Ενας θεσμός συνυφασμένος με το Παρίσι, τα γενέθλια μιας Οπερας
ΓΑΛΛΙΑ
Το έτος 1669, επί Λουδοβίκου ΙΔ΄ και κυρίως επί Ζαν-Μπατίστ Κολμπέρ, του πολιτικού που ενσάρκωσε ως υπουργός Οικονομικών το όραμα για ένα νέο Παρίσι, ιδρύθηκε επισήμως η Οπερα των Παρισίων. Τον 17ο αιώνα, το Παρίσι επανασχεδιάστηκε με μεγάλους άξονες και πρόβλεψη για τη νέα ζωή που έφερνε ο ανταγωνισμός (η Ολλανδία ήταν ίσως το πιο προοδευτικό και εύπορο κράτος εκείνη την εποχή, ενώ ισχυρή ήταν και η αντιπαλότητα με την Αγγλία που είχε ζήσει την επανάσταση με τον Ολιβερ Κρόμγουελ στη δεκαετία του 1650). Το περίλαμπρο κτίριο της (παλαιάς, πλέον) Οπερας του Παρισιού, της Οπερά Γκαρνιέ (από το όνομα του αρχιτέκτονά της) είναι φυσικά πολύ νεότερο, αλλά φέτος γιορτάζονται τα 350 χρόνια μιας ιστορικής διαδρομής. Και οι προβολείς της δημοσιότητας δείχνουν αυτό το πασίγνωστο οικοδόμημα, ηλικίας μόλις… 144 ετών. Η Οπερα (το κτίριο που όλοι γνωρίζουμε) είναι έμβλημα των Παρισίων της Β΄ Γαλλικής Αυτοκρατορίας, και αν και εγκαινιάστηκε το 1875 (μετά, δηλαδή, την κατάρρευση του καθεστώτος του Ναπολέοντος Γ΄), είναι προϊόν της μεγάλης τομής που επέφερε στη γαλλική πρωτεύουσα το εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα των δεκαετιών 1850 και 1860. Αυτό το πρόγραμμα, όραμα του Ναπολέοντος Γ΄, εξετέλεσε άρτια ως δημόσιος λειτουργός ο Haussmann. Η Οπερα, το εντυπωσιακό κτίριο, που σήμερα βλέπουμε, γεννήθηκε μέσα από αυτό το πνεύμα. Αρχισε να χτίζεται το 1861 και λίγα χρόνια μετά την αποπεράτωσή της, στη δεκαετία του 1880, ηλεκτροφωτίστηκε πλήρως. Ο Ναπολέων Γ΄ δεν συμπαθούσε τα ψηλά δέντρα που έκρυβαν τα οικοδομήματά του, και γι’ αυτό η Οπερα είναι πανταχόθεν ελεύθερη. Για τα 350 χρόνια της Οπερας των Παρισίων, ως οργανισμού (και τα 30 χρόνια της Οπερας της Βαστίλλης), η διεύθυνση παρήγγειλε μια σειρά από εικαστικές εγκαταστάσεις. Μία από αυτές είναι η παρέμβαση του εικαστικού Κλοντ Λεβέκ, ο οποίος δημιούργησε χρυσοποίκιλτους τροχούς που τοποθετήθηκαν στο εντυπωσιακό κλιμακοστάσιο της Οπερας. Στη φωτογραφία, το εντυπωσιακό φουαγιέ, που ώς σήμερα δημιουργεί ατμόσφαιρα μεγαλείου. Είναι τμήμα του μεγάλου φωτορεπορτάζ που παρήγγειλαν οι New York Times για να σηματοδοτήσουν τα λαμπρά γενέθλια ενός θεσμού. Οπως αναφέρεται, η Οπερα των Παρισίων είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με την κληροδοτημένη εικόνα της γαλλικής πρωτεύουσας όσο και η Αψίδα του Θριάμβου, η Παναγία των Παρισίων και ο Πύργος του Αϊφελ.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Λίντα Ρόνσταντ
Θρύλος της μουσικής στη δεκαετία του ’70, με 10 βραβεία Γκράμι στην πολύχρονη καριέρα της, η Λίντα Ρόνσταντ είναι πλέον 73 ετών. Βρέθηκε εκ νέου στη δημοσιότητα, παρότι αποσύρθηκε από τότε που άρχισε να ζει με την ασθένεια Πάρκινσον πριν από 10 χρόνια. Τον Δεκέμβριο θα τιμηθεί στην Ουάσιγκτον στο Κένεντι Σέντερ, αλλά η μεγάλη ικανοποίηση έρχεται από το νέο ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή της («Λίντα Ρόνσταντ, ο ήχος της φωνής μου»).
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Φόρος τιμής στον Ρόμπερτ Φρανκ
Τιμώντας τη μνήμη του φωτογράφου Ρόμπερτ Φρανκ (1924-2019), η Εθνική Πινακοθήκη στην Ουάσιγκτον εγκαινίασε μια ειδική εγκατάσταση με πέντε από τις πλέον εμβληματικές φωτογραφίες του, οι οποίες προέρχονται από τις συλλογές του μουσείου. Η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον κατέχει τη μεγαλύτερη συλλογή φωτογραφιών του Ρόμπερτ Φρανκ και αυτές που επελέγησαν εκπροσωπούν την περίοδο 1952 έως 1993, καλύπτοντας δηλαδή όλα τα στάδια της εξέλιξής του.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Η μεγάλη έκθεση του Αντονι Γκόρμλι
Ο διάσημος Βρετανός γλύπτης Αντονι Γκόρμλι, που φέτος προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον και στην Ελλάδα με τη μεγάλη εικαστική παρέμβασή του στη Δήλο, είναι από τώρα και για τους επόμενους μήνες το τιμώμενο πρόσωπο στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών στο Λονδίνο. Στο εξαίρετο αυτό μουσείο, ο Γκόρμλι παρουσιάζει τη μεγάλη του έκθεση εκθέτοντας παλαιότερα και νέα έργα που δημιούργησε ειδικά για τους χώρους της Βασιλικής Ακαδημίας.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Σούζαν Σόνταγκ, βιογραφία
Η νέα βιογραφία της Σούζαν Σόνταγκ είναι το εκδοτικό γεγονός της εποχής, έργο του Αμερικανού ερευνητή Μπέντζαμιν Μόουζερ. Το βιβλίο, 800 σελίδων, είναι ό,τι πιο εξαντλητικό έχει γραφτεί για τη Σόνταγκ (1933-2004) ως κορυφαία Αμερικανίδα διανοουμένη. Ο Μπέντζαμιν Μόουζερ επεκτείνεται διεξοδικά σε όλα τα θέματα που απασχολούσαν τη σκέψη της, όπως η επιδημία του AIDS, ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η πτώση του Τείχους, η πολιορκία του Σεράγεβο.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Κίριλ Πετρένκο, ο αντιμαέστρος
Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και σε απόσταση από κάθε επικοινωνιακό τέχνασμα, ο νέος διευθυντής της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, ο 47χρονος Κίριλ Πετρένκο, είναι κλασική περίπτωση αντιστάρ. Ανέλαβε έναν ιστορικό οργανισμό και όσοι δουλεύουν μαζί του δηλώνουν λάτρεις, ωστόσο ο ίδιος θέλει να αφήνει τη δουλειά του να μιλάει για εκείνον. Γεννήθηκε στη Σιβηρία αλλά από ηλικία 18 ετών ήρθε με την οικογένειά του στη Βιέννη, όπου σπούδασε.