Ενα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο με, κατ’ αρχάς, ήπιου χαρακτήρα παρεμβάσεις για την ανάπλαση – ανασυγκρότηση της περιοχής των Εξαρχείων έχει επεξεργαστεί και προτίθεται να θέσει το αμέσως επόμενο διάστημα σε εφαρμογή η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τον Δήμο της Αθήνας. Οι λεπτομέρειές του, όπως και το χρονοδιάγραμμα των επικείμενων δράσεων, αποτέλεσαν το αντικείμενο της ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, με τη συμμετοχή έξι υφυπουργών και του νέου δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη. Το σχέδιο περιλαμβάνει παρεμβάσεις άμεσης εφαρμογής, όπως για παράδειγμα βάψιμο τοίχων καθώς επίσης βραχυπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, όπως η κατασκευή σταθμού μετρό στην πλατεία. Ο προϋπολογισμός του αγγίζει τα 10 εκατ. ευρώ και ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης κυμαίνεται –ανάλογα με την κάθε δράση– από τις 15 ημέρες μέχρι τα 5 χρόνια. Σκοπός του, όπως αυτός περιγράφεται από τους εμπνευστές του, είναι ο εξωραϊσμός της γειτονιάς παράλληλα με την αποκατάσταση της τάξης και την εφαρμογή του νόμου.
Κατ’ αρχάς, προβλέπει τη συγκρότηση ομάδας περίπου 50 στελεχών από διάφορες υπηρεσίες του δήμου, που θα προχωρήσουν σε άμεσες παρεμβάσεις για την «επαναφορά της λειτουργικότητας» στη γειτονιά. Αποστολή της ιδιότυπης task force για τα Εξάρχεια, θα είναι το βάψιμο των τοίχων που είναι καλυμμένοι με γκράφιτι, η αποκατάσταση της λειτουργίας του δημοτικού φωτισμού, η αποκατάσταση φθορών σε κοινόχρηστους χώρους καθώς και το σφράγισμα όσων κτιρίων εκκενώνονται από καταληψίες. Στα Εξάρχεια υπάρχουν 23 υπό κατάληψη κτίρια, τα 12 από αυτά φιλοξενούν μετανάστες, ενώ τα 11 έχουν καταληφθεί από ομάδες αναρχικών. Στο σχέδιο δεν υπάρχουν αναφορές στις αστυνομικού χαρακτήρα ενέργειες που ενδεχομένως χρειαστούν για την εκκένωση των υπό κατάληψη κτιρίων. Η χρονική διάρκεια των παρεμβάσεων υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπεράσει τις 15 ημέρες. Στις βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα παρεμβάσεις περιλαμβάνονται μικρής διάρκειας και κόστους έργα, με έμφαση στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων και τη συμμετοχή των κατοίκων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Το σχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία θέσης «εντεταλμένου συμβούλου Εξαρχείων», με αποστολή να καταγράφει τα προβλήματα των κατοίκων και την πορεία υλοποίησης του σχεδίου.
Ακόμα, προωθούνται αθλητικές και επιμορφωτικές δραστηριότητες στα τέσσερα σχολικά συγκροτήματα της περιοχής, με φιλοδοξία να μετατραπούν σταδιακά σε «σημεία συνάντησης» στη γειτονιά, ενώ προβλέπονται και δράσεις για το πράσινο, όπως δενδροφυτεύσεις, εγκατάσταση «κινητών μονάδων πρασίνου» και κλαδέματα δένδρων στις οδούς Νοταρά, Θεμιστοκλέους και αλλού. Για την ενίσχυση της τοπικής αγοράς έχει αποφασιστεί η μείωση των δημοτικών τελών για τις επιχειρήσεις της περιοχής.
Στις μεσοπρόθεσμου χαρακτήρα παρεμβάσεις συγκαταλέγονται ο εξωραϊσμός του λόγου Στρέφη, με ενίσχυση του φωτισμού, χάραξη μονοπατιών για τους περιπατητές, επισκευή παιδικής χαράς, ενώ υπάρχει σχέδιο και για την ενοποίησή του με το Αρχαιολογικό Μουσείο, μέσω «πράσινων» μονοπατιών στις οδούς Τοσίτσα και Στουρνάρη. Σύμφωνα με το σχέδιο οι κάδοι απορριμμάτων θα αντικατασταθούν σταδιακά με νέους, βυθιζόμενους, ενώ το πάρκο στην οδό Ναυαρίνου (πρώην υπαίθριο πάρκινγκ) θα περάσει στη δικαιοδοσία του δήμου. Εχουν προβλεφθεί οικονομικά κίνητρα για την εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων, μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ) Αττικής, όπως και κίνητρα για την ανακαίνιση «γερασμένων» κτιρίων.
Μακροπρόθεσμα, σε ορίζοντα από δύο έως πέντε χρόνια, προβλέπονται η ενοποίηση του Αρχαιολογικού Μουσείου με το κτίριο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η κατασκευή και έναρξη λειτουργίας του μετρό στην πλατεία και η εφαρμογή θεσμικού πλαισίου για την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων ακινήτων. Η έναρξη εφαρμογής του σχεδίου συμπίπτει χρονικά με τη σταδιακή ενίσχυση της παρουσίας της ΕΛ.ΑΣ. στα στενά και στην πλατεία Εξαρχείων, με αιχμή τις επιχειρήσεις-«σκούπα» ενάντια στους διακινητές ναρκωτικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες και συγκεκριμένα από το μεσημέρι της Τετάρτης έως το βράδυ της Πέμπτης, η αστυνομία πραγματοποίησε δύο «εφόδους» στην πλατεία Εξαρχείων συλλαμβάνοντας αλλοδαπούς διακινητές ναρκωτικών και πωλητές λαθραίων τσιγάρων. Το σχέδιο κυβέρνησης-δήμου προβλέπει περιπολίες στα Εξάρχεια από μεικτά κλιμάκια της ελληνικής και δημοτικής αστυνομίας, όπως επίσης και τη δημιουργία Ενιαίου Συντονιστικού Οργάνου, με τη συμμετοχή αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. και στελεχών της δημοτικής αρχής για τον καλύτερο συντονισμό των κοινών δράσεων στον τομέα της ασφάλειας.