Αρχές της δεκαετίας του 1960. Οι προσπάθειες για την κατάκτηση του Διαστήματος βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Η NASA έχει θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμα «Απόλλων», ενώ και οι Σοβιετικοί, οι οποίοι το 1957 είχαν στείλει στο Διάστημα τον πρώτο τεχνικό δορυφόρο («Σπούτνικ 1»), επεδίωκαν να παραμείνουν πρωταγωνιστές. Σε συνθήκες Ψυχρού Πολέμου, το ποιος θα έκανε το πρώτο βήμα στην εξερεύνηση του Διαστήματος αποκτούσε ιδιαίτερη σημασία. Δεν σχετιζόταν μόνο με την επιστημονική προσπάθεια του ανθρώπου να αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά του σύμπαντος· ήταν επίσης ζήτημα γοήτρου – και όχι μόνον.
Το βήμα αυτό έγινε στις 12 Απριλίου 1961 από έναν μικρόσωμο Σοβιετικό ύψους μόλις 1,58 μ., τον Γιούρι Γκαγκάριν, την «Αγριόπαπια» του Διαστήματος, όπως αποκλήθηκε.
Γεννημένος το 1934, αποφοίτησε το 1957 από τη σχολή πιλότων και το 1959 επελέγη, μαζί με άλλους, για να εκπαιδευθεί ως κοσμοναύτης. Τελικά προκρίθηκε αυτός, χάρη στις υψηλές επιδόσεις του σε σκληρά σωματικά και ψυχολογικά τεστ, αλλά και στο μικρό του ανάστημα: ο θάλαμος της κάψουλας που θα τον μετέφερε στο Διάστημα ήταν εξαιρετικά μικρός.
«Το ουσιώδες είναι ότι ο άνθρωπος έγραψε μίαν νέαν σελίδα εις την ιστορίαν του. Ως προς τα άλλα, τα πολιτικά, η αύριον ίσως αποδειχθή καλυτέρα της σήμερον και αι ανησυχίαι αβάσιμαι».
Στις 12 Απριλίου 1961, στις 09.07 ώρα Μόσχας, ο Γκαγκάριν ξεκίνησε από το διαστημικό κέντρο Μπαϊκονούρ, στο Καζαχστάν, το ιστορικό του ταξίδι μέσα στο «Βοστόκ 1». Μπήκε σε τροχιά 25 λεπτά μετά την εκτόξευση, κινούμενος με ταχύτητα περίπου 27.000 χλμ. την ώρα. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, το σκάφος ελεγχόταν από επιτελείο επιστημόνων και τεχνικών στη Γη. Η πτήση του διήρκεσε συνολικά 108 λεπτά: προσγειώθηκε, χωριστά από την κάψουλα, στις 10.55, έχοντας κάνει ελεύθερη πτώση και στη συνέχεια έχοντας χρησιμοποιήσει το αλεξίπτωτό του.
«Οταν ήρχισεν η κατάστασις ελλείψεως της βαρύτητος», έλεγε μετά την προσγείωσή του, «αισθανόμουν πολύ καλά. Ολα εγίνοντο ευκολώτερα. Τα χέρια δεν έχουν βάρος. Τα αντικείμενα πετούν μέσα εις την καμπίνα. Οσον δι’ εμέ, δεν εκαθόμουν στο κάθισμα όπως πριν, αλλά επετούσα εις τον αέρα. Κατά την κατάστασιν της ελλείψεως της βαρύτητας έφαγα και ήπια και όλα έγιναν όπως εις την Γην. Επίσης εργαζόμουν εφ’ όσον διαρκούσε αυτή η κατάστασις, έγραφα και εσημείωνα τας παρατηρήσεις μου».