Με ένα άλμα 20% αντέδρασαν χθες οι τιμές του πετρελαίου στον βομβαρδισμό των σημαντικότερων πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της Σαουδικής Αραβίας. Πρόκειται για την κατ’ εξοχήν χώρα που έχει τη δυνατότητα να αυξάνει άμεσα την παραγωγή της σε «μαύρο χρυσό» και να καλύπτει τυχόν ελλείψεις σε περίπτωση κρίσης στην παγκόσμια αγορά. Τα πλήγματα μείωσαν όχι μόνον την παραγωγή τής ντε φάκτο ηγέτιδος του ΟΠΕΚ κατά 5,7 εκατ. βαρέλια αργού την ημέρα, αλλά και τη δυνατότητα της Σαουδικής Αραβίας να αυξήσει την παραγωγή της.
Ετσι το Brent υπερέβαινε χθες το πρωί τα 71 δολάρια το βαρέλι καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια αύξηση που έχουν σημειώσει οι τιμές του «μαύρου χρυσού» από το 1990 και την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ. Η αύξηση αποκλιμακώθηκε στη διάρκεια της ημέρας και το βράδυ περιορίστηκε στο 12%, με το αργό ΗΠΑ να κυμαίνεται σε επίπεδα γύρω στο 62,28 δολάρια το βαρέλι και το Brent στα 69,63 δολάρια το βαρέλι. Παραμένει, ωστόσο, η ανησυχία για την προσφορά πετρελαίου, καθώς για τις υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες είναι υπερβολικά δαπανηρή η αύξηση της παραγωγής, που προϋποθέτει την εκμετάλλευση νέων πηγών και την εγκατάσταση των αναγκαίων υποδομών. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, πριν από τα πλήγματα του περασμένου Σαββάτου, στο σύνολό τους οι χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ είχαν τη δυνατότητα να αυξήσουν την παραγωγή τους κατά 3,21 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Από αυτά, τα 2,27 εκατ. βαρέλια θα ήταν της Σαουδικής Αραβίας. Εν ολίγοις, οι υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες-μέλη του διεθνούς καρτέλ πετρελαίου μπορούν να αυξήσουν αθροιστικά την παραγωγή «μαύρου χρυσού» κατά μόλις 940.000 βαρέλια την ημέρα, που θα προέρχονται κυρίως από το Κουβέιτ και τα Αραβικά Εμιράτα. Σε ό,τι αφορά την εκτός ΟΠΕΚ Ρωσία, τείνει έτσι κι αλλιώς να εξαντλήσει το πλεόνασμα παραγωγικής δυνατότητας. Εκτιμάται πως σε περίπτωση ελλείψεων στη διεθνή αγορά, θα μπορούσε να προσθέσει στην παραγωγή της μόλις 100.000 με 150.000 βαρέλια την ημέρα. Ειδική περίπτωση αποτελεί, άλλωστε, το Ιράν, που διαθέτει όντως σημαντικό πλεόνασμα παραγωγικής δυνατότητας. Βρίσκεται, όμως, αποκλεισμένο από την παγκόσμια αγορά καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επαναφέρει το εμπάργκο κατά της Τεχεράνης και οι εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου έχουν μειωθεί κατά τουλάχιστον 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα από τον Απρίλιο.
Κάτι ανάλογο ισχύει για τη Βενεζουέλα, που όχι μόνον έχει βυθιστεί σε βαθύτατη πολιτική και οικονομική κρίση, αλλά βρίσκεται εξίσου αποκλεισμένη από την παγκόσμια αγορά. Οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον στη χειμαζόμενη οικονομία της έχουν πλήξει τον πετρελαϊκό της κλάδο ενώ η παραγωγή της σε «μαύρο χρυσό» βρισκόταν ήδη σε ελεύθερη πτώση τα τελευταία χρόνια. Ο παράγων που θα μπορούσε θεωρητικά να δράσει εξισορροπητικά είναι η αμερικανική παραγωγή σχιστολιθικών υδρογονανθράκων. Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος έχει μετατρέψει τις ΗΠΑ σε ενεργειακή υπερδύναμη και οι αμερικανικές πετρελαϊκές θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγή τους για να καλύψουν τυχόν ελλείψεις. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, θα υπήρχε πρόβλημα με τη μεταφορά του «μαύρου χρυσού», καθώς οι τερματικοί σταθμοί πετρελαίου στις ΗΠΑ έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους.