Απότομες ανοδικές τάσεις χαρακτηρίζουν τα τελευταία χρόνια την αγορά ενοικίων στο Βερολίνο, καθώς νέοι εργαζόμενοι έχουν συρρεύσει στη γερμανική πρωτεύουσα. Η εισροή αυτή οδήγησε σε διπλασιασμό του κόστους των ενοικίων μέσα σε μία μόλις δεκαετία, όπως εξηγεί σε άρθρο του το περιοδικό Politico.
Το φαινόμενο αυτό προκάλεσε συζήτηση γύρω από τα δικαιώματα των ενοικιαστών και των ιδιοκτητών, αναβιώνοντας ιδεολογική αντιπαράθεση που εθεωρείτο ξεπερασμένη μετά την ενοποίηση των Γερμανιών και την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η ασφυκτική πίεση των ψηφοφόρων στο Βερολίνο, 85% των οποίων είναι ενοικιαστές, έπεισαν την αριστερή κυβέρνηση του κρατιδίου να υιοθετήσει νομοσχέδιο που θα ζήλευε ακόμη και ο Ούγκο Τσάβες.
Επενδυτές και οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η επιβολή ανώτατου ορίου στα ενοίκια θα επιδεινώσει την κρίση, περιορίζοντας την κατασκευή νέων κατοικιών και πυροδοτώντας μαύρη –αδήλωτη– αγορά στα ενοίκια. Ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης, υποστηρίζουν οι κατασκευαστές, είναι η προσφορά κινήτρων για την κατασκευή νέων κατοικιών.
Τα επιχειρήματα αυτά δεν πείθουν, όμως, τους ακτιβιστές υπέρ της επιβολής ενοικιοστασίου, οι οποίοι θεωρούν ότι ο «επενδυτής» ταυτίζεται με τον «άκαρδο καπιταλιστή». Η Σαντρίν Βόιντσεκ, ακτιβίστρια υπέρ της κοινωνικής στέγης, λέει: «Το θέμα αφορά τις θεμελιώδεις αξίες. Θέλουμε ριζική αλλαγή». Πρόσφατο ψήφισμα, που καλούσε στη δήμευση διαμερισμάτων ιδιοκτησίας εταιρειών, συγκέντρωσε 80.000 υπογραφές, ενώ ο κυβερνητικός συνασπισμός της πόλης, αποτελούμενος από τους Σοσιαλδημοκράτες, την Αριστερά και τους Πράσινους, φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο.
Σύμφωνα με νέο σχέδιο των οικιστικών υπηρεσιών, που θα τεθεί σε ψηφοφορία τον ερχόμενο μήνα στο δημοτικό συμβούλιο, όλα τα ενοίκια θα υπόκεινται σε «πλαφόν». Οι ενοικιαστές θα μπορούν να αιτηθούν μείωση του ενοικίου τους, εφόσον δαπανούν περισσότερο του 30% του οικογενειακού τους εισοδήματος για το ενοίκιο ή το στεγαστικό τους δάνειο. Ο μέσος Βερολινέζος δαπανά σήμερα ποσοστό 50% του μηνιαίου εισοδήματός του για το ενοίκιο.
Την τελευταία δεκαετία, ο πληθυσμός του Βερολίνου αυξήθηκε κατά 12%, για να φθάσει στα 3,75 εκατομμύρια. Την ίδια περίοδο, ο αριθμός ξένων υπηκόων αυξήθηκε κατά 65% μεταξύ 2009 και 2019, φθάνοντας τις 759.000. Παρότι η εισροή ξένων προσέφερε στην πόλη πολιτισμική ποικιλία και δυναμισμό, ευνόησε σημαντικά την αύξηση των ενοικίων. Αυτό με τη σειρά του έκανε πολλούς παλιούς Βερολινέζους να υποστηρίζουν ότι δεν έχουν πια την οικονομική δυνατότητα να ζήσουν στις παλιές τους συνοικίες, που κατακλύστηκαν από νέους Γερμανούς εργαζόμενους στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας ή σε υπηρεσίες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Καινοτόμος εφαρμογή στο Βερολίνο επιτρέπει στους εγγεγραμμένους χρήστες της να ειδοποιούνται μέσω μηνύματος ότι κάποιο διαμέρισμα σύμφωνο με τις προδιαγραφές τους έχει απελευθερωθεί. Τέτοιες ηλεκτρονικές μικρές αγγελίες παραμένουν ενεργές για λίγες μόλις ώρες.