Πέντε ημέρες προτού ο Κυριάκος Μητσοτάκης περάσει την πόρτα του Μαξίμου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτεινόταν από τη Σύνοδο Κορυφής για πρόεδρος της Επιτροπής.
Το μεγαλύτερο «προσόν» της έναντι της Ελλάδας ήταν ότι δεν είχε λερώσει τα χέρια της με Ελλάδα. Δεν είχε θητεία στην τιθάσευση του κακού παιδιού για να υπερασπιστεί κι έτσι δεν τη δέσμευε κάποια υπηρεσιακή προκατάληψη. Χωρίς αυτό το λευκό ελληνικό της μητρώο δεν θα ήταν εφικτή η χημεία της με τον επίσης νέο Ελληνα πρωθυπουργό.
Η –τηλεφωνική– χημεία απέδωσε γρήγορα. Οταν το Μαξίμου ορεγόταν το ευρωπαϊκό ντοσιέ της Ενέργειας, του Περιβάλλοντος ή της Τεχνολογίας, δεν υπήρχε καν στον ορίζοντα ένα χαρτοφυλάκιο αντιπροεδρίας. Η αντιπροεδρία «ράφτηκε» πάνω στον υποψήφιο – πάνω στις ιδιότητες ενός Ελληνα που έχει σταδιοδρομήσει στις Βρυξέλλες και, κυρίως, έχει θητεύσει στο επιτελείο της πιο «πολιτικής» Κομισιόν στην ιστορία της Ε.Ε.: της Κομισιόν Γιούνκερ, που γαλβανίστηκε στις υπαρξιακές κρίσεις της τελευταίας πενταετίας.
Εδώ έγκειται και η πρωτοτυπία της επιλογής του Μαργαρίτη Σχοινά. Ολοι οι προκάτοχοι του Μητσοτάκη επέλεγαν επίτροπο με κριτήρια πρωτίστως εσωτερικής πολιτικής – και συνήθως με γνώμονα μόνο την κομματική επετηρίδα, είτε για να την τηρήσουν είτε για να την καταπατήσουν. Ο Μητσοτάκης έκανε το αντίθετο. Επέλεξε ένα ευρωπαϊκό στέλεχος, που είναι ξένο στη Νέα Δημοκρατία – γεγονός που προκάλεσε στο βαθύ κόμμα μια σχετική φαγούρα.
Από αυτή την άποψη, ο νέος αντιπρόεδρος της Κομισιόν μπορεί να αισθάνεται διπλά τυχερός που δεν ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών, για το οποίο αρχικώς προαλειφόταν. Τυχόν επιστροφή του θα τον εξέθετε στις αναθυμιάσεις της αθηναϊκής πολιτικής κουζίνας.
Πέρα από το γόητρο, τι σημαίνει για την Ελλάδα η αντιπροεδρία «για την προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής»; Μπορεί κανείς να ξεκινήσει ανάποδα, βλέποντας τι σημαίνει για τους άλλους. Ο τίτλος του χαρτοφυλακίου στα γερμανικά είναι πομπωδώς διαφωτιστικός: Schützen, was Europa ausmacht – Προστασία Οσων Συνιστούν την Ευρώπη. Η παραπομπή στις προτεραιότητες της γερμανικής Δεξιάς –που συνδέει τη μετανάστευση με την προστασία της Leitkultur, της κυρίαρχης κουλτούρας– δεν είναι καν έμμεση.
Η διατήρηση του χαρτοφυλακίου της Μετανάστευσης σε ελληνικά χέρια μπορεί να διαβαστεί και ως παγίωση της Ελλάδας στον ρόλο του μεθοριακού εταίρου που είναι αναγκαίος ως κυματοθραύστης. Απόδειξη ότι οι ρωγμές στον κυματοθραύστη αποτελούν μόνιμο θέμα στις επαφές της Αθήνας με τους Ευρωπαίους – καθώς οι συντριπτικά περισσότερες αιτήσεις ασύλου εκεί υποβάλλονται από πρόσφυγες που έχουν περάσει από εδώ.
Διά του Σχοινά, η Ελλάδα θα έχει για πρώτη φορά μάτια και αυτιά μέσα στο κονκλάβιο των αντιπροέδρων – στον ηγετικό πυρήνα της Κομισιόν. Θα χρειαστεί και πλάτες. Το τρόπαιο είναι βαρύ.