Τη δυνατότητα «ρήτρας εξαίρεσης» από την υποχρεωτική εφαρμογή μιας κλαδικής σύμβασης για επιχειρήσεις που βρίσκονται ένα βήμα πριν από το λουκέτο εξετάζει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, σχετική διάταξη να συμπεριληφθεί στο αναπτυξιακό σχέδιο νόμου που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός της επόμενης εβδομάδας. Βάσει των εισηγήσεων και των σεναρίων που εξετάζονται, θα δίνεται η ευκαιρία στους κοινωνικούς εταίρους να συμφωνούν εξαιρέσεις, ώστε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας, είναι υπερχρεωμένες ή βρίσκονται σε διαδικασία αναδιάρθρωσης να παρεκκλίνουν της κλαδικής σύμβασης. Μάλιστα, με στόχο να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας όσων απασχολούνται στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, θα περιλαμβάνεται και ρήτρα διατήρησης της απασχόλησης από τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με πληροφορίες, η ρήτρα εξαίρεσης δεν θα μπορεί να επιφέρει μισθούς κάτω από τον κατώτατο μισθό, που σήμερα έχει καθοριστεί στα 650 ευρώ. Επίσης, η δυνατότητα των εταίρων να παρέμβουν, ώστε να εξαιρούνται επιχειρήσεις από την εφαρμογή μιας κλαδικής σύμβασης, θα γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Μεταξύ αυτών, θα είναι, για παράδειγμα, το ποσοστό ανεργίας. Συγκεκριμένα, θα προβλέπεται ως προϋπόθεση για την εξαίρεση η ύπαρξη ποσοστού ανεργίας υψηλότερου από τον εθνικό μέσον όρο στην περιφέρεια που δραστηριοποιούνται οι εν λόγω επιχειρήσεις. Εξαίρεση μπορεί επίσης να προβλεφθεί για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως επίσης και για τις επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας.
Να σημειωθεί ότι, μετά τη λήξη του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, στις 20 Αυγούστου 2018, επανήλθε σε ισχύ η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης που ορίζει ότι, σε περίπτωση συρροής κλαδικής σύμβασης εργασίας που έχει κηρυχθεί υποχρεωτική και επιχειρησιακής ΣΣΕ, εφαρμόζεται πλέον η πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο συλλογική σύμβαση εργασίας. Από την ίδια ημερομηνία και μετά, αναβίωσε και το υπουργικό δικαίωμα της επέκτασης και της κήρυξης γενικώς υποχρεωτικών των κλαδικών ΣΣΕ.
Μάλιστα, η «επιστροφή στην κανονικότητα», όπως χαρακτήριζε την επαναφορά των προ μνημονίου διατάξεων για τις συμβάσεις η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις των εκπροσώπων των επιχειρήσεων. Οι οποίοι υποστήριζαν ότι, όσο ψηλά κι αν ορισθούν οι μισθοί στο σύνολο ενός κλάδου, αν μια επιχείρηση βρίσκεται στα όρια της επιβίωσης, δεν θα μπορεί να τους πληρώσει και θα αναγκαστεί είτε να τους απολύσει είτε να κλείσει. Μάλιστα, στελέχη της αγοράς ζητούσαν από τότε τη ρήτρα εξαίρεσης, επισημαίνοντας ότι αυτή υπάρχει σε όλα τα εξελιγμένα συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ ειδικές πρόνοιες περιλαμβάνονται και στις περιπτώσεις που προβλέπονται διαδικασίες επεκτάσεων.
Η προωθούμενη διάταξη, πάντως, αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις τόσο από την πλευρά των συνδικαλιστών όσο και της αντιπολίτευσης.
Στο ίδιο σχέδιο νόμου, αναμένεται να κατατεθεί άλλωστε και άλλη μία διάταξη που προκαλεί αντιδράσεις, για την καθιέρωση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για τη διεξαγωγή απεργίας. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής, εξ αποστάσεως, ψηφοφορίας θα αφορά, βάσει του σχεδιασμού, τόσο την επιλογή των συνδικαλιστικών εκπροσώπων σε ένα σωματείο ή οργάνωση όσο και την προκήρυξη απεργίας.
Με άλλη διάταξη θα προβλεφθεί η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου για συνδικαλιστικές οργανώσεις εργοδοτών κι εργαζομένων. Στόχος αυτής της διάταξης, είναι η οργάνωση ενός μητρώου μελών, για κάθε συνδικαλιστική οργάνωση με τον ακριβή αριθμό των συμμετεχόντων σε αυτήν και άρα διαφάνεια στη συμμετοχή των συνδικαλιστών σε όλες τις αποφάσεις που λαμβάνει το σωματείο ή η οργάνωση.
Η καταγραφή θα ισχύει και για τις οργανώσεις εργοδοτών.
Παράλληλα, διάταξη θα δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας ειδικής ιστοσελίδας, από πλευράς των εργοδοτών, στην οποία θα μπορούν οι συνδικαλιστές οργανώσεις να δημοσιοποιούν τις ανακοινώσεις τους ηλεκτρονικά.
Σε δεύτερο χρόνο οι αιτήσεις στο ΚΕΑΟ για τις 120 δόσεις
Υπαγωγή στη ρύθμιση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ, ακόμη και μετά τη λήξη της 30ής Σεπτεμβρίου 2019, θα προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, διάταξη του υπουργείου Εργασίας που θα κατατεθεί στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο-σκούπα. Προσοχή όμως.
Η διάταξη αφορά μόνο ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες των οποίων τα χρέη δεν έχουν ακόμη βεβαιωθεί. Και θα προβλέπει ρητά ότι πρέπει να υποβάλουν την πρώτη απαιτούμενη αίτηση υπαγωγής στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ έως την καταληκτική ημερομηνία της 30ής Σεπτεμβρίου. Οπως μάλιστα έχει ξεκαθαρίσει το υπουργείο Εργασίας, δεν θα δοθεί παράταση. Στην πράξη, με την προωθούμενη διάταξη θα διευκρινίζεται ότι η 30ή Σεπτεμβρίου 2019 αφορά την υποβολή και μόνο της αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ.
Σε δεύτερο στάδιο, ακόμα και μετά το πέρας της καταληκτικής ημερομηνίας και εφόσον έχει διαβιβαστεί το ποσό των οφειλών για τα έτη έως και το 2018, από τον ΕΦΚΑ στο ΚΕΑΟ, θα μπορεί να ολοκληρωθεί η διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμιση με την υποβολή δεύτερης αίτησης, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ αυτήν τη φορά.
Διάταξη – ανάσα για απλήρωτους εργαζομένους
Την επιλογή της λύσης της σύμβασης εργασίας σε χιλιάδες «εγκλωβισμένους» εργαζομένους που παραμένουν απλήρωτοι για πολλούς μήνες, ώστε να ανοίξει ο δρόμος διεκδίκησης τόσο της αποζημίωσης όσο και του επιδόματος ανεργίας, δίνει διάταξη του υπουργείου Εργασίας, η οποία αναμένεται να συμπεριληφθεί στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο που πήρε τον δρόμο προς τη Βουλή. Η νέα διάταξη θα ξεκαθαρίζει ότι η καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων για περισσότερους από 2 μήνες θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
Να σημειωθεί ότι τον Αύγουστο του 2017, η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είχε ψηφίσει διάταξη που συμπλήρωνε νόμο του 1920, αφήνοντας όμως ανοικτό για πολλαπλές ερμηνείες το χρονικό διάστημα καθυστέρησης στην καταβολή των δεδουλευμένων, μετά το οποίο, μπορεί να θεωρηθεί μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 56 του Ν. 4487/2017 εισήχθη διάταξη στον νόμο περί υποχρεωτικής καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας ιδιωτικών υπαλλήλων (άρθρο 7 Ν. 2112/1920), που ορίζει τα εξής: «Επίσης θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας η αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών του εργαζομένου από τον εργοδότη, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης».
Πλέον, και σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης με διάταξη στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο θα ξεκαθαρίζει το χρονικό διάστημα πέραν του οποίου θα στοιχειοθετείται βλαπτική μεταβολή, θα είναι το δίμηνο με στόχο την προφύλαξη των δικαιωμάτων των εργαζομένων απέναντι στην παραβατική πρακτική της μη καταβολής δεδουλευμένων αποδοχών. Αλλη διάταξη θα προβλέπει την αύξηση κατά 10% του κόστους για την επιπλέον εργασία όσων απασχολούνται με καθεστώς μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, με στόχο την καταπολέμηση της υποδηλωμένης εργασίας, που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις. Στην ουσία θα θεσμοθετηθεί η υπερωρία στη μερική απασχόληση και στις λοιπές ευέλικτες μορφές εργασίας, με προσαύξηση του κόστους για τον εργοδότη και αντίστοιχη αύξηση του ημερομισθίου για τον εργαζόμενο. Με τον τρόπο αυτό, οι εργοδότες που δηλώνουν πως απασχολούν προσωπικό με μερική απασχόληση, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για υποκρυπτόμενη πλήρη εργασία, θα κληθούν να πληρώνουν αυτήν την επιλογή τους επιπλέον 10% για κάθε ώρα έως τις 8 ώρες την ημέρα και 40 ώρες την εβδομάδα που αντιστοιχούν στο νόμιμο ωράριο της πλήρους απασχόλησης.
Μια τρίτη διάταξη θα δίνει την υποχρέωση δήλωσης των περιστασιακά εργαζομένων που αμείβονται με εργόσημο στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη. Με την προωθούμενη διάταξη νόμου, οι εργοδότες θα υποχρεωθούν κατά τη διαδικασία έκδοσης του εργοσήμου στις τράπεζες να δηλώνουν τα στοιχεία του εργαζομένου που απασχολούν στο σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο, εφόσον ξεπεραστούν σημαντικά τεχνικού τύπου προβλήματα, το υπουργείο Εργασίας θα μπορεί να προχωρεί σε διασταύρωση στοιχείων, για παράδειγμα με τον ΟΠΕΚΑ, που είναι υπεύθυνος για την καταβολή επιδομάτων.