Ad Astra ***½
ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ (2019)
Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γκρέι
Ερμηνείες: Μπραντ Πιτ, Τόμι Λι Τζόουνς, Λιβ Τάιλερ, Ρουθ Νέγκα
Φανερά επηρεασμένος από πρόσφατες ταινίες όπως το «Interstellar» του Κρίστοφερ Νόλαν και το «Gravity» του Αλφόνσο Κουαρόν –προφανώς και από το κλασικό έργο του Κιούμπρικ–, ο Τζέιμς Γκρέι υπογράφει τη δική του διαστημική Οδύσσεια, έχοντας στο πλευρό του τον πιο λαμπρό πρωταγωνιστή.
Ο Μπραντ Πιτ υποδύεται τον αστροναύτη Ρόι Μακ Μπράιντ, ο οποίος (στο κοντινό μέλλον) αναλαμβάνει να ταξιδέψει στα πέρατα του ηλιακού συστήματος αναζητώντας τον αγνοούμενο πατέρα του (Τόμι Λι Τζόουνς).
Ο τελευταίος ήταν αρχηγός μιας παλιάς εξερευνητικής αποστολής, η οποία, αν και θεωρήθηκε χαμένη, αποδεικνύεται υπαρκτή και μάλιστα επικίνδυνη για τη σύγχρονη ζωή στη Γη. Η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα και η αφαίρεση είναι τα δύο τεχνικά στοιχεία που ορίζουν ολόκληρο το φιλμ. Στόχος εδώ δεν είναι τόσο μια ρεαλιστική απεικόνιση του ταξιδιού στο Διάστημα, όσο οι φιλοσοφικές προεκτάσεις που προκύπτουν από τη σχέση ανθρώπου – σύμπαντος.
«Πιστεύω πως ο χαρακτήρας πηγαίνει προς τη σκοτεινή νύχτα της ψυχής, πρέπει να ταξιδέψει στα πέρατα του ηλιακού συστήματος κι εκεί να βρεθεί παντελώς μόνος, δίχως κανέναν για να βασιστεί, χωρίς τηλεόραση να τον αποσπάσει ή ναρκωτικά για να ξεφύγει. Πρέπει λοιπόν αναγκαστικά να αντιμετωπίσει τον εαυτό του, με τους θρήνους, όλο τον θαμμένο πόνο και τις ενοχές του», λέει ο Μπραντ Πιτ.
Η πατρική φιγούρα
Οντως το ταξίδι, αν και εντυπωσιακό οπτικά, είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολικό. Ο Ρόι φτάνει δισεκατομμύρια μίλια μακριά από τη Γη προκειμένου να συναντήσει ξανά τον πατέρα του. Εκείνος με τη σειρά του έφτασε ώς τον Ποσειδώνα προσπαθώντας να απαντήσει σε ένα από τα μεγάλα ερωτήματα: «Είμαστε μόνοι μας στο σύμπαν;».
Ούτως ή άλλως, η μοναξιά του Διαστήματος –ίσως και γενικότερα– είναι από τα θέματα του φιλμ: «Διάβασα για την αποστολή στον Αρη που προγραμματίζεται για το 2033. Ελεγαν πως χρειάζονται ανθρώπους με άνεση στο να κάθονται κοντά κοντά σε μια κάψουλα για ενάμιση χρόνο. Πως ψάχνουν άτομα σχιζοειδή, που να μην τους πειράζει η περιορισμένη κοινωνική συναναστροφή. Δεν είπαν “ψάχνουμε ανθρώπους με ελαφρύ σύνδρομο Ασπεργκερ”, όμως βασικά αυτό εννοούσαν», επισημαίνει σχετικά ο δημιουργός, Τζέιμς Γκρέι.
Σε όλη τη διάρκεια του φιλμ, εκτός από τους (περιορισμένους) διαλόγους, ακούμε σε voice over τη φωνή του Ρόι, ο οποίος επί της ουσίας συνομιλεί με τον εαυτό του. Το «τρικ» είναι κάπως παλιομοδίτικο κινηματογραφικά, όμως εδώ αποδίδει, συνδυασμένο και με μιαν ελαφριά ηχώ, που μοιάζει να έρχεται από τα ίδια τα βάθη του Διαστήματος.
Οσο για τη δράση, οι λάτρεις των διαστημικών μαχών και του καταιγιστικού σασπένς μάλλον θα απογοητευθούν εδώ. Η μοναχική διαδρομή του Ρόι έχει κυρίως ψυχολογικά εμπόδια· μοναδικές εξαιρέσεις αποτελούν μια καλοφτιαγμένη σκηνή καταδίωξης στη Σελήνη και μια άγρια διαμάχη στο εσωτερικό του διαστημοπλοίου.
ΤΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Το «Τελευταίο μάθημα», βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Κριστόφ Ντουφοσέ, μας βάζει στις αίθουσες ενός διάσημου σχολείου για ιδιοφυή παιδιά, το οποίο ωστόσο ζει μια τραγωδία: σε μία από τις τάξεις, ο καθηγητής αυτοκτονεί μπροστά στα μάτια των παιδιών, πέφτοντας από το παράθυρο. Ο αντικαταστάτης του, Πιερ, σύντομα αντιλαμβάνεται πως κάτι δεν πάει καλά με έξι από τους μαθητές –τους πιο χαρισματικούς– του τμήματος και θα βαλθεί να ξεκλειδώσει τα μυστικά τους. Το φιλμ χτίζει εξαιρετικά την ατμόσφαιρα του θρίλερ, δίχως παράλληλα να παραλείπει και τα εύστοχα σχόλια πάνω στην κοινωνικοποίηση, στις σύγχρονες ανησυχίες κ.ά.
Στη «Διαφυγή», ένας πελώριος τυφώνας χτυπάει τη Φλόριντα, με τα νερά να σκεπάζουν τους δρόμους της πόλης. Η νεαρή Χέιλι (Κάγια Σκοντελάριο) ωστόσο αγνοεί τις εντολές εκκένωσης, προκειμένου να αναζητήσει τον πατέρα της (Μπάρι Πέπερ). Οι δυο τους θα παγιδευθούν στο υπόγειο του σπιτιού, ανακαλύπτοντας με τρόμο πως η άνοδος των υδάτων κρύβει και… αλιγάτορες.
Στον «Φιλοξενούμενο» ο Ιταλός Ντούτσιο Κιαρίνι αφηγείται την ιστορία του Γκουίντο, ενός αναπληρωτή φιλολόγου και επίδοξου συγγραφέα, ο οποίος βλέπει την τακτοποιημένη ζωή του να ανατρέπεται όταν η σχέση με την κοπέλα του περνάει κρίση. Ο Γκουίντο βρίσκεται ξαφνικά με μια βαλίτσα στο χέρι, να κοιμάται σε καναπέδες φίλων και των γονιών του. Ολη αυτή η κατάσταση θα τον κάνει να αντιληφθεί πόσο λίγα πράγματα γνωρίζει για τον κόσμο γύρω του. Με γλυκόπικρη ματιά, το φιλμ μιλάει για το πάντα περίπλοκο τέλος μιας μεγάλης σχέσης, κάνοντας στην πορεία και μερικές ευφυείς κοινωνικές παρατηρήσεις.