«Είναι μια θαυμάσια έκθεση που λειτουργεί αυτοβιογραφικά αλλά και σε σχέση με τις συλλογές του μουσείου», δήλωσε ο Γιώργης Μαγγίνης, επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, στη χθεσινή παρουσίαση της έκθεσης του Γιάννη Βαρελά (Ελλάδα γενν. 1977) στο κτίριο της Πειραιώς, με την οποία ξεκινά η φετινή σεζόν.
Παρουσιάζονται ζωγραφικά έργα, γλυπτά, λευκώματα, αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, μια επιλογή καθημερινών αντικειμένων από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, εκδόσεις, βίντεο και ρούχα. Σε αυτό τον κύκλο έργων υπό τον τίτλο «Anima I», θέματα όπως η μοναχικότητα, η ψυχική αγωνία, το ανδρόγυνο, η σεξουαλικότητα, η απόρριψη, η απώλεια, η άξεστη απελευθέρωση, η περιθωριοποίηση, οι συμπλεγματικές ταυτότητες και η μετάβαση από το ιδιωτικό στο δημόσιο απασχολούν τον καλλιτέχνη, που ξεχωρίζει ήδη με το έργο του στη Βιέννη και το Λος Αντζελες.
Ο Γιάννης Βαρελάς ξεχωρίζει ήδη στην καλλιτεχνική σκηνή της Βιέννης και του Λος Αντζελες.
«Είναι ένας διεθνής Ελληνας καλλιτέχνης», τόνισε στην τοποθέτησή της η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, διευθύντρια πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο είναι συμπαραγωγός της έκθεσης. «Η περίπτωση του Βαρελά είναι ιδιαίτερη για εμάς, έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν και εξακολουθούμε συνεργαζόμαστε. Πιστεύουμε στη διεθνή δύναμη των Ελλήνων καλλιτεχνών. Αυτή η έκθεση θα ταξιδέψει και όπου ταξιδέψει θα είναι κάτι άλλο», προσέθεσε.
Η διαδικασία της δημιουργίας των έργων είναι κάτι στο οποίο στάθηκαν ιδιαίτερα τόσο ο καλλιτέχνης, ο οποίος σημείωσε ότι «η διαδικασία καθορίζει το πώς θα καταλήξει να γίνει το έργο», όσο και οι δύο επιμελητές της έκθεσης Πολύνα Κοσμαδάκη και Γιώργος Τζριρτζιλάκης.
Ο Γ. Βαρελάς επιλέγει για μοντέλα φίλους και γνωστούς από τη γειτονιά του, στην Κυψέλη, τους ντύνει με ρούχα που σχεδιάζει ο ίδιος και τους φωτογραφίζει στο περιβάλλον του εργαστηρίου του, όπου υπάρχουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης από τις ιστορικές συλλογές του Μουσείου Μπενάκη ή τετριμμένα αντικείμενα από τις περιπλανήσεις της μητροπολιτικής ή οικιακής ζωής. Η φωτογραφική καταγραφή του συμβάντος αποτελεί την πρώτη ύλη. Στη συνέχεια, η φωτογραφική εικόνα μεταφέρεται στον καμβά, όπου μεταμορφώνεται από τη ζωγραφική γλώσσα.
Η μαζική κουλτούρα και η στάση μας απέναντί της είναι ένα θέμα που απασχολεί το έργο του καλλιτέχνη.
«Λέξεις-κλειδιά για την έκθεση», εξηγεί ο Γ. Τζιρτζιλάκης, είναι «η μαζική κουλτούρα και η στάση μας απέναντί της, το Αλλο, η ετερότητα που στοιχειώνει του μυαλό του Γιάννη και είναι χαρακτηριστικό της δουλειάς του». Ερωτήματα για τις έννοιες της ταυτότητας και της ετερότητας, της εικονοφιλίας και της εικονομαχίας του εαυτού, της ομοιότητας και της διαφοράς, της κανονικότητας και της μη κανονικότητας, της μελαγχολίας και της έκστασης, επανέρχονται διαρκώς στο έργο του καλλιτέχνη.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι και η «συνομιλία» με τα αντικείμενα από τις συλλογές του Μπενάκη. «Περάσαμε ώρες στην αποθήκη, βλέποντας χιλιάδες υπέροχα πράγματα», είπε ο Γ. Βαρελάς. Με την Πολύνα Κοσμαδάκη από το Μουσείο Μπενάκη να συμπληρώνει ότι «προσπαθούμε οι εκθέσεις σύγχρονης τέχνης που κάνουμε, εκτός απ’ το να είναι εκθέσεις καλλιτεχνών που εμπιστευόμαστε και τους οποίους πιστεύουμε και θέλουμε να τους συστήσουμε στο ευρύτερο κοινό, να είναι και ένας τρόπος να αναστοχαστούμε πάνω στις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη. Στον ρόλο τους, στη χρήση τους, στο πώς μπορούμε να τις βγάλουμε προς τα έξω με διαφορετικούς τρόπους. Εδώ θα δείτε κεραμικά και υφαντά από τις συλλογές νεοελληνικής τέχνης που έχουν τελείως διαφορετική προέλευση και αξία. Ο Γιάννης τα επέλεξε, σχετίστηκε μαζί τους και τα χρησιμοποίησε απαλλάσσοντάς τα από τη μουσειακή αύρα που τα περιβάλλει. Είναι λοιπόν ευκαιρία και για εμάς να ξαναδούμε κάποια πράγματα. Και είναι κάτι που δεσμευόμαστε να κάνουμε με τη βοήθεια και άλλων καλλιτεχνών σύγχρονης τέχνης».
Διάρκεια έκθεσης: 12/9-17/11. Moυσείο Μπενάκη οδού Πειραιώς.