές. Το λέω από τώρα και δημόσια για να είμαστε όλοι μεταξύ μας συνεννοημένοι. «Φρέσκο» χρήμα από τις τράπεζες χωρίς εγγυήσεις δεν μπορεί να δοθεί. Εάν έχουν οι ιδιοκτήτες σχέδιο εγγυήσεων που μπορούν να το δεχθούν οι τράπεζες, πολύ ευχαρίστως να παράσχω ξανά τις καλές μου υπηρεσίες. Ομως, στο τέλος οι μέτοχοι αποφασίζουν για τη μοίρα μιας επιχείρησης και όχι ο υπουργός. Παρ’ όλα αυτά, το ενδιαφέρον είναι υπαρκτό για την εταιρεία και ακόμη και αν παρ’ ελπίδα σταματήσει η λειτουργία της με ευθύνη των μετόχων της, πιστεύω ότι θα βρεθεί τρόπος για να αγοραστεί και να ξεκινήσει εκ νέου.
– Πλην της Creta Farms έχετε αναφέρει ότι έχετε μια λίστα 170 εταιρειών στις οποίες θα παρέμβετε για τη διάσωσή τους. Ποιο είναι το σχέδιό σας για αυτές;
– Είμαστε σε επαφή με τις τράπεζες, από τις οποίες έχω ζητήσει μετά τον Δεκαπενταύγουστο να εξετάσουμε τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες εξ αυτών, μία προς μία ξεχωριστά μαζί με τους ιδιοκτήτες τους.
Ο σκοπός μου είναι να βοηθήσω, όχι με χρήματα ή νομοθετικά, να βοηθήσω με το κύρος του κράτους, να φέρω πιο κοντά ανθρώπους που μέχρι τώρα δεν κατάφερναν να συνεννοηθούν. Για να σωθεί μια εταιρεία, πρέπει να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των πιστωτών και των μετόχων. Για να υπάρχει αυτή η συμφωνία, πρέπει να υπάρχει και η βούληση.
– Βασικό ρόλο, βεβαίως, στη λειτουργία των επιχειρήσεων διαδραματίζει και η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ποια θα είναι η πρότασή σας για τη σύνθεση της Αρχής;
– Θα πρόκειται για στελέχη καταξιωμένα, χωρίς κανένα ίχνος πολιτικής επιρροής, με σκοπό η Επιτροπή Ανταγωνισμού να κάνει αυτό που επιβάλλει ο ρόλος της.
– Στη θέση του προέδρου θα τοποθετηθεί πάλι άτομο που θα προέρχεται από το δικαστικό σώμα;
Είναι μια σκέψη που δεν αποκλείω. Εμείς, πάντως, έχουμε ως κυβέρνηση και μια άποψη ότι πρέπει να υπάρχουν στην Επιτροπή Ανταγωνισμού άτομα που να καταλαβαίνουν καλά και τα θέματα της αγοράς. Δεν είναι μόνο νομικά τα ζητήματα.
– Ποιες παρεμβάσεις σχεδιάζετε ως προς την προστασία του καταναλωτή;
– Σύντομα θα προχωρήσουμε σε ρυθμίσεις που θα αφορούν την πιστοποίηση της ελληνικότητας των προϊόντων, κάνοντας χρήση των υπηρεσιών και τρίτων (outsourcing). Θέλω ο καταναλωτής να γνωρίζει επακριβώς τι είναι αυτό που αγοράζει και να μην πέφτει θύμα παραπλανητικής διαφήμισης. Να ξέρει εάν είναι ελληνικό ή δεν είναι και να αποφασίζει μόνος του εάν πρέπει να το αγοράσει ή όχι.
Η υπόθεση Novartis
«Δεν έχω απολύτως καμία αμφιβολία ότι η ελληνική Δικαιοσύνη θα βάλει όλες αυτές τις υποθέσεις στο αρχείο. Κυρίως, διότι, αφ’ ης στιγμής ήδη εκρίθη για τα έξι από τα δέκα εμπλεκόμενα πρόσωπα ότι οι καταθέσεις των ιδίων μαρτύρων ήταν ψευδείς, θα ήταν εξαιρετικά παράλογο οι ίδιοι μάρτυρες να κρίνονται αναξιόπιστοι για τους έξι και αξιόπιστοι έστω για τον έναν», απαντά ο υπουργός ερωτηθείς για την υπόθεση Novartis και συνεχίζει: «Προφανώς, αυτοί οι άνθρωποι, που αποδείχθηκαν ψεύτες, θα πρέπει να ερωτηθούν γιατί είπαν αυτά τα ψέματα και ποιος τους έβαλε. Αυτό, εφόσον αφορά πολιτικά πρόσωπα, θα έρθει η μέρα με τις συνταγματικά προβλεπόμενες διαδικασίες που η Βουλή θα το ερευνήσει. Εύχομαι να μην υπάρχει εμπλοκή κανενός πολιτικού μου αντιπάλου για το καλό της δημοκρατίας μας. Οφείλω να σας πω ότι δύσκολα μπορώ να πιστέψω ότι δεν υπάρχει για έναν και μοναδικό λόγο: είναι προφανές ότι οι ψευδείς κατηγορίες κατά των έξι είχαν ως μοναδικό τελικώς ωφελημένο την τότε κυβέρνηση».