Δικαστήριο της Οκλαχόμα αποφάσισε πως η φαρμακοβιομηχανία Johnson & Johnson (J&J) θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο 572 εκατ. δολαρίων για το μέρος της ευθύνης που φέρει στην κρίση των οπιούχων της πολιτείας. Είναι η πρώτη υπόθεση που δικάζεται σε αμερικανικό δικαστήριο, ενώ εκκρεμούν ακόμη χιλιάδες αγωγές κατά φαρμακοβιομηχανιών και διανομέων φαρμάκων που έχουν προωθήσει οπιούχα ή, αλλιώς, οπιοειδή αναλγητικά στην αγορά των ΗΠΑ. Νωρίτερα φέτος, η πολιτεία της Οκλαχόμα κατέληξε σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με την Purdue Pharma, ύψους 270 εκατ. δολαρίων, και με την Teva Pharmaceutical, ύψους 85 εκατ. δολαρίων, με την J&J να είναι η μόνη εναγόμενη.
Εν τω μεταξύ, πάνω από 45 πολιτείες και 2.000 τοπικές αρχές ευελπιστούν σε ανάλογες ετυμηγορίες, σύμφωνα με το Bloomberg. Επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ αποκαλύπτουν πως σχεδόν 400.000 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους από υπερβολική δόση οπιούχων αναλγητικών την περίοδο 1999-2017. Μόνο στην Οκλαχόμα έχουν καταγραφεί 6.000 θάνατοι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν οι εισαγγελικές αρχές της πολιτείας. Οπως ανέφερε ο δικαστής Θαντ Μπάκλμαν, το «παραπλανητικό μάρκετινγκ» της J&J για τα οπιούχα παυσίπονα έθεσαν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Η J&J σκοπεύει να εφεσιβάλει την απόφαση.
Ωστόσο, η μετοχή της J&J κινήθηκε ανοδικά μετά την ανακοίνωση της απόφασης καθώς οι επενδυτές ανέμεναν την επιβολή υψηλότερου προστίμου. Το νομικό επιχείρημα ότι διακυβεύτηκε η δημόσια υγεία θα δοκιμαστεί ξανά τον Οκτώβριο, όταν ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Κλίβελαντ θα εξετάσει κατηγορίες για το μάρκετινγκ των οπιούχων φαρμάκων.
Η αλόγιστη συνταγογράφηση αυτής της κατηγορίας παυσίπονων πήρε διαστάσεις μάστιγας στις ΗΠΑ. Τα οπιούχα αναλγητικά είναι μια εύκολη και λιγότερο δαπανηρή λύση από κάθε άλλη θεραπεία, σχολιάζει η καθηγήτρια Τζούντιθ Φέινμπερκ της Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια (West Virginia University School), στο βρετανικό ειδησεογραφικό δίκτυο BBC. Κανονικά τα οπιούχα αναλγητικά συνταγογραφούνται σε βαριά περιστατικά όπως είναι οι καρκινοπαθείς ή ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεγάλες επεμβάσεις. Αντίθετα, όμως, από τις ευρωπαϊκές χώρες, οι ΗΠΑ δεν έχουν εθνικό σύστημα υγείας που να χρηματοδοτείται από τους φορολογουμένους. Οι Αμερικανοί είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια υγείας που καλύπτεται είτε από τον εργοδότη είτε από το κράτος. «Οι περισσότερες μορφές ασφάλειας υγείας, ιδιαίτερα για τους φτωχούς, δεν καλύπτουν τίποτα παραπάνω από ένα χάπι», δηλώνει η Φέινμπεργκ στο BBC. Παραδείγματος χάριν, «η καλύτερη θεραπεία για έναν 45χρονο ασθενή με πόνους στη μέση είναι η φυσικοθεραπεία, αλλά κανένας δεν αναλαμβάνει αυτό το κόστος. Οπότε οι γιατροί θα συνταγογραφήσουν ένα παυσίπονο».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC), αν και η συνταγογράφηση οπιούχων αναλγητικών μειώθηκε κατά 18% από τα υψηλά επίπεδα που σημειώθηκαν το 2010, εξακολουθεί να είναι τριπλάσια από το 1999. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως στην πόλη Κέρμιτ του δυτικού Τέξας, η οποία έχει 400 κατοίκους και πήρε το όνομά της από τον Κέρμιτ Ρούζβελτ, είχαν παραληφθεί μέσα σε μία διετία σχεδόν εννέα εκατομμύρια οπιούχα χάπια.
Το ρυθμιστικό πλαίσιο για την προώθηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων στις ΗΠΑ επιτρέπει τη διαφήμισή τους μέσω τηλεόρασης, αναφέρει το BBC. Η εταιρεία αναλύσεων Kantar υπολογίζει πως οι διαφημιστικές δαπάνες των φαρμακοβιομηχανιών έφθασαν το 2016 τα 6,4 δισ. δολάρια, σημειώνοντας άνοδο 64% από το 2012.