Η εύθραυστη οικονομία και περί εμπιστοσύνης

Η εύθραυστη οικονομία και περί εμπιστοσύνης

3' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Οι αγορές θα χορεύουν όσο διαρκεί το πάρτι, αλλά το σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή η “φούσκα” θα σκάσει». Τάδη έφη χθες στο πρακτορείο Bloomberg o Μαρκ Μόμπιους, ένας από τους θρυλικούς διαχειριστές κεφαλαίων. Είναι σαν να διαβάζει κάποιος δελφικό χρησμό, αλλά υπάρχει ένα κρυμμένο μήνυμα πίσω από την ασάφεια: η οικονομία θα πηγαίνει καλά όσο υπάρχει εμπιστοσύνη ότι πηγαίνει καλά. Η εμπιστοσύνη, όμως, είναι κάτι σχετικό.

Εμπιστοσύνη, και μάλιστα απεριόριστη, εκπέμπει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, όταν λέει για παράδειγμα ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές έχουν περισσότερα χρήματα από ποτέ. Στο περιβάλλον του προέδρου φαίνεται να κυριαρχεί η πεποίθηση ότι όσο οι καταναλωτικές δαπάνες είναι ισχυρές, οι ΗΠΑ θα αποφύγουν την ύφεση. Η σύμβουλός του Κέλιαν Κόνγουεϊ τόνισε ότι τα θεμελιώδη μεγέθη της αμερικανικής οικονομίας είναι πολύ ισχυρά.

Η κατανάλωση όμως επηρεάζεται εμμέσως από τις επενδυτικές δαπάνες, οι οποίες είναι πιο επιρρεπείς στις εμπορικές εντάσεις και στην υποχώρηση της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής. Σε άρθρο του στο Bloomberg ο αναλυτής Κόνορ Σεν προειδοποιεί ότι μια πτώση των επενδυτικών δαπανών είναι η κύρια απειλή, και αυτόν τον δείκτη πρέπει να παρακολουθούμε. Βέβαια, την περασμένη εβδομάδα υπήρξε ήδη ένας συναγερμός στις αγορές, που κατ’ εξοχήν αντανακλούν την εμπιστοσύνη στην οικονομία: την ώρα που οι αδυναμίες της παγκόσμιας οικονομίας, η εξάρτηση στη χαλαρή νομισματική πολιτική και οι εμπορικές εντάσεις δεν δείχνουν σημάδια υποχώρησης, η ανησυχία για την πορεία της οικονομίας κορυφώθηκε όταν γύρισαν τα πάνω-κάτω στην αμερικανική αγορά ομολόγων: η καμπύλη των αποδόσεων αντιστράφηκε, με τους βραχυπρόθεσμους τίτλους να έχουν υψηλότερες αποδόσεις από τους μακροπρόθεσμους, μια ένδειξη ότι επίκειται ύφεση. Μπορεί οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων να ανέκαμψαν μετά την υποχώρησή τους σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, αλλά η διόρθωση ήταν μικρή και δεν φαίνεται να έχει διάρκεια.

Είναι ίσως ειρωνικό, αλλά η καλύτερη ελπίδα ότι θα αποτραπεί μια κατάρρευση των αγορών, καθώς και η ύφεση της οικονομίας, είναι ο άνθρωπος που για πολλούς αναλυτές συνοψίζει τον κίνδυνο: ο πρόεδρος των ΗΠΑ, που με τις πιέσεις που ασκεί στη Fed για νέα μείωση των επιτοκίων και την απόφαση για νέους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα είναι εκείνος που έχει προκαλέσει την αβεβαιότητα. Ηδη φάνηκε να υποχωρεί, καθυστερώντας την επιβολή των δασμών σε μια σειρά από κινεζικές εισαγωγές για τις 15 Δεκεμβρίου, ώστε να προλάβουν οι αμερικανικές εταιρείες να προμηθευτούν το στοκ τους για τα Χριστούγεννα σε χαμηλές τιμές. «Το κάναμε για την περίοδο των Χριστουγέννων, για την περίπτωση που κάποιοι από τους δασμούς θα είχαν επιπτώσεις στους Αμερικανούς καταναλωτές», είπε μεγαλόθυμα.

Στον Λευκό Οίκο ήδη εξετάζουν διάφορα μέτρα για να αποφύγουν την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος Τραμπ σκέπτεται μείωση των εργοδοτικών εισφορών για να τονώσει τις επενδύσεις, την ώρα που ακόμη μία αμερικανική εταιρεία ανακοίνωνε απολύσεις.

Το μέτρο δύσκολα θα περάσει από το Κογκρέσο ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης του επόμενου έτους. Αν τα καταφέρει όμως, η αμερικανική ιστορία δείχνει ότι έχει μια πιθανότητα να αποτρέψει την ύφεση: όπως γράφει το Ozy, η συνταγή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, με τις μειώσεις φόρων για τις εταιρείες, τις προσπάθειες περιορισμού των δαπανών και τη χαλάρωση των ρυθμίσεων, είχε θετικά αποτελέσματα στο παρελθόν – αρκεί βέβαια να μη συνοδεύεται από τους δασμούς, όπως έκανε ο Χέρμπερτ Χούβερ το 1929 επιτείνοντας την ύφεση.

Στην Ευρώπη, η Γερμανία υιοθετεί επιτέλους μια άλλη προσέγγιση: με την ύφεση να χτυπάει ήδη τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, σύμφωνα με την κεντρική της τράπεζα –οι νέες βιομηχανικές παραγγελίες έχουν υποχωρήσει και η βιομηχανική παραγωγή έχει πληγεί από τον εμπορικό πόλεμο–, η γερμανική κυβέρνηση ετοιμάζει ένα πακέτο δημοσιονομικής στήριξης ύψους 50 δισ. ευρώ. Αυτό θα εστιάσει στην τόνωση της εγχώριας κατανάλωσης, ώστε να αποτραπεί μια μεγάλη άνοδος της ανεργίας. Οσο περισσότερο όμως οι πολιτικοί στοχεύουν στην τόνωση της εμπιστοσύνης, τόσο πιο σημαντικό είναι να εστιάζουν και στις αιτίες που την προκαλούν. Ο τερματισμός του εμπορικού πολέμου και η απεξάρτηση από το δωρεάν χρήμα των κεντρικών τραπεζών παραμένουν ζητούμενα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή